Non argitaratu: sarbide irekia
Sarbide irekia (ingelesez Open Access) literatura zientifikoa eta akademikoa Interneten doan eskuragarri egotea da, irakurtzeko eta, askotan, baita deskargatzeko, erreproduzitzeko ere. Sarbide irekia bateragarria da egile-eskubideekin eta berrikuspen-prozesuekin. Baina sarbide irekian argitaratzeak ez du esan nahi, nahitaez, egileentzat doakoa denik, eta baliteke artikuluak prozesatzeko tasak ordaindu behar izatea (APCak).
Zer da sarbide irekia (Open Access) ?
- Sarbide irekia - Wikipedia, entziklopedia librea
Sarbide irekiaren definizioa, historia eta tipologiak. - DIGITAL. CSIC sarbide irekian argitaratzea CSICen webgunean jasotako informazioa: sarbide irekiaren motak eta ibilbideak, OAn argitaratzeko laguntza-programak eta beste baliabide interesgarri batzuk.
Sarbide irekiarekin lotutako baliabideak:
- Lineako baliabide honek mundu osoko argitaletxeen sarbide irekiko politikak biltzen eta aztertzen ditu, eta aldizkari-izenburu bakoitzerako dauden autoartxibatze-baimenei eta egileei emandako eskubideen baldintzei buruzko laburpena ematen du, argitaletxe bakoitzaren copyright transferentziaren akordioaren parte gisa.
- Informazio eskaintzen du Open Access politika osoa edo partziala duten Espainiako aldizkari zientifikoei buruz, haien artxiboetarako sarbideari, ustiapen-eskubideei eta argitalpen-lizentziei dagokienez, bai eta horrek guztiak erakundeen edo gaien gordailuetan autoartxibatzean izan dezakeen eraginari buruz ere. Aldizkariak koloreen arabera sailkatzen dira, SHERPA ROMEO taxonomiari jarraituz.
- Egile-eskubideen lizentzia horiei esker, banakako sortzaile, enpresa edo erakundeek modu sinple eta estandarizatu batean eman ahal dituzte baimenak beren lanak kopiatzeko, banatzeko, aldatzeko eta abarrerako, betiere jabetza intelektualari buruzko legeriaren mugen barruan. Doakoak dira eta zirkulu baten barruan kokatutako CC ikurrarekin identifikatzen dira.
DOAJ (Directory of Open Access Journals)
- Direktorio honetan, mundu osoko Open Access aldizkariak jasotzen dira.
DOAB (Directory of Open Access Books)
- Plataforma honek sarbide irekiko liburu akademikoak biltzen ditu; liburu bakoitzari eta editoreari buruzko informazioa ematen du, bai eta testu osoa deskargatzeko esteka ere.
Predatory Journals (argitalpen harrapariak)
Aldizkari harraparitzat hartzen da: engainuaz baliatuta edo ez, egileari artikuluak argitaratzeagatik kobratzen diona, testuen kalitatea eta legitimitatea egiaztatu gabe eta aldizkari akademiko legitimoek ematen dituzten argitalpen-zerbitzurik eman gabe.
- Beall's List – of Potential Predatory Journals and Publishers Jeffrey Beall-ek (Coloradoko Unibertsitatekoa) irizpide batzuk ezarri zituen argitalpen bat harrapari gisa identifikatzeko, eta zerrenda bat sortu zuen (polemikaz betea) harrapariak izan zitezkeen aldizkari eta editoreen zerrendarekin. Beallek zerrenda hori kendu egin zuen Internetetik, 2017ko urtarrilean, baina gerora modu anonimoan eguneratu da.
- Criteria for Determining Predatory Open-Access Publishers Jeffrey Beall-en artikulua (2015eko urtarrilaren 1a); bertan, sarbide irekiko argitaletxeak eta aldizkari akademikoak aztertzeko eta jokabide harrapariak detektatzeko irizpideak jasotzen dira.
Azken aldaketako data:
