Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria

179. zk., 2025eko irailaren 22a, astelehena

Hemen ikusgai dauden gainerako formatuen edukia PDF dokumentu elektroniko ofizial eta jatorrizkoa eraldatuz lortu da

BESTELAKO XEDAPENAK

INDUSTRIA, TRANTSIZIO ENERGETIKO ETA JASANGARRITASUNAREN SAILA

3958

EBAZPENA, 2025eko irailaren 16koa, Bizkaiko Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasuneko lurralde-ordezkariarena, zeinaren bidez ukatzen baita Side Recovery Systems, S.L.U. sozietateak Balmasedako (Bizkaia) udal-mugartean sustatutako «El Haya 1 Parke Eolikoa eta El Haya 2 Parke Eolikoa eta ebakuazio-azpiegitura» izeneko proiektuaren aurretiazko administrazio-baimena.

Espedientea: 48-GE-Y-2023-00023 / 48-GE-Y-2023-00024.

AURREKARIAK

Lehenengoa.– 2023ko ekainaren 14an, Blue Viking Barbara, S.L.k aurretiazko administrazio-baimena eskatu zuen Balmaseda I parke eolikoa egiteko Balmaseda, Artzentales, Sopuerta, Zalla, Gueñes, Okondo, Alonsotegi, Arrigorriaga, Ugao-Miraballes eta Basauri udal-mugarteetan (Bizkaia).

Bigarrena.– 115/2002 Dekretuan aurreikusitako eskumen-prozesuaren ondorioetarako, iragarkia argitaratu zen 2023ko abuztuaren 3ko Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian eta 2023ko uztailaren 27ko Bizkaiko Aldizkari Ofizialean.

Hirugarrena.– 2023ko uztailaren 11n, Side Recovery Systems, S.L.U.k aurretiazko administrazio-baimena eskatu zuen El Haya 1 Parke Eolikoa eta El Haya 2 Parke Eolikoa egiteko Balmasedako (Bizkaia) udal-mugartean. Bi proiektuak bateragarriak dira.

Laugarrena.– Balmaseda I parke eolikoa proiektuaren instalazioen azalera bat dator, neurri batean, El Haya 1 eta 2 parke eolikoen instalazioekin. Ondorioz, eta lehiarako eskabideak aurkezteko arauzko epea betetzen zenez, 2023ko abuztuaren 3an, bi sustatzaileei, Blue Viking Barbara, S.L. eta Side Recovery Systems, S.L.U.ri, jakinarazi zitzaien lehia-prozedura hasi zela parke eolikoen aldez aurreko administrazio-baimena eskatzeko.

Bosgarrena.– Eskatutako epearen barruan, bi sustatzaileek 115/2002 Dekretuaren 5. artikuluan ezarritako dokumentazio osagarria aurkeztu zuten, lehiaren izapidea egiteko.

Seigarrena.– Industria Administraziorako Bizkaiko lurralde-ordezkariaren 2023ko azaroaren 15eko Ebazpenaren bidez ebatzi zen lehia-prozedura, eta egokitzat jo ziren Side Recovery Systems, S.L.U.k aurkeztutako aurreproiektuak, Balmasedako udalerrian (Bizkaia) El Haya 1 eta 2 parke eolikoak ezartzeko. Izan ere, 115/2002 Dekretuaren 6. artikuluan ezarritako irizpideei buruzko balorazioa Blue Viking Barbara, S.L.k aurkeztutako aurreproiektuarena baino hobea da.

Zazpigarrena.– 2024ko maiatzaren 9an, Industria Administrazioko Bizkaiko lurralde-ordezkariaren 2024ko apirilaren 26ko Iragarkia argitaratu zen Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian, zeinaren bidez jendaurrean jarri ziren Balmasedako udal-mugartean (Bizkaia) «El Haya 1 Parke Eolikoa eta El Haya 2 Parke Eolikoa eta ebakuazio-azpiegitura» proiektuaren aurretiazko administrazio-baimena eta ingurumen-inpaktuaren adierazpena lortzeko eskaerak. Halaber, 2024ko maiatzaren 15eko Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratu zen.

Alegazioak aurkeztu zituzten Otsoaren Taldea Ekologista Elkarteak eta hainbat partikularrek.

Hona hemen jendaurreko informazio-aldian eta espedientea izapidetzean aurkeztutako alegazioen edukia laburbilduta:

– Pertsonen bizitzan eta osasunean duen eragina, aerosorgailuen kokapenak ez baitu errespetatzen etxebizitzen eta hiriguneen gutxieneko distantzia.

– Floraren eta faunaren gaineko eragina.

– Biodibertsitatea galtzea eta babes bereziko eremuen arteko konektibitatea galtzea.

– Basoak berritzeko eta suteak izateko arriskua murrizteko baso-proiektuei eragitea.

– Akuiferoen, ibaien, erreken eta ur-bilketen gaineko inpaktua.

– Balio handiko paisaia ingurunea degradatzea.

– Landa-turismoan eta naturan egiten den kirolean duen eragina.

– Enkarterriko eremu naturalak industrializatzea.

– Balmasedako Udalaren «parke eolikorik gabeko herria» deklarazio instituzionala ez betetzea.

– Enkarterriko Lurralde Plan Partziala ez betetzea, paisaia eszenikoen gailur-lerroei eragiten dieten azpiegiturak saihestu behar direla ezartzen baitu.

– Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) hegazti nekrofagoak kudeatzeko plana ez betetzea.

Zortzigarrena.– Jendaurreko informazioaren izapidearekin batera, kontsulta egin zitzaien eraginpeko administrazio publikoei eta pertsona interesdunei, oinarrizko proiektuari eta Ingurumen-inpaktuaren azterlanari buruz. Zuzenean eragiten zaien ondasunak eta eskubideak dituzten administrazio edo erakundeen kasuan, dagokion separata bidali zen, baldintza teknikoak emateko.

Kontsulta egin zitzaien Balmasedako udalari; Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako Zuzendaritzari, Natura Ondarearen eta Klima Aldaketaren Zuzendaritzari, Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendaritzari, Nekazaritza eta Abeltzaintza Zuzendaritzari eta Kultura Ondarearen Zuzendaritzari; Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurune Naturala eta Nekazaritza Sustatzeko Sailari eta Azpiegituretarako eta Lurralde Garapenerako Sailari, Kultura Zuzendaritzari eta Baso Zerbitzuari; eta URA Uraren Euskal Agentziari, eta Kantauriko Konferentzia Hidrografikoari.

Halaber, separatak bidali zitzaizkien honako hauei: I-DE Redes Eléctricas Inteligentes, S.A.U., Agencia Estatal de Seguridad Aérea (AESA) eta Itelazpi, S.A. Eusko Jaurlaritzako Telekomunikazio Sozietate Publikoa.

Eta Ingurumen-prozeduran interesdun direnei: Ekologistak Martxan eta SEO Birdlife Espainiako Ornitologia Elkartea.

Bederatzigarrena.– Kontsultak eta jendaurreko informazioaren izapidea amaituta, jasotako alegazio eta txostenen hitzez hitzeko kopiak bidali zitzaizkion sustatzaileari, erantzuna eman ziezaien.

Balmasedako Udalaren ustez, El Haya 1 eta El Haya 2 parke eolikoak proiektu bakarra izan beharko lukeenaren zatiketa artifiziala dira, bi parkeen aerosorgailuak kordal berean daudelako eta ebakuazio- eta obra-sareko azpiegiturak partekatzen dituztelako. Kritikatu du aurkeztutako ingurumen-inpaktuaren azterketaren aurreproiektuek eta memoriek, ingurumen-ebaluazio egokia ahalbidetzeko eta haien bideragarritasuna baloratzeko eduki garrantzitsuak falta dituztela. Uste dute proposatutako kokalekua ez datorrela bat Euskadiko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroetan ezarritakoarekin, ez dela ebaluatu Onura Publikoko Mendiei eragingo liekeen nekazaritza-arloko eragina, Ingurumen Inpaktuaren Azterlanaren ondorio sinergiko eta metagarrien analisiak ez dituela kontuan hartzen izapidetzen ari diren parke eoliko batzuen inpaktuak, bateraezintasunak Balmaseda-Zallako Lurralde Plan Partzialarekin eta Balmasedako Plangintzako Arau Subsidiarioekin, Batasunaren Intereseko Landaretza eta Habitatei eragindako eraginen definizio desegokia, korridore ekologikoei eta Natura 2000 Sareari eragindako afekzio larria, paisaia-afekzio larria, akuifero eta errekastoetan izango duen eragina, pertsonen osasunean izango duen eragina, eta istripu larrien eta arriskuen azterketarik eza.

Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako Zuzendaritzak identifikatutako arriskuen azterketaren berri eman du. Besteak beste, arrisku hauek ikusi ditu: radar meteorologikoekin (Jatako eta Kapilduiko radarrak) interferentziak izateko eta larrialdien kudeaketari eragiteko arriskua, baso-suteen arriskua, arrisku sismikoa eta arrisku teknologikoak (merkantzia arriskutsuen garraioa errepidez eta trenbidez). 277/2010 Dekretuaren eta 21/2019 Dekretuaren arabera, auto babeserako plan bat eta jardueraren jarraipenerako plan bat egiteko betebeharrari buruzko informazioa eman du.

Eusko Jaurlaritzako Natura Ondarearen eta Klima Aldaketaren Zuzendaritzaren iritziz, proiektua eta ingurumen-inpaktuaren azterketa berrikusi egin behar dira. Uste du aurkeztutako hegazti-faunaren eta kiropteroen azterketa ez dela osoa, eta ez duela aukerarik ematen azterlanaren eremuan fauna-komunitate horiek behar bezala baloratzeko, eta, beraz, ezin dela prebentzio-neurri, neurri zuzentzaile, konpentsatzaile eta kontrol-neurri egokirik ezarri proiektuaren ingurumen-bideragarritasuna bermatzeko. Landarediaren gaineko eraginari dagokionez, planteatutako prebentzio- eta zuzenketa-neurriak egokiak direla uste du, baina kontuan hartzeko gai batzuk ezartzen ditu. Paisaia-inpaktuari dagokionez, proiektua onargarria dela uste du, baldin eta ingurumen-inpaktuaren azterketan jasotako paisaia lehengoratzeko eta integratzeko neurriak hartzen badira.

Eusko Jaurlaritzako Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendaritzak ez du proiektu honi buruzko dokumentaziorik edo alegaziorik aurkeztu.

Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza eta Abeltzaintza Zuzendaritzak, hautatutako lekuari dagokionez, oro har gomendatzen du lehentasuna ematea eta kokalekuak agortzea eragin txikiagoak dituzten lekuetan (indarberritzeak, eremu degradatuak, etab.), eta, ondoren, aplikazio-lurraldearen antolamendu-tresnek aukeratutako kokalekuak kontuan hartzea. Nekazaritza-lurrak babesteko eta nekazaritza-ustiategien jarraipena ziurtatzeko beharraz ohartarazi du. Proiektuak baso-landaketei, larre eta baratze batzuei eta erlauntz-eremu bati eragingo diela jakinarazi du. Eta Nekazaritza eta Basogintzaren Lurraldearen Arloko Planaren arabera 2a motako erabilera onargarriak direnez, nekazaritzaren sektoreari eragiten dion eragina ebaluatu beharko dela.

Eusko Jaurlaritzako Kultura Ondarearen Zuzendaritzak jakinarazi duenez, sustatzaileak aurkeztutako Arkeologia Ondarearen Azterlanean proposatutako neurriak kontuan hartzen badira, ez dute eragozpenik ikusten espedientearekin aurrera jarraitzeko.

Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurumenaren Kalitatearen Zerbitzuak gogorarazi du EAEko Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala behin betiko onartzeke dagoela, eta tramitazioan jada ezezkoa eman zutela El Haya 1 eta 2 parke eolikoetarako proposatutako kokapenari buruz. Jakinarazi du El Haya 1eko aerosorgailuak interes natural multifuntzionaleko «Ordunteko mendiak» eremuaren barruan daudela, eta eremu horrek garapen eolikotik kanpo egon beharko lukeela. Gainera, proiektuaren kokapena bateraezina da EAEko Batasunaren intereseko hegazti nekrofagoen planarekin, sai zuriaren eremu kritikoen inguruan 10 km-ko erradioa ez errespetatzeagatik. Era berean, adierazi du kiropteroen populazioaren azterketa ez dela behar bezala egin, ingurumen-inpaktuaren azterketak ez duela behar bezala identifikatzen pilaketa-eremua eta obra-kanpamendua kutsatuta egon daitezkeen lurzoruak dituen zabortegi zahar baten gainean daudela, ezta eraikuntza-fasean hondeaketako lur eta harkaitzen soberakinak sortuko diren eta horien azken kokalekua zein den ere.

Bizkaiko Foru Aldundiko Natura Ondarearen Zerbitzuak nahitaezko txosten lotesle bat bidali du, Bizkaiko Foru Aldundiaren ekainaren 15eko 83/2015 Foru Dekretuak, EAEko Batasunaren intereseko Hegazti