Atmosfera kutsa dezaketen jarduerak
- Zer dira
- Sailkapena eta izapidetze administratiboa
- Emisio-fokuak identifikatzea
- Isurtzeko muga-balioak betetzea
- Emisioen kontrola eta zaintza
- Aldaketak eta jarduera uztea
Atmosfera kutsa dezaketen jarduerak (AKDJ) industria-, energia-, nekazaritza-, abeltzaintza-, zerbitzu- edo bestelako eragiketak dira, beren izaera, prozesu edo isurketengatik airearen kutsatzaileak aska ditzaketenak eta atmosferaren kalitatean eragin negatiboa izan dezaketenak.
Jarduera horiek 100/2011 Errege Dekretuak arautzen duen Atmosfera Kutsa Dezaketen Jardueren Katalogoan daude jasota, eta hiru taldetan sailkatzen dira, inpaktu-mailaren arabera:
- A taldea: kutsatzeko ahalmen handia duten jarduerak.
- B taldea: Ahalmen ertaineko jarduerak.
- C taldea: Kutsatzeko ahalmen txikia duten jarduerak.
Jarduerak Katalogoaren arabera sailkatu behar dira, A, B edo C taldeetan:
- A eta B taldeak: aldez aurreko administrazio-baimena behar dute.
- C taldea: jakinarazpen bat egin behar diote ingurumen-organoari.
Sailkapena hainbat faktoreren araberakoa da: jarduera mota, erabilitako teknologia, kokapena eta isurien bolumena.
Jarduera batzuk taldez alda daitezke potentziak edo kontsumoak gehituz gero (adibidez, disolbatzaileak).
Beste batzuek [(2), (5)] oharrak dituzte, autoritateari sailkapena igotzeko aukera ematen diotenak, baldin eta arrisku gehigarriak badaude (hiriguneetatik gertu, gune babestuak edo emisio arriskutsuak). Ikusi BALDINTZATZAILEAK (PDF, 97 KB) 
Talderik gabeko jarduerak ("–") Katalagoan
- Katalogoan epigrafe asko daude (garraioa, sektore ez industrialak, jarduera txikiak), "–" izenekoak.
- Jarduera horiek ez daude 34/2007 Legetik salbuetsita: Talderik esleituta ez badute ere, atmosfera kutsa dezaketen jarduerak dira oraindik ere. Beraz, legearen xedapen orokorrak bete behar dituzte.
IPPC jarduerak
- IPPC jarduera asko ere AKDJ dira, airera isurketak eragiten dituztelako (adibidez, plantakimikoak, errekuntza handiak).
- Kasu horietan, IBBak AKDJ betekizunak barne hartzen ditu, izapideak bikoiztea saihestuz.
- Instalazio bat 10/2021 Legearen (IPPC) I. eranskinean badago, IBBa izapidetu behar du, AKDJ betebeharrak biltzen dituena.
Ingurumen-baimen bakarra (AAU)
A eta B taldeetako AKDJ jarduerak administrazio-prozedura bakar batean integratu behar dira, beharrezko ingurumen-baimen guztiak barne hartuta (hondakinak, isurketak, emisioak, etab.).
Errekuntza-instalazioak
- A taldea: ≥ 50 MW Errekuntza-instalazio handiak dira, eta ingurumen-baimen integratua behar dute.
- B taldea: 5 MW eta 50 MW artean. Errekuntza-instalazio ertainak
- C taldea: 1 MW 5 MWra. Errekuntza-instalazio ertainak
Emisio-foku bat atmosferara kutsatzaileak askatzen dituen edozein puntu, instalazio edo ekipo da. Izan daitezke:
- Foku kanalizatuak: hodi edo tximinietatik ateratzen diren emisioak.
- Foku lausoak: emisio ez-kanalizatuak (adibidez, lurrunketa gainazal irekietan).
Identifikatzeko metodologia, urratsez urrats
1. urratsa: Produkzio-prozesuaren azterketa
Helburua: Jarduera bere etapetan banakatzea, punturik identifikatu gabe ez uzteko.
- Banakako eragiketa guztiak zerrendatzea (lehengaiak jasotzea, biltegiratzea, 1. prozesua, 2. prozesua, ontziratzea, etab.).
- Errekuntza-iturri guztiak identifikatzea (galdarak, labeak, sorgailuak, berogailuak).
- Konposatu organiko lurrunkorrak (KOL) igortzen dituzten eragiketa guztiak identifikatzea (pinturak, disolbatzaileak, garbiketa, itsasgarriak aplikatzea).
- Hautsa edo partikulak sortzen dituzten eragiketa guztiak identifikatzea (birrintzea, ehotzea, bahetzea, garraio pneumatikoa, zamalanak).
- Produktu lurrunkorren biltegiratzea identifikatzea (erregai-tangak, disolbatzaileak, produktu kimikoak).
2. urratsa: Ibilbidea eta ikuskapena "in situ"
Helburua: Analisi teorikoa instalazioaren errealitatearekin alderatzea.
- Instalazioaren plano bat egitea.
- Solairu osoa zeharkatu eta ikusten diren tximinia eta hodi guztiak markatu planoan.
- Emisio barreiatuko eremuak identifikatzea eta markatzea (labe-ateak, nahasketa-eremu irekiak, aire zabaleko biltegiratze-eremuak).
- Emisioak sor ditzaketen ekipo eta makina guztiak aurkitzea.
- Operazioko eta mantentze-lanetako langileekin hitz egin; haiek ezagutzen dituzte ohiko "usainak", "keak" edo "hautsa".
3. urratsa: Identifikatutako foku bakoitzaren ezaugarriak
Aurkitutako foku bakoitzerako, informazio hau bildu behar da taula edo inbentario batean:
| Foku zk. | Foku mota | Kokapena | Lotutako prozesua | Kutsatzaile nagusiak | Kanalizatua/Lausoa? | Zaindua? |
|---|---|---|---|---|---|---|
Gune bakoitzari buruzko informazio zehatza:
- Fokuaren kodea (adibidez: F001 foku kanalizatuetarako, D001 foku lausoetarako).
- Deskribapena (galdara-tximinia, zerrautsa biltegiratzeko eremua, etab.).
- Emisio mota: jarraitua, etena, ustekabekoa.
- Hodiaren parametroak (kanalizatua bada): diametroa, altuera, emaria, tenperatura, gasen abiadura.
- Isuritako kutsatzaileak: partikulak, SODE, NOx, KOL, CO, metal astunak, etab.
- Lotutako arazketa-sistema (mota, eraginkortasuna, egoera).
4. urratsa: Sailkapena eta lehentasunak
Helburua: Kontrolerako zein foku diren garrantzitsuenak zehaztea.
- Garrantziaren arabera sailkatzea, emariaren, kutsatzailearen toxikotasunaren eta inpaktu-potentzialaren arabera.
- Araudiaren arabera kontrolatu behar diren fokuak lehenestea (garrantzitsuenak).
- Legeriak aldian-aldian edo etengabe neurtzea eskatzen duen fokuak identifikatzea.
Laguntzeko tresnak eta teknikak
- Prozesu-diagramak: Fluxu-diagramak oso erabilgarriak dira foku kanalizatuak identifikatzeko.
- Produktu kimikoen segurtasun-fitxak (SDS fitxak): erabilitako konposatuen lurrunkortasuna eta arriskugarritasuna adierazten dute, isuriak aurreikusten lagunduz.
- Materia-balantzeak: Masa-balantzea egitea (zer sartzen den eta zer ateratzen den) lagungarria izan daiteke neurtu gabeko isurketak kuantifikatzeko, bereziki foku lausoetan.
- Termografia eta bistaratzea: Infragorrien edo keak bistaratzeko kamerak ikusezinak diren emisioak edo ihesak detektatzen lagun dezakete.
Atmosfera kutsa dezaketen jarduerak egiten dituzten instalazioetarako isurketen muga-balioak (IMB) estatuko eta autonomia-erkidegoko araudian finkatzen dira, eta ingurumen-baimen bakoitzean zehazten dira. Ez-betetzearen ondorioz, horren berri eman eta ekintza-plan bat aurkeztu behar da, neurri zuzentzaileekin.
AKDJ instalazioetako emisioak kontrolatzea eta zaintzea funtsezko betebeharra da araudia betetzen dela eta airearen kalitatea babesten dela bermatzeko. Urrats hauek egin behar dira:
1. Aldizkako autokontrolak
- Instalazioak emisioak neurtu behar ditu identifikatutako fokuetan, baimenean edo aplikatzekoa den araudian adierazitako maiztasunaren arabera.
- Neurketak homologatutako ekipoekin eta arau teknikoei jarraituz egin behar dira (adibidez, partikuletarako UNE EN 13284-1).
2. Neurtzeko sistema jarraikiak
- Emisio esanguratsuak dituzten jardueretan (A eta B taldeak), analizagailu jarraituak instalatu behar dira CO, NOx, SO2 eta antzeko parametroetarako.
- Sistema horiek kalibratuta eta trazabilitatea ahalbidetzen duten erregistroetara konektatuta egon behar dute.
3. Txostenak eta erregistroak
- Neurketen emaitzak gordetzea eta ingurumen-organoari bidaltzea, hala eskatzen denean.
- Txostenek honako hauek jaso behar dituzte:
- Neurtutako balioak.
- Eragiketa-baldintzak.
- Isurtzeko muga-balioekin (IMB) alderatzea.
4. Gorabeherak jakinaraztea
- IMBa gainditzen dela detektatuz gero, zer egin behar du instalazioak?
- Eskumena duen organoari berehala jakinaraztea.
- Neurri zuzentzaileak aplikatzea.
- Intzidentzia eta hartutako ekintzak dokumentatzea.
5. Kanpo-auditoriak
- Instalazio batzuetan kanpoko kontrolak egin behar dituzte erakunde egiaztatuek, autokontrolen fidagarritasuna egiaztatzeko.
- Funtsezko edozein aldaketa aldez aurretik jakinarazi eta, hala badagokio, baimendu behar da.
- Jarduera etetea ere jakinarazi egin behar da, eta baliteke eraisteko edo ingurumena lehengoratzeko neurriak behar izatea.
Azken aldaketako data: