Pobreziaren eta Gizarte Desparekotasunei buruzko Inkesta (PGDI)

Pobreziaren eta Gizarte Desparekotasunei buruzko Inkestaren xede nagusia Euskal Auntonomia Erkidegoko pobreziaren eta ongizate-gabeziaren adierazleak aztertzea da, Europar Batasunak (EB) erabiltzen dituenei eta PGDIn berariaz txertatutakoei lehentasuna emanda. Estatistika honek, aldi berean, biztanleen arteko baliabideen banaketan epe ertainera edo luzera eragina duten egiturazko joera nagusiak aintzat hartzen ditu. Horrez gain, pobreziak eta prekarietateak Euskadin duten lurralde- eta eskualde- banaketari ere heltzen dio.

Pobreziaren eta Gizarte Desparekotasunei buruzko Inkestan erabilitako terminoen definizioak

Pobrezia-atalaseak (PGDI metodologia)

PGDI metodologian, pobrezia-atalaseen kalkulua pertsonen gastuetatik egiten da, eta ez diru-sarreretatik, eta horretarako hurrengoa galdetzen zaie:
* Zure etxeko egungo egoeran, zein da oinarrizko premiak asetzeko benetan beharrezkoa den gutxieneko diru-sarrera? Elikadura, jantziak eta oinetakoak eta benetan oinarrizkotzat jotzen diren gainerakoak (pobrezia-atalasea kalkulatzeko).
* Zure etxeko egungo egoeretan, zein da hilaren amaierara iristeko benetan beharrezkoa den gutxieneko diru-sarrera? (ongizaterik ezaren atalasea kalkulatzeko);
Bi galdera horiek eta etxekoen unitatearen hileko batez besteko gastuak balio dute etxekoen unitatearen adin-tarteen eta tamainaren araberako erregresioa doitzeko, eta pobrezia-atalasea eta ongizaterik ezaren atalasea lortzen dira.

Mantenu-pobrezia (PGDI metodologia)

Mantenu-pobrezia oinarrizko premien estaldurari modu erregularrean heltzeko diru-sarrera nahikorik ez izateari dagokio, batez ere elikaduraren, etxebizitzaren, jantzien eta oinetakoen gastuei dagokienez.
Pobrezia-arriskuan daude erreferentziako aldian oinarrizko premia horiei aurre egiteko adierazitako atalaseak baino diru-sarrera txikiagoak dituzten pertsonak, familiak edo etxekoen unitateak.

Ongizaterik eza mantentze-dimentsioan (PGDI metodologia)

Mantenuaren dimentsioan, ongizaterik ezeko problematikek gizarte jakin batean espero diren gutxieneko ongizate- eta erosotasun-mailei eusteko beharrezkotzat jotzen diren ohiko gastuei aurre egiteko diru-sarrera nahikorik ez izateari egiten diote erreferentzia. Praktikan, gizarte horren bizimoduan, ohituretan eta ohiko jardueretan gutxieneko baldintzetan parte hartzeko aukera ematen dutenak dira.
Ongizaterik ezeko arriskuan daude erreferentzia-aldi jakin batean bizi diren gizartean espero diren gutxieneko ongizate-mailetara iristeko adierazitako atalaseak baino diru-sarrera txikiagoak dituzten pertsonak, familiak edo etxekoen unitateak.

Ongizatea mantentze-dimentsioan (PGDI metodologia)

Egoera hori mantenu-arloan pobrezia-arazorik edo ongizaterik ezeko arazorik ez duten pertsonei, familiei edo etxekoen unitateei dagokie. Horien ezaugarria da epe laburrean diru-sarrera nahikorik ez izatea oinarrizko premiei aurre egiteko, ezta espero den gutxieneko ongizatea ezaugarri duten egoeretara iristeko beharrezkoak diren gutxieneko gastuei aurre egiteko ere.

Metatze-pobrezia (PGDI metodologia)

Metatze-pobreziak berekin dakar, ez espezifikoki, baizik eta globalki, prekarietate diferentziala epe ertain eta luzean bizi-maila egokiari eusteko beharrezkoak diren kontsumo-ondasun iraunkorrak eskuratzeari dagokionez, batez ere baldintza egokietan eta behar bezala hornitutako etxebizitza bat eskuratzeko gaitasunari dagokionez, gutxieneko bizigarritasun-arauak beteko dituena. Epe ertain eta luzeko prekarietate-egoera den aldetik, metatze-pobrezia lotuta dago, halaber, etxekoen unitateek diru-sarreren krisiko edo larrialdiko egoera berezietan bizitza normalizatu bati eusteko beharrezkoak diren gutxieneko ondare-baliabideak metatzeko duten zailtasunarekin, eta, horrela, gutxieneko segurtasun ekonomikoa eskaintzen dute.

