Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Fernando Ia

Bohemia eta Hungariako erregea (1526), Erromatarren erregea (1531) eta Alemaniako enperadore (1556) Karlos V.ak, bere anaiak, koroa utzi ondoren (Alcalá de Henares, Espainia, 1503 - Viena, 1564). Espainian hezi zen. Karlos V.ak habsburgotarren bost estatuen jabetza aitortu zion (Worms-eko Hitzarmena) eta Hego Alemania, Tirol eta Goi-Altsaziako gobernadore izan zen. Hungariako Anarekin ezkondu zen 1521. urtean, eta Bohemia eta Hungariako errege hautatu zuten Luis II.a hil ondoren (1526), Joan Szápolyai-ren ordez. Berehala aurre egin behar izan zion turkiarren erasoari (1529an setiatu zuten Viena). Budako gudua galdu (1541) eta zortzi urteko su-etena izenpetu zuen (1562); turkiarrei zerga ordaindu eta Szápolyai Transilvanian onartu behar izan zuen. Humanismoak bultzaturik irekia zen protestanteekin. Horretarako, Suitzako bost kantoiekin “Batasun kristaua” osatu (1529) eta txekoen matxinada zapaldu bazuen ere (1547), Eliza eraberritzen eta protestanteak eta katolikoak elkarri hurbilerazten saiatu zen: Ratisbonako Batzarrean (1524) parte hartu ondoren, Trentoko Kontzilioan bere ideia eraberritzaileak ezartzen saiatu zen. Augsburgoko Hitzarmenean parte hartu zuen (1555) eta protestanteen aldeko begiramena eskaini zuen.