Euskal Kultura Ondarearen Zentroaren Argitalpenak
Euskal Kultura Ondarearen Zentroak hainbat liburu-bilduma argitaratu ditu EAEko kultura-ondarea zabaltzeko, hala nola Arkeoikuska seriea, EKOB seriea, Zurea eta Denona, etab. Hemen aurkezten dugun Kultura Ondarearen Ikerketak bildumak hutsune bat betetzen du, zeren orain arte egindako diru-laguntzen deialdietan Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak diruz lagundutako proiektuak eta ikerketak hedatu nahi baititu.
2016. urteaz geroztik, Kultura Sailak dozenaka ikerketari diruz lagundu die, egindako deialdietan hautaketa-prozesu lehiakorren bidez aukeratuak izan direnei, hain zuzen.
Memoria hauek lan zientifikoak dira; bertan agertuko zaizkigu bai ikerketa sostengatzen duten euskarri metodologikoak, bai gaiaren edo aztertutako elementuaren? nondik norako zientifikoak, bai egindako hipotesien edo proben aurkezpena, bai material konpilatua, argazkiak, bideoak, peritu-probak, bai atera diren ondorioak, baita azterlan edo proiektuan kontsultatutako bibliografia ere.
Kultura Ondarearen Ikerketak bildumak a urkezten dituen testuak, proiektua egin duten ikertzaileek beraiek idatzi dituzte. Horrez gain, aukeratuak izan dira beren kalitateagatik, baita elementuaren inguruan piztu daitekeen interesengatik ere, hala giro zientifikoetan, nola inguruko kultura-ondarea balioesten hasten den gizartean. Euren irakurketa errazteko, liburuek oso maketazio atsegina dute eta ikerketan bertan sortutako material grafikoak laguntzen die.
POZOS DE NIEVE EN EL PAÍS VASCO: Materialidad, Historia, Cultura y Paisaje
Jose Rodríguez Fernández; Ángel Martínez Montecelo; Teresa Campos-López
Argitalpen data: 2020
Laburpena: POZOS DE NIEVE EN EL PAÍS VASCO: Materialidad, Historia, Cultura y Paisaje izeneko liburua Jose Rodriguez Fernandez-ek zuzendutako ikerketa taldeak egindako lan sakona da. Aurkezten dugun azterlanak Euskal Autonomia Erkidegoko hiru lurraldeak hartzen ditu. Zehaztasun eta xehetasunez azaltzen du bai Euskal lurraldean kokatutako elurtegiak, bai euren azpiegituren konplexutasuna, bai bere jardueraren hedapena eta bere erabileraren normaltasuna ere bai. Argazki, grafiko eta holograma ugarik irudiztatuta, lan egokia da euskal kultura ondarea ezagutu ahal izateko.
Formatu digitalean eskuragarri (PDF, 6 MB) 
CÓMO SE TEJE UN PAISAJE HISTÓRICO: Arqueología y Patrimonio Cultural en el enclave proto-urbano de Markinez (Álava)
Ismael García-Goméz
Argitalpen data: 2021
Laburpena: Ikerketa hau saiakera metodologiko bat da batez ere, eta, Arkitekturaren Arkeologiaren printzipioetan oinarrituta, ingurune jakin bateko (kasu honetan Markinez) bide-sarearen azterketa estratigrafikoa historian zehar lurralde edo paisaia baten prestakuntza-prozesua ulertzeko giltzarria izan daitekeela azaldu nahi du. Dena den, dena zentzuzkoa izan dadin, ez da nahikoa arkeologiarekin; horregatik, lan honetan ezinbestekoa izan da beste diziplina batzuen lankidetza, hala nola topografiarena, toponimiarena, antropologia sozialarena, etnografiarena eta, jakina, dokumentazio idatziaren azterketarena.
DE CUBAS, LAGARES Y CUEVAS: Arqueología de las bodegas subterráneas de Rioja Alavesa.
