Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Konstantino Ia Handia

(Lat. Flavius Valerius Aurelius Claudius Constantinus). Erromako enperadorea 306-337 bitartean (Naissus, egungo Nisch, 280 eta 288 bitartean - Nicomedia, 337). Clororen eta Santa Elenaren semea zen eta aita hil zenean zesar hautatu zuten 306. urtean. Enperadoretzarako guduetan, Maximianorekin aliatu zen hasieran. Haren alabarekin ezkondu zen eta, azkenean, bere buruaz beste egitera behartu zuen 310. urtean. Galerio hil ondoren, Liciniorekin elkartu zen Maencioren aurka eta 312. urtean menderatu zuten Milvio zubiko guduan (tradizioak dioenez, kristauen jainkoak lagundu zien gudu hura irabazten). Erromako benetako enperadore bihurtu zen urte hartan, 324. urtera arte Liciniori loturik izan bazen ere. 313. urtean kristautasuna jarri zuen Erromako erlijio ofiziala (Milango Ediktua, 313). Elizako nolabaiteko ortodoxiaren aldeko sutsua izan zen eta Arrioren heresiaren aurka azaldu zen (Nizeako Kontzilioa, 325). Baina heresia kontuetan gauzak ez zituen oso garbi, eta 331. urtean Nizeako kontzilioko zuzendaria izan zen Atanasio elizako doktorea erbesteratu egin zuen. Konstantinok inperioko erlijio batasuna ezarri zuen, eta beretzat hartu zituen senatuak eta armadak zituzten ahal guztiak. Frankoen eta godoen aurkako eraso gogorrak antolatu zituen eta, 330. urtean, Konstantinopla hiria sortu eta Erromatar Inperioko hiriburu izendatu zuen. Inperioko ondorengotza Konstantinok zesar izendatu zituen Konstantino II.a, Konstante I.a eta Konstantzio II.a bere semeena izan zen. Konstantino I.aren erreinaldian eraiki ziren Erromatar Inperioko lehen monumentu kristauak: Hilobi Santuaren eliza, Jerusalemen; Letrango eta Vatikanoko basilikak, Erroman; Apostolu Santuen eta Santa Sofiaren elizak, Konstantinoplan.