Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Sand, George

(Jaiotza izenaz, Amandine-Aurore-Lucile Dupin). Frantses idazlea (Paris, 1804 - Nohant, 1876). Casimir Dudevant baroiarekin ezkondu zen (1822) eta bi seme izan ondoren, senarrarengandik bereizi zen (1830). Hainbat maitale izan zituen: Jules Sandeau eleberrigilea, Alfred Musset poeta, Michel Bourges eta Chopin musikaria, besteak beste. Gaztetan eskandalu handiak eragin eta zeresan handiak eman zituen, gizonezkoek bezala jazten zelako eta indarrean zegoen moralaren kontra agerian jokatzen zuelako. 1835ean, Michel Bourges bere maitaleak hartara eraginda, politikan hasi zen; Liszt-ekin eta Lamennais-ekin harremanak izan zituen; geroago Pierre Leroux sozialistaren jarraitzaile sutsu bilakatu zen. Hala, ideologiak pisu handia zuten eleberriak idatzi zituen garai hartan. 1841. urtean La revue indépendante aldizkaria sortu zuen Pierre Leroux-ekin. 1848ko iraultzan Parisera joan zen eta Errepublikako buletinean idatzi zuen. Iraultza zapaldu zutenean, Nohant-era bildu zen eta han bizi izan zen hil arte. Napoleon III.aren agintaldian bere ideien alde borrokatu zen eta idazle gazteak babestu zituen (G. Flaubert, besteak beste). Nohart-en eleberri asko idatzi zituen; hasieran eleberri sozialak eta, gero, zahartu zenean, oroimen liburuak eta maitasun eleberriak. 1871. urtean, Parisko komunaren aurka egin zuen eta matxinada hartan parte hartu zutenak kondenatu zituen. Liburu asko idatzi zituen; aipagarriak dira, besteren artean: Rose et Blanche (1831); Indiana eta Valentine (1832); Lelia (1833); Jacques (1834); Mauprat (1837); Un hiver à Majorque (1842, Negu bat Mallorcan, amodiozko eleberria, Chopinekin izan zituen harremanei buruzkoa); Horace (1842); La mare au diable (1846, Deabruaren osina), Elle et lui (1859, amodiozko eleberria, Musset olerkariarekin izandako harremanei buruzkoa). Hil ondoren haren eskutitzak eta egunkaria argitaratu ziren. Eleberriez gainera, antzerkia ere idatzi zuen.