Leandro Sánchez Zufiaurre
Argitalpen data: 2022
Laburpena: Ardoa ekoizteko teknika modernoek zaharkituta utzi dituzte ohiko lurpeko upeltegiak, eta horrek euren erabilerak aldarazi ditu. Liburu hau 2017an (Samaniego), 2018an (Eltziego) eta 2020an (Guardia) egindako hiru ikerketa-proiekturen emaitza da, eta Arabako Errioxako lurpeko upeltegiak ikertzea du helburu, kasu berezi batzuk aztertuz: Matarredo (Samaniego), Barrihuelo (Eltziego) eta Guardiako hirigunea. Ikerketak izaera arkeologikoa du, eta topografia, geologia eta analisi dokumentala bezalako beste diziplina batzuen ekarpenekin osatzen dira. Bukatzeko, upategi horiei «calados» edo «cuevas» ere deitzen zaie.
Arkeoikuska 1983 ezkeroztik Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak editatzen duen arkeologiari buruzko urtekaria da. Bertan, Euskal Autonomia Erkidegoko jarduera arkeologikoen ikuspegia ematen da. Lehenengo zenbakiak (Arkeoikuska 81-82, 1983an argitaratua) bi urtetako lan arkeologikoak jaso zituen, baina hortik aurrera urtean urteko jarduerak jasotzen dira argitalpenotan eta hurrengo urtean argitaratu (Arkeoikuska 83, adibidez, 1984an argitaratu zen, eta 1983ko jarduera arkeologikoak biltzen ditu).
Testu-egileak baimendutako esku-hartzeetako zuzendariak berak dira. Testuak lurraldeka antolatuta daude (Bizkaia-Gipuzkoa-Araba) eta hainbat atal dituzte. 1983tik 1987ra bitarteko zenbakietan, ondare arkeologiko higiezinaren gainean egindako landa-lanak ez ezik beste hainbat informazio ere jasotzen dute, ondare higikorraz, labotaregi lanez, biltzarretako parte hartzeaz eta argitalpenez.
1992ko zenbakitik aurrera, ordea, eskema hori aldatu egin da: argitalpena landa-lanetan zentratzen da soil-soilik, baina mantentzen da aztergaiaren inguruan urte horretan argitaratu diren lanen berri ematen duen atala.
Arkeoikuska Euskal Kultura Ondarearen Zentroaren argitalpen bat da, zentro hori 1990eko Euskal Kultura Ondarearen Legearen bitartez sortu zenetik urtekaria koordinatzeaz eta argitaratzeaz arduratu baita.
- Euskadiko Monumentu Nazionalak
Monumentos Nacionales de Esukadi. I Álava
Argitalpen data: 1985
Orri kopurua: 4998
Laburpena: Araban kokatutako hogeita hamar monumentu baino gehiago, lan honen liburukietan jasotzen diren ehunetatik. Testu idatziaz gain planoak eta argazkiak dakartza.
Monumentos Nacionales de Euskadi. II Guipúzcoa
Argitalpen data: 1985
Orri kopurua: 457
Laburpena: Gipuzkoan kokatutako berrogei monumentu, lan honen hiru liburkietan jasotzen diren ehunetatik. Testu idatziaz gain planoak eta argazkiak dakartza.
Monumentos Nacionales de Euskadi. III Vizcaya
Argitalpen data: 1985
Orri kopurua: 340
Laburpena: Bizkaian kokatutako hogeita zortzi monumentu, lan honen hiru liburukietan jasotzen diren ehunetatik. Testu idatziaz gain planoak eta argazkiak dakartza.