Metatze-dimentsioaren prekarietatea (PGDI metodologia)

PGDIk hainbat prekarietate-egoera mugatzen ditu metatze-dimentsioan. Pobrezia-errealitateekin parekatu ezin diren baina gizartean ohikotzat jotzen diren epe ertain eta luzeko kontsumo-ondasun eta -zerbitzuetarako irisgarritasunik eza ezaugarri duten gabezia-egoerak biltzen dituzte.

Benetako pobrezia (PGDI metodologia)

Benetako pobreziak pobreziaren dimentsio batean edo bestean (mantentzea edo metatzea) agertzen diren oinarrizko premiak behar bezala ez estaltzeko arrisku-egoerak biztanleriaren eguneroko bizitzan behar bezala konpentsatuta ez dauden egoerak biltzen ditu, pobreziaren bizipenetik at dagoen gutxieneko ongizate-maila lortzeko.

AROPE tasa edo pobreziako edo gizarte-bazterketako arrisku-tasa (At Risk of Poverty and/or Exclusión)
AROPE tasa pertsonen diru-sarrerak oinarri hartuta egindako adierazlea da, eta honako egoera hauetako batean edo batzuetan dagoen biztanleriaren proportzioa jasotzen du:
• Pobrezia-arriskuan (< % 60 ertaina)
• Gabezia material eta sozial larriko egoeran.
• BITH lan-intentsitate txikiko etxeetan bizi dela.
2021etik aurrera, AROPE tasak aldaketa metodologiko bat izan du, eta aldaketa horrek hiru osagaietako biri eragiten die, zehazki, laneko intentsitate txikikoei eta gabezia material eta sozial larriari; aldiz, pobrezia-tasa da aldatu ez den osagai bakarra.

Pobrezia-arriskuaren tasa edo (AROPE metodologia)

Pobrezia-arriskuaren tasa pobrezia-atalasearen azpitik dauden pertsonen ehunekoa da. Kontsumo-unitateko batez besteko errenta baliokidearen % 60tik beherako diru-sarrerak dituzten pertsonak (gizarte-transferentzien ondoren).

Pobrezia larria (AROPE metodologia)

Pobrezia larriak errenta ertainaren % 40tik beherako guztizko errenta erabilgarria duten etxekoen unitateetan bizi diren pertsonen ehunekoa neurtzen du.

Gabezia material eta sozial larria PMSS (AROPE metodologia)
Gabezia material eta sozial larria duten biztanleak: gutxienez 13 kontzeptuetatik 7ren gabezia duten biztanleak:
1) Oporretara gutxienez astean behin joan ahal izatea.
2) Haragia, oilaskoa edo arraina (edo begetariano baliokidea) jateko aukera izatea, gutxienez bi egunean behin.
3) Etxebizitza tenperatura egokian mantendu ahal izatea.
4) Ustekabeko gastuei aurre egin ahal izatea.
5) Atzerapenik gabe ordaintzea etxebizitzarekin lotutako gastuak (hipoteka edo alokairua, gasaren ordainagiriak, erkidegoa, etab.) edo erosketa geroratuak.
6) Auto bat baimendu ahal izatea.
7) Altzari zaharrak edo kaltetuak ordeztu ahal izatea.
8) Hondatutako arropa ordeztu ahal izatea.
9) Bi zapata pare edo urteko sasoirako pare egokia eduki ahal izatea.
10) Gutxienez hilean behin lagunekin/familiakoekin bazkaltzeko edo zerbait hartzeko elkartu ahal izatea.
11) Aisialdiko jardueretan aldizka parte hartu ahal izatea.
12) Diru kopuru txiki bat bere horretan gastatu ahal izatea.
13) Interneterako konexioa izatea.

Lan-intentsitate oso baxuko etxeetan bizi diren pertsonak BITH (AROPE metodologia)

Etxeko lanaren intentsitatea kalkulatzeko, etxeko adin aktiboan dauden kideek (18-64 urteko biztanleak) lan egindako hilabete guztien batura zati inkesta egin aurreko urtean etxekoen unitateko kide horiek lan egin dezaketen hilabete guztien batura egiten da. Lan-intentsitatea oso baxutzat jotzen den etxekoen unitateak 0, 20 edo gutxiagoko balioetan kokatzen dira (ratioa kalkulatzen da eta % 20tik beherakoa den zehazten da). Kalkulua 18-64 urteko biztanleriari egiten zaio, eta 0-64 urteko biztanleriari aplikatzen zaio.

Azken aldaketako data: