Fantasiazko ipuinak. Zatiak
• Ez zegoen hilda, baina edonor beldurtzeko itxura zuen. Begiak neurriz goitik zabalduak, begi-niniak handiturik, bazirudien esan ezinezko izumen batez gauza beldurgarri ezezagunen bati begira zeudela, behatzak estututa zituen, gorputza, kokotsetik behera, izara batez estalia zuen, jaso nuen. Lepoan bost behatzen seinaleak zituen, haragitan barreneraino sartuak, odol tanta batzuen orbanak zituen alkandoran. Une horretan gauza batek jo ninduen gogoan. Gelako tximiniara begiratu nuen, larrutuaren eskua ez zegoen han.
• Tximino erraldoi bat ikusi zuen, bere ipurdi gainean eserita, jostunen edo turkiarren gisara hankak gurutzatuta, eta bere azkeneko transmigraldian zegoen giza erakusgarri bikain haren aurrean, gogoeta sakon batean murgildu zen Heraclius Gloss, pozaren pozez zurbildurik. Minutu batzuen buruan, oihanetako gizonak, temaren temaz begira zegokion hiriko gizonaren baitan lehertu zen sinpatia eutsiezina sumaturik, nonbait, halako imintzio ikaragarriak egiten hasi zitzaion egiten bere anaia biziberrituari, non buruko ileak erabat lazten zitzaizkiola sentitu baitzuen doktoreak.
• Héracliusek ezin izan zuen bere buruaren nagusi jarraitu, hori ikusita. Horma kontra ahaztuta zegoen pala bat hartu, eta Homerok kontatzen dituen egintadietako gudari ospetsuek bezala, batzuetan aurrera jauzi, besteetan atzera jauzi, ezker-eskuin kolpeka, bihotzean amorrua, hortzetan bitsa, beldurgarrizko sarraski bat egin zuen bere adiskide kalte gabekoen artean.
• Nerbioak nahasi xamar nituela konturatu nintzen eta handik alde egitea erabaki nuen. Kateari tira egin nion; txalupa mugitzen hasi zen, eta handik pixka batera zerbaitek eusten ziola konturatu nintzen, indar gehiagoz tiratu nion, aingura ez zen etorri, zerbaiti kateatua zen ur azpian, eta ezin nuen jaso; berriro hasi nintzen tiraka, alferrik ordea.
• Eta horra non, bat-batean, nire laguna, ia anaia nuena, zalditik erori, buruz aurrera, eguzki kolpe batek jorik.
Eta bi orduz, alferrik hura salbatzen ahalegintzen nintzen bitartean, danbor atxikiezin hori belarria betetzen ari zitzaidan bere hots beti-berdin, eten ulertezinezkoaz; eta hezurretan barrena beldurra irristatzen zitzaidala sentitzen nuen, egiazko beldurra, beldur lazgarria, gorpu maite haren aurrean, hondarrezko lau mendiren arteko zulo eguzkiak kiskali hartan, oihartzun ezezagunak, hurbileneko herri frantsesetik berrehun miliatara, danborraren errepika bizkorra igortzen zigun bitartean.
• Zorigaitz handiek ez naute ia batere tristatzen, esan zuen Jean Bridelle, sinesgogortzat hartua zegoen mutilzaharrak. Oso hurbiletik ikusia dut gerra; batere gupidarik gabe igarotzen nintzen gorpuen gainetik. Izadiaren edo gizonen ankerkeria bortitzek laztura eta sumindura eragin dezakete, baina ez dizute eragiten gauzatxo etsigarri batzuk ikustean bizkarrean eragiten dizun hozkirri hori.
• -Emakume guztiz gorrotagarri bat, deabru egiazko bat, urtero, nahita, haur itxuragabeak, nazkagarriak, beldurgarriak, munstroak, hitz batean, egiten dituena, eta gero munstro-erakusleei saltzen dizkiena.
• Bai, baina alferrik ahalegintzen naiz neure buruari arrazoiak ematen, neure burua behartzen, ez naiz etxean bakarrik egoteko gauza. Ez dut berriro ikusiko, badakit, ez da berriro agertuko, bukatu ziren gauza horiek. Nire pentsamenduetan, ordea, han dago beti. Ikusezin dago, horrek ez du esan nahi, ordea, han egon ezin daitekeenik. Han dago ate atzeetan, armairu itxian, ohe azpian zoko ilun guztietan, itzal guztietan.
• Sendagile bat etorri zitzaigun laguntzera. Haragiak zituen hatz markak luzaro aztertu ondoren, hitz bitxiok esan zituen:
-Eskeleto batek ito duela ematen du.
Hotzikara batek igaro zidan bizkar osoa, eta hormarantz luzatu nituen begiak, behinola larrutuaren eskua ikusia nuen lekura. Ez zegoen han. Katea, etena, zintzilik zegoen.
• -Sekulako zakarraldiak izaten ditu, nik ikusi dudan erorik berezienetako bat da. Eromen erotiko makabro batek joa dago. Nekrofilia moduko batek. Bere egunkaria idatzia du gainera, eta oso garbi erakusten digu bere arimako gaixotasunaren mundua. Bere eromena ageri-agerian dago, nolabait esateko, idazki horretan. Ineresa baduzu, azter dezakezu dokumentu hori.
• Inoiz ez zituen estali gabe uzten bere esku luze, hezurtsu, mehe, sukarrak hartu samar haiek.
Patriketan sartzen zituen, edo galtzarbean besoak gurutzaturik gordetzen zituen. Bazirudien beldur zela ez ote zioten egingo, bere gogoz kontra, makurren bat, ez ote zioten egingo gauza lotsagarri edo barregarriren bat, libre eta beren mugimenduen jabe uzten bazituen.
• Mendi haietako isiltasuna, hotza, bakardadea, neguko hilaldia bere baitan sartzen zitzaizkiola iruditu zitzaion, odola gelditu eta izoztuko ziotela, soin atalak zurrunduko zizkiotela, izaki geldi izoztu bat bihurtuko zutela bera. Eta lasterka hasi zen, bere bizilekurantz ihesi. Bera kanpoan zen bitartean zaharra itzulia izango zen, uste zuen. Beste bideren bat hartuko zuen; su aurrean eserita egogno zen, oinen aurrea orkatz bat hilik zuela
• Hurrengo gauean froga berbera egin nahi izan nuen. Atea giltzaz itxi nuen, gelan inor ezin sartuko zela ziur egoteko. Loak hartu ninduen eta gauero bezala esnatu nintzen. Bi ordu lehenago hantxe ikusia nuen ur guztia edan zuten.
• Bat-batean nire inguruan zalapartan zebilela ohartu nintzen, hark ere beldur zuela, zabaltzeko agintzen ari zitzaidala. Ia-ia amore eman nion; ez nion eman, ordea, baizik eta, atearen kontra babestuz, erdi-zabaldu egin nuen, neu, atzeraka, ozta-ozta igarotzeko adina; eta neurez oso handia naizenez, buruaz ate burua ukitzen nuen. Ziur nengoen ezin izan zuela handik ihes egin, eta hantxe utzi nuen bakar-bakarrik, bakar-bakarrik.
• Eroentzat dena gertatzen da eta dena gerta daiteke. Ez dute inolako nekerik hartzen gertaerak menderatzeko, erresistentziak makurtzeko, oztopoak kentzeko. Aski dute beren borondate iruzurgilearen nahikunde bat, eta printze, enperadore edo jainko bihurtzen dira, munduko aberastasun guztien jabe bihurtzen dira, bizitzako gozagarri guztiak eskuratzen dituzte, plazer guztiak gozatzen, beti indartsu dira, beti eder, beti gazte, beti maitatu! Horiek baizik ezin izan daitezke zoriontsu lur honetan, horientzat ez baita existitzen Errealitatea.
• Eta horretan, eserita nengoen marmolezko lauza mugitzen hasi zela iruditu zitzaidan. Horixe, mugitzen ari zen, jaso izan balute bezala. Jauzi batez ondoko hilobirantz egin nuen, eta alde egin berria nintzen harria nola zutitzen zen ikusi nuen; eta hildakoa agertu zen, hezurdura soil bat, bere bizkar okertuaz harria kentzen. Ikusten ari nintzen, oso ongi ikusten, gaua sakona bazen ere. Gurutzean irakurri ahal izan nuen: "Hemen datza Jacques Olivant, berrogeita hamaika urte zituela hila. Maite zituen bereak, gizon zintzoa eta onezkoa izan zen, eta Jaunaren bakean hil zen".
• Suizidioa! Horra indarrik gehiago ez dutenen indarra, horra sinesterik gehiago ez dutenen esperantza, horra azpiratuen ausartasun gain-gainekoa! Bai, bada ate bat behintzat bizitza honentzat; beti dugu aukera ate hori zabaldu eta beste aldera igarotzeko. Naturak errukialdi bat izan du; ez gaitu kartzela batean itxi. Erruki etsientzat!