- EAEko Zubiak
AZCARATE, A; PALACIOS, V; Arabako zubiak / Puentes de Álava
Argitalpen data: 1996
Orri kopurua: 408
Laburpena: Arabako lurralde historikoko zubien inbentarioa
NUÑEZ, J. 1900 Urtea baino lehenagoko Gipuzkoako zubien katalogoa / Catálogo de puentes de Gipuzkoa anteriores a 1900
Argitalpen data: 1994
Orri kopurua: 243
Laburpena: XX. mendea baino lehenago eraikiako zubien inbentarioa
- Arkeologia Ikerketa Historikoak
GIL ABAD, D; Elorrio: uriaren Erdi Aroko hirigintza / Urbanismo medieval de la villa
Argitalpen data: 1997
Orri kopurua: 277
Laburpena: Elorrioko Erdi Aroko hirigintzaren ibilbide osoa egiten duen azterketa historiko arkeologikoa
BENGOETXEA, B; CAJIGAS, S; Durango:hiri egituraren aldaketa historikoak / Durango: Transfomaciones históricas de su configuración urbana
Argitalpen data: 1997
Orri kopurua: 239
Laburpena: Durangoko hiribilduaren azterketa historiko-arkeologikoa jasotzen duen argitalpena. Bi helburu ditu: azterlaneko eraikin, orube eta gune publikoak babesteko neurriak ezartzea, eta, bestalde, Durangoko hiriburuko arazo globalak sakonago ezagutzea eta konponbidea bilatzea
- Sahara
Pinceladas de un desierto vivo desde la región del Tiris, en las tierras libres del Sahara Occidental
Saénz de Buruaga, Andoni
Argitalpen data: 2010
Orri kopurua: 282
Mendebaldeko Saharako Tirisen kultura-iragana ezagutzeko ekarpena.Arkeologia ondarearen inbentarioa/
Contribución al conocimiento del pasado cultural del Tiris.Sahara occidental.Inventario del patrimonio arqueológico/
Contribution à la connaissance du passé culturel du Tiris. Sahara occidental. Inventaire du patrimoine archéologique
Saénz de Buruaga, Andoni
Argitalpen data: 2008
Orri kopurua: 457
Mendebaldeko Saharako Tirisen kultura-iragana ezagutzeko ekarpen berriak.Arkeologia ondarearen inbentarioa/
Nuevas aportaciones al conocimiento del pasado cultural del Tiris, Sahara occidental. Inventario del patrimonio arqueológico/
Nouveaux apports à la connaissance du passé culturel du Tiris, Sahara occidental. Inventaire du patrimoine archéologique
Saénz de Buruaga, Andoni
Argitalpen data: 2014
Orri kopurua: 569
Mendebaldeko Saharako Tirisen kultura-iraganaren ezagutzan emandako aurrerapausoak: Arkeologia Ondarearen Inbentarioa 2012-2016/
Avances en el conocimiento del pasado cultural del Tiris, Sahara Occidental: Inventario del Patrimonio Arqueológico. 2012-2016/
Progès dans la connaissance du passé culturel du Tiris, Sahara Occidental: Inventaire du Patrimoine Archéologique 2012-2016
Saénz de Buruaga, Andoni
Argitalpen data: 2018
Orri kopurua: 133
- Bestelakoak
El Camino de Santiago. Dos rutas por Euskadi: camino de la costa, camino del interior
Argitalpen data: 2005
Orri kopurua: 121
Laburpena: Santiagora daramaten zenbait bide daude. Gida honek Euskadiko Donejakue Bidea bi ibilbidetan bereizten du, kostaldea eta barnealdea, zenbait alternatibarekin. Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak.
SANTANA EZQUERRA, A. (2004) Puentes Transbordadores: Puente de Vizcaya
Argitalpen data: 2004
Orri kopurua: 10 + DVD
Laburpena: Bizkaia Zubia ("Transbordadoresa" edo "Potugaleteko zubi eseki" ospetsua) UNESCOren Gizarte Munduko Ondarearen Zerrendan monumentu gisa sartzeko kandidatuaren eduki garrantzitsuenak jasotzen ditu.
Congreso Vasco de Patrimonio Industrial. Gestión del Patrimonio Industrial en la Europa del s. XXI / Industria Ondarearen Euskal Biltzarra. Industria Ondarearen kudeaketa Europan XXI. mendean
Argitalpen data: 2001
Orri kopurua: 315
Laburpena: Ondare Industrialak berrerabiltzeko dituen aukera ugariren lagin bat: meatzaritzako ustiapenak eta burdina lantzeko programak eta garapen ekonomikokoak, eta hirigintza jarduketa berriak industrializazio zaharreko guneetan oraingo ondare industriala kontserbatuz.
Viejas fábricas, nuevos usos / Fabrika zaharrak, erabilera berriak
Argitalpen data: 2001
Orri kopurua: 103
Laburpena: Euskal Ondare Industrialaren ikuspegia, alderdi bikoitzetik aztertuta: ondasunak kudeatzea eta berrerabiltzea. Egindako jarduketa garrantzitsuenak jasotzen ditu.
ECHEVERRIA GOÑI, P.L: 2001 Erretaulak. 2 liburuki / Retablos. 2 Tomos
Argitalpen data: 2001
Orri kopurua: 977
Laburpena: Euskal Autonomia Erkidegoko 60tik gora eretaula, arte eta kultura aldetik bentako arte-lanak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak eman dezakeen legezko babes-maila altuena merezi izan dutenak
AZCARATE GARAI-OLAUN, A; GARCIA CAMINO, I. Estelas e inscripciones medievales del País Vasco (siglos V-XI). I. País Vasco Occidental / Euskal Herriko erdi aroko hilarri eta inskripzioak (VI-XI. mendeak). I. Euskal Herriko Mendebaldea
Argitalpen data: 1996
Orri kopurua: 348
Laburpena: Euskal Herriko Azken Aintzinateko eta Goiko Erdi Aroko epigrafe eta hilarrien inbentarioa
Ars lignea: Zurezko elizak Euskal Herrian / Las iglesias de madera en el País Vasco
Argitalpen data: 1996
Orri kopurua: 253
Laburpena: Euskal Herriko elizen zurezko eraikuntzaren historia
Jornadas internacionales de Arqueología de Intervención / Interbentzio arkeologia nazioarteko ihardunaldiak
Argitalpen data: 1992
Orri kopurua: 508
Laburpena: Donostiako Miramar jauregian 1991ko abenduan izandako jardunaldien emaitza da argitalpen hau. Edukiak biltzen ditu arkeologiak beste esparru batzuekin duen erlazioari buruz, hala nola hirigintzarekin, bide-azpiegiturekin eta lurraldearen antolamenduarekin
Kultur ogasunen kontserbazioari buruzko VII. Kongresua / VII Congreso de conservación de bienes culturales
Argitalpen data: 1991
Orri kopurua: 612
Laburpena: Berrikuntzak, kultura-ondasunak kontserbatzeko eta ondorioz memoria historikoa berreskuratu edo/eta transmititzeko momentu hartako metodo eta teknika aurreratuenen inguruan
Arquitectura neoclásica en el País Vasco / Euskal Herrian Arkitektura Neoklasikoa
Argitalpen data: 1990
Orri kopurua: 374
Laburpena: XVIII. mende bukaerako eta XIX.aren hasierako lan garrantzitsuenen ikerketa eta azterketa eta informazo lana. Euskal Herriaren oso garai bereizgarria eraikin eta elizen monumentaltasunagatik, lan publikoengatik eta hirigintza-proiektuengatik
Gure lehen urratsak. 1990. Odisea en el pasado
Argitalpen data: 1990
Orri kopurua: 278
Laburpena: Euskal Herriaren Historiaurreari buruzko erakusketa baen ondorioz sorturiko testua. Jose Miguel Barandiaranen lanaren zati bat jasotzen du. Santimamiñe, Altxerri eta Ekaingo haitzuloak agertzen dira, eta bertako arpoiak, azkonak eta fibulak, eta zaldi, orein eta zezenen irudiak.
Kultura herrikoiari buruzko nazioarteko topaketak / Encuentros tradicionales de Cultura Tradicional
Argitalpen data: 1985
Orri kopurua: 185
Laburpena: Portugaleteko Nazioarteko Folklore Jaialdiaren barruan kultura herrikoiari buruzko nazioarteko topaketa heuek egin ziren. Bertan, alor horretako hainbat espezialistak beren txostenak aurkeztu zituzten
Ondare industrialaren babes eta birbalorapenari buruzko I. Jardunaldiak / I Jornadas sobre la protección y revaloración del Patrimonio Industrial
Argitalpen data: 1984
Orri kopurua: 575
Laburpena: Ikerketa historikoaren alorrean, ondare industrialarenean, diseinugintza, legegintza eta herri-administrazioan espezialista direnek egindako txostenak.
- Arkeologia Industriala
IBAÑEZ, M; TORRECILLA, M.J; ZABALA, M; Arqueología industrial en Bizkaia
Argitalpen data: 1988
Laburpena: Ibaizabal erdi eta behealdean ezarritako industragune siderometalurgikoen pilaketa aztertzen duen liburua: burdinaren eta deribatuen monopolio ia-erabatekoa, kapitalaren eragina industriaren gorakadan, kontzentrazio industriala, lan-geruzapena eta atzerriko kapitalak
IBAÑEZ, M; TORRECILLA, M.J; ZABALA, M; Arqueología industrial en Gipuzkoa
Argitalpen data: 1990
Laburpena: Gipuzkoako haran-hondoetako lur urria eskuratzeko, bestelako azpiegiturekin eta bizitegiekin lehian dauden fabrika, lantegi eta biltegi mordoxka jasotzen dituen argitalpena. Espezializazioa bailaraz baiara eta ia herriz herri: ekipamenduak papergintza, altzarigintza, elikagaigintzarako, eta garai batean ehungintzarako.
IBAÑEZ, M; TORRECILL, M.J; ZABALA, M; Arqueología industrial en Álava
Argitalpen data: 1992
Laburpena: Errota, upeltegi, dolare eta azukre-lantegiak agertzen dituen liburua, baita ere nekazaritzarekin loturiko aurreneko industria ekimenak, burdinolak edo nekazaritzako makinak egiteko Penintsulako lehenengo fabrika. Vitoria-Gasteiz 60ko hamarkada arte industriagune txiki bat zan zen, merkatari, funtzionario, apaiz-monja eta militarren hiria, eta Arabako gainerako lurraldea nekazaritzatik bizi zen.
- Arabako Ondare Arkitektura
PALACIOS MENDOZA, V; Patrimonio arquitectónico en la Cuadrilla de Laguardia-Rioja Alavesa. Elementos menores / Biasteri-Arabako Errioxa Koadrilako ondare arkitektonikoa. Elementu txikiak
Argitalpen data: 2004
Orrialde kopurua: 495 + CD
Laburpena: Goardiako eta Arabako Errioxako nekazaritza-arkitekturaren eta azpiegitura zaharren inguruko ondare aberatsari buruzko liburua. Nabarmentzekoak dira ardogintzari loturiko arkitektura zaharrak.
PALACIOS MENDOZA, V. (2003): Patrimonio arquitectónico en la Cuadrilla de Campezo-Montaña alavesa. Elementos menores / Kanpezu-Arabko mendialdea Koadrilako ondare arkitektonikoa.
Argitalpena data: 2003
Laburpena: Eskualdeko elementu arkitektonikoen azterketa sakona. Eraikitako ondarearen eta ondare naturalaren arteko harremanak islatzen ditu (ingurua, paisaia, ingurumena, gauna eta flora...)
PALACIOS MENDOZA, V. Patrimonio arquitectónico en la Cuadrilla de Salvatierra. Elementos menores / Aguraingo Koadrilako ondare arkitektonikoa. Elementu txikiak.
Argitalpen data: 2002
Orrialde kopurua: 507
Laburpena: Aguraingo Koadrilaren menpeko lurralde-eremuan dauden eraikin txiki askoren bilaketa zorrotz eta sistematikoa.
PALACIOS MENDOZA, V. Patrimonio arquitectónico e la Cuadrilla de Zuia. Elementos menores / Zuiako Koadrilako ondare arkitektonikoa. Elementu txikiak.
Argitalpenak: 1998
Orrialde kopurua: 446
Laburpena: Zuiako Koadrilako elementu txikiak xehe-xehe aztertzen dituen azterlana, elementu horien eraikuntza-teknikoak hobeto ezagutzen laguntzen duena.
- Euskalerriko Atlas Etnografikoa
Juegos infantiles en Vasconia
Argitalpen data: 1993
Orrialde kopurua: 994
Laburpena: Haurren munduarekin zerikusia duen oro jasotzen du, XX. mendean: jokoak, kantak, haurrek ingurunearekin duten harremana, erabiltzen dituzten formula eta erritoak, eskuz egindako jostailuak eta bildumazaletasuna.
Ritos funerarios en Vasconia
Argitalpen data: 1995
Orrialde kopurua: 846
Laburpena: Funtsean, heriotzarekin loturiko erritoak aztertzen ditu: iragarpenak, agonia eta biderakoa; hilak beztitzea, heriotzaren berri ematea eta gorpuaren beila; segizioa, hiletak eta, azkenik, lur-ematea. Labur esanda, hileta-errituekin zerikusian duen guztia.
Ritos del nacimiento al matrimonio en Vasconia
Argitalpen data: 1998
Orrialde kopurua: 822
Laburpena: Funtsean, bizitzaren errituak aztertzen ditu; hasi jaiotzatik eta horren inguruko sinismenak, bataioa, lehen jaunartzea, nerabezaroko eta gaztaroko ohiturak, maitasun-harremanen hastapenak, ezkongai-aldia eta ezkontza, eta eztei-oturuntza eta ezkontza-ondoko usadioak.
La alimentación doméstica en Vasconia
Argitalpen data: 1999
Orrialde kopurua: 768
Laburpena: Baskonian, familiaren tradizioan elikagaiek eta elikadurak izan dituzten prozesu material eta sinbolikoak aztertzen ditu, besteak beste horien elaborazioa, kontserbazio-teknikak, errituak, ospakizunak eta XX. mendean izandako aldaketa.
Ganadería y pastoreo en Vasconia
Argitalpen data: 2000
Orrialde kopurua: 1020
Laburpena: Abeltzaintza eta artzaintza tradizionalaren deskripzioa, baita gaur eguneko bilakaerarena ere. Abereen hazkuntza aztertzen da, estabulazioa, ekiladura eta ugalketa; mendiko artzain-bizitegiak, transhumantzia, artzaintza-moldeak eta artzainaren jarduerak. Horietaz gainera, erlezaintza, etxabereak zaintzearen inguruko sinismenak eta errituak, eta artzainen bizikera ludikoa.
Medicina popular en Vasconia
Argitalpen data: 2004
Orrialde kopurua: 750
Laburpena: Gaixotasunei buruzko herri-jakituria biltzen du, sorburuak eta sendabideak. Lehenengo zatian giza-gorputza aztertzen du, ingurunearen eragina, sintomak eta sendabide orokorrak eta petrikiloen prektika sendatzailea. Gero buruko minak, hortz-aginetakoak, begietakoak eta belarrietakoak jorratzen ditu, eta larru-azaleko arazoak. Jarraitzen du odola, arnas eritasunak, urdailekoak eta tripakoak eta gainerako erraietakoak azaltzen; hezurretako minak, lesioak (zauriak eta odoljarioak, hozkadak eta ziztadak). Azken kapituluetan giza-ugalketa aipatzen du, haurren gaitzak, gaixotasun batzuen inguruko jatorriari buruzko sinismenak, begizkoa eta herri-erlijioaren erabilera gaitzen sendabide moduan.
- Ikastolen Elkarteak
Zibila
Argitalpen data: 2004
Argitalpen mota: CD
Laburpena: Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko ondare zibila
Industria eta azpiegiturak
Argitalpen data: 2003
Laburpena: Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko ondare industrialaren azpiegiturak eta lanak
Erlijiosoa
Argitalpen data: 2002
Argitalpen mota: CD
Laburpena: Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko ondare arkitektoniko erlijiosoa (ermitak, elizak, katedralak)
