Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saila

Hondakinak edukitzaileak (P05) eta aldi baterako NIMA

Zer da hondakinen edukitzailea?

Ekonomia zirkularra bultzatzeko eta hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko apirilaren 8ko 7/2022 Legeak hondakinen edukitzaile gisa definitzen du hondakinen ekoizlea edo hondakinak dituen beste pertsona fisiko edo juridiko bat. Hondakinen edukitzailetzat hartuko da utzitako hondakinak edo sakabanatutako zaborra dauden lurzatiaren katastroko titularra, eta hondakin horien administrazio-arduraduna izango da, abandonuaren egile materiala edo aurreko edukitzailea identifikatu daitekeen kasuetan izan ezik.

Beste egoera hauetan ere hondakinen edukitzailetzat hartuko da: istripuen ondorioz sortutako hondakinak, obra puntualetan sortutakoak, bizilagunen erkidegoek edo herritarrek sortutakoak, tokiko eskumeneko hondakinak biltzeko guneak eta abar. Euskal Autonomia Erkidegoan irizten da hondakinen edukitzailetzat har daitezkeela hondakinen lekualdaketaren ondorioz sor daitezkeen hainbat egoera eta kasuistika, nahiz eta hondakinen ekoizlearen jakinarazpena egitera behartuta ez egon. Era berean, denboraren ikuspegitik, bi motatako guneak eta ingurumen-identifikazioko zenbakiak izan daitezke. Gune horiek P05 hondakinen edukitzaile gisa hondakinak lekualdaketaren ondorioz sor daitezke, eta honela katalogatu dira: aldi baterako guneak eta aldi baterakoak ez diren guneak.

Jarraian, P05 hondakinen edukitzailetzat har daitezkeen kasuistikak zerrendatuko ditugu, aldi baterako guneak eta aldi baterakoak ez direnak bereizita:

ALDI BATERAKOAK (Gehienez ere 2 urteko iraupena).

  • Obrak
  • Istripuak
  • Abandonatutako hondakinak
  • Instalazio bezeroetan egindako mantentze-lan puntualak
  • Ikuskapenean (Aduana Ikuskaritza, Ikuskaritza Sanitarioa eta abar) hautemandako kontsumorako edo merkaturatzeko egokiak ez diren produktuak edo salgaiak nahitaez suntsitzea.
  • Bezeroen instalazioetan egindako garbiketak.
  • Arretagune sanitario puntuala aldi baterako instalazioan edo bezeroaren instalazioan.
  • Beste batzuk.

ALDI BATERAKOAK EZ DIRENAK (2 urtetik gorako iraupena)

  • Partikularrak
  • Bizilagunen erkidegoak
  • Hiri-hondakinak eta udal-hondakinen gaikako bilketa
  • Erantzukizun-sistemetako hondakinak biltzeko guneak
  • Bulegoak eta saltokiak
  • Ostalaritza
  • Obrak: aldi baterako ez diren guneetako P03 obretako hondakin arriskutsuak (salbuespena)
  • Beste batzuk


Funtsezko desberdintasuna da aldi baterako guneek automatikoki emango dutela baja erregistroan, hartzaileak prozeduran adierazitako epean. Aldi baterako ez diren guneek, aldiz, erregistroan jarraituko dute, salbu eta ofizioz ematen bazaie baja edo edukitzaileak espresuki eskatzen badu.

Prozedura hori erabiltzeko, sisteman sartu behar da beti; horretarako, sisteman dagoen IFK eta ingurumen-identifikazioko zenbakia erabili beharko dira, edo bestela, alta eman beharko zaio aurretik (ingurumen-identifikazioko zenbaki hori aldi baterako ez den ingurumen-identifikazioko zenbakia izango da beti). Horregatik, aldi baterako ingurumen-identifikazioko zenbakia behar izanez gero, aldi baterako ez den ingurumen-identifikazioko zenbakia izan beharko da aurretik.

Noiz jotzen da obra bat hondakinen edukitzailetzat eta noiz hondakin arriskutsu eta ez-arriskutsuen sortzailetzat?

Hondakin arriskugabeak

Indarreko legeriaren arabera, obra bat hondakin arriskugabeen ekoizle (P03) gisa inskribatu behar da hondakinen ekoizpen eta kudeaketaren erregistroan obra horretan 1000 tona hondakin arriskugabe baino gehiago sortzen badira.

1000 tona hondakin arriskugabe baino gutxiago sortzen dituzten obrek P05 hondakinen edukitzailearen figura erabili ahal izango dute, eta prozedura horren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbakia eta inskripzio-zenbakia dituzten aldi baterako guneak sortu ahal izango dituzte, obra horretatik eratorritako hondakinen lekualdaketak dokumentatzeko. Prozedura horri esker, hondakinak kopia daitezke obra batetik bestera, izapidea errazteko.

Hondakin arriskutsuak

Legez ez dago definituta hondakin arriskutsuak sortzen dituen obra bat noiz hartu behar den jakinarazi beharreko hondakin arriskutsuen ekoizletzat. Beraz, Euskal Autonomia Erkidegoan honako irizpide hau hartu da:
P01 hondakin arriskutsuen ekoizle gisa inskribatu beharko dira 10 tona hondakin arriskutsu baino gehiago sortzen dituzten eta 2 urtetik gorako iraupena duten obrak, betiere hondakin arriskutsu horiek «17 05 03* Substantzia arriskutsuak dauzkaten lurrak eta harriak» izeneko hondakina ez badira.

Baldintza horiek betetzen ez dituzten obrek P05 hondakinen edukitzailearen figura erabili ahal izango dute, eta prozedura horren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbakia eta inskripzio-zenbakia dituzten aldi baterako guneak sortu ahal izango dituzte, obra horretatik eratorritako hondakinen lekualdaketak dokumentatzeko. Prozedura horri esker, hondakinak kopia daitezke obra batetik bestera, izapidea errazteko.

Obra bat P03 bada eta P01 gisa inskribatzeko irizpideak betetzen ez baditu, aldi baterako ez diren guneen P05 prozedura erabili ahal izango du obran sortutako eta obratik kudeatutako hondakin arriskutsuak kudeatzeko.

Obrak alde batera utzita, eraikuntza-enpresa batek edo berrikuntza-enpresa batek hondakin arriskutsu eta ez-arriskutsuen ekoizle gisa inskribatu behar al du?

Bai, gure ustez, obra askotan sortzen diren hondakinak garrantzi txikikoak direnez, obretatik enpresa eraikitzailearen instalazioetara eramaten dira, eta handik, biltegiratu eta taldekatu ondoren, sortutako hondakinak batera kudeatuko dira. Obrak koordinatzen dituzten instalazio horiek hondakin arriskutsuen eta arriskugabeen komunikazio-araubidearen mende daude.

Adierazi behar da, Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioak emandako azalpenen arabera, ez dela hondakinen lekualdaketatzat hartzen obratik eraikitzailearen instalazioetara egiten den lehen lekualdaketa hori, eta, beraz, ez dela beharrezkoa lekualdaketaren jakinarazpena (LJ), ezta identifikazio-dokumentua (ID) ere.

Amiantoaren Arriskupeko Enpresen Erregistroan erregistratuta dagoen enpresa batek har al dezake P05 figura amiantoa kentzeko obrak/jarduketak egiteko? Zer baldintzatan?

Amiantoaren Arriskupeko Enpresen Erregistroan erregistratutako enpresak eta enpresa horiek amiantoa kentzeko egiten dituzten jarduketak arestian aipatutako eraikuntza-eta eraispen-enpresak bezala arautzen dira. Hala ere, bi alderdi garrantzitsu hartu behar dira kontuan enpresa horiek gauzatzen duten jarduera berezia delako:

  • Enpresaren jarduera antolatu eta koordinatzen duen gunearekin lotura duen hondakin arriskutsuen ekoizle txiki gisa inskribatzeko izapideak egiten direnean, neurri bereziak eskatuko dira garrantzi txikikoak diren amianto-hondakinak aldi batez biltegiratu ahal izateko. Amiantoaren Arriskupeko Enpresen Erregistroko enpresetarako aurreikusitako ontziratze-, etiketatze- eta biltegiratze-neurriez gain, biltzeko guneak pabiloi itxi batean eta industria-erabilerako lurzoruan egon beharko du. Bestela, mota horretako hondakinak zuzenean kudeatu beharko dira obratik baimendutako kudeatzailera, aurretik biltegiratu gabe.
  • Amiantoaren Arriskupeko Enpresen Erregistroko enpresa bat baimenduta badago aurreko puntuan adierazitako biltegiratzea egiteko, bezeroari beti justifikatu beharko dio, bitarteko egokiak erabiliz, bezeroaren instalazioetatik kendutako hondakinak behar bezala kudeatu direla. Bezeroak bere hondakinaren kudeaketa indibidualizatua egitea behar badu, aurretik eskatu beharko du, Amiantoaren Arriskupeko Enpresen Erregistroko enpresak bezeroaren hondakina zuzenean kudeatzeko obratik, eta, horrela, identifikazio-dokumentuan hasieratik agertzeko hondakina kendu den obraren helbidea eta ingurumen-identifikazioko zenbakia.

P05 izan daitezkeenen zerrenda berrikusten ari nintzela, nire kasua topatu dut, baina kudeaketa hori ez dut zuzenean egin nahi edota ezin dut zuzenean egin; horren ordez, nahiago dut hondakina kudeatzearekin lotura duten enpresetako batek egitea. Zer egin dezaket?

Prozedura eta kasuistika bereziak direnez, prozedura honek aukera ematen du enpresa horietako bati baimena emateko; horretarako, erantsitako dokumentua beteta eta sinatuta eman besterik ez dago. Enpresa horrek, sisteman identifikatu ondoren, bere bezeroaren ingurumen-identifikazioko zenbakia eta dagokion P05 inskripzio-zenbakia sortu ahal izango ditu bere gune nagusitik (bere ingurumen-identifikazioko zenbaki nagusia). Bi alderdiek sinatutako dokumentu hori kontserbatu beharko dute bi erakundeek; izan ere, agintari eskudunek eskatu ahal izango dute zainketa- eta kontrol-jarduerak egiten ari direnean.

Denda bat, ikastetxe bat, azoka bat, erakunde publiko bateko bulego bat naiz eta nire enplegatuen edo bezeroen pilak biltzeko edukiontziak ditut. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa?

Ez, hondakinen bilketa horiek egiteko ez da beharrezkoa jakinarazpena egitea ekoizle gisa. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Denda bat, ikastetxe bat, azoka bat, erakunde publikoko bulego bat naiz eta baztertu nahi ditudan ordenagailu eta material informatiko zaharrak ditut. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa?

Ez, material hori ordezteko ekipamendu berria erosten duzun enpresak baztertu dezake edo enpresa horretan utz dezakezu. Emate horrek doakoa izan behar du eta ez da beharrezkoa baztertzeari buruzko dokumentaziorik egitea.

Material informatikoa ez baduzu ordeztu behar, hondakinen bilketa horiek egiteko ere ez da beharrezkoa jakinarazpena egitea ekoizle gisa. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Lonja baten jabea naiz eta aurreko maizterrak pintura-poto batzuk/olio-bidoi bat utzi ditu abandonatuta nire lonjan. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa hondakin horiek baimendutako kudeatzaile baten bitartez kentzeko?

Ez, ez da beharrezkoa ekoizle gisa inskribatzea; izan ere, gure ustez, edukitzailearen figura bat dator egoera horrekin. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Halaber, komenigarria da lurzoruaren kutsadura prebenitzeari eta zuzentzeari buruzko araudia berrikustea; izan ere, lurzoruak jasan dituen ekonomia-jardueren eta lurzoruaren historiaren arabera, litekeena da gai horri buruzko izapidetze ofizialen bat egin behar izatea lonja horretan beste jardueraren bat egiten hasi aurretik.

Herritarren hiri-hondakinak biltzen dituen toki-erakunde bat naiz. Gainera, hainbat hondakinen (pilak, CDak, mugikorrak, tapoiak eta abar) gaikako bilketa egiteko gune eta edukiontzi batzuk jarri ditugu. Nola dokumentatu behar dut herritarren hondakin horien bilketa? Erakundeari alta eman behar al diot hondakinen ekoizle gisa?

Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioarekin eta gainerako autonomia-erkidegoekin adostu zen toki-erakundeek lekualdaketa horiek dokumentatzeko figura egokiena P05 hondakinen edukitzailearen figura dela. Ildo horretan, Euskal Autonomia Erkidegoko udalerri bakoitzerako P05 inskripzio bat egin zen ofizioz. Gainera, interesdunak eskatuta, hainbat inskripziori eman zaie alta beste mota batzuetako toki-erakunde, mankomunitate, eskualde, kontzeju eta abarretarako. Herritarrengandik jasotako hondakinen lekualdaketak dokumentatu behar dituen beste edozein toki-erakundek P05 prozedura erabil dezake lekualdaketa horiek dokumentatzeko beharrezkoak diren datuak sortzeko.

Erakunde publiko bat naiz eta nire eskumenak garatzeko eremuan salmentarako edo kontsumorako egokiak ez diren eta suntsitu behar diren produktu batzuk konfiskatu ditugu. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa hondakin horiek baimendutako kudeatzaile baten bitartez kentzeko?

Ez, ez da beharrezkoa ekoizle gisa inskribatzea; izan ere, gure ustez, edukitzailearen figura bat dator egoera horrekin. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Inportatzaile/bitartekari baten ordezkaria naiz eta ikuskapen batean hauteman dute nire bezeroaren produktu batzuk ez direla kontsumorako edo salmentarako egokiak eta suntsitu egin behar direla. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa edo nire bezeroari alta eman behar al diot produktu horiek suntsituko dituen kudeatzaile baimenduari emateko?

Ez, ez da beharrezkoa ekoizle gisa inskribatzea; izan ere, gure ustez, edukitzailearen figura bat dator egoera horrekin. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Mantentze-lanetako enpresa bat/garbiketa-enpresa bat naiz eta nire bezeroen instalazioan egiten ditudan garbiketetan hondakinak sortzen ditut. Normalean, hondakin horiek nire instalazioetara lekualdatzen ditut eta handik kudeatzen ditut hondakin arriskutsuen eta arriskugabeen ekoizle txiki gisa dudan inskripzioa erabiliz. Alabaina, batzuetan, hondakina zuzenean kudeatu behar da bezeroaren instalazioetatik eta arazo bat daukat, zeren nire kudeatzaileak adierazten baitit kudeaketa hori ezin duela nire instalazioen ingurumen-identifikazioko zenbakiarekin eta inskripzioarekin egin, kokapena desberdina delako; hau gertatzen zaidan bakoitzean inskripzio bat egin behar al dut ekoizle gisa nire bezeroaren kokapenean?

Ez, garbiketa/mantentze-lan puntualetan ez da beharrekoa inskripziorik izapidetzea, nahiz eta hondakinak bezeroaren instalaziotik kudeatu behar izan. Alabaina, hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Hala ere, garbiketa-enpresek/mantentze-lanetako enpresak hondakin arriskutsuak eta arriskugabeak sor ditzaketenez, gogorarazten dizugu zure bezeroen instalazioetan sortutako hondakinak biltegiratzen dituen eta dagokien lekutik kudeatzen dituen gune logistikoak dagokion izapidea egin behar duela eta hondakinak ekoizteko eta kudeatzeko erregistroan inskribatuta egon behar duela.

Mantentze-lanetako enpresa bat/garbiketa-enpresa bat naiz eta bezero batzuen instalazioetan gune finko bat dut hainbat urtetan zerbitzuak emateko kontratu bat dudalako. Ekoizle gisa inskribatu behar al dut nire bezeroaren kokagunean hondakinak sortzen ditudanean?

Kontratua bi urtetik gorakoa bada eta berriro ere adjudikaziodun izateko aukera badago, gomendatzen dugu mota horretako guneetarako inskripzioa egitea P01 edo P02 gisa.

Baina ez bada aurreikusten hondakinak normalean sortuko direla aldi baterako gune horietan, baina egoera puntual bat dela-eta kudeatu behar diren hondakinak sortzen badira, kudeaketa hori aurreko puntuan adierazi den bezala egin dezakete, P05 prozeduraren figura erabiliz.

Arkitektura, ingeniaritzako, aholkularitzako enpresa bat naiz, eta nire jardueran nire bulego teknikoko hondakinak bakarrik sortzen ditut. Alta eman behar al dut hondakinen ekoizle gisa?

Ez, bulego batean sortutako hondakinak merkataritza-hondakin gisa katalogatuta egongo dira orokorrean eta hondakin horien kudeaketa herritarrek sortutako hondakinen kudeaketaren berdintsua da. Alabaina, hondakinen bat kudeatzaileari zuzenean eman behar bazaio, eta hondakinen lekualdaketen trazabilitate egokia egiteko, zuek edo hondakina biltzeaz edo kudeatzeaz arduratzen den enpresak, P05 prozeduraren bitartez, ingurumen-identifikazioko zenbaki eta inskripzio-kode bana sor dezakezue lekualdaketa egiteko beharrezkoak diren dokumentuak bete ahal izateko. Zuek egiten ez baduzue, sinatutako egilespen-dokumentua izapide hori egingo duen enpresari eman behar diozue, enpresak zuen izenean egin ahal izateko.

Azken aldaketako data: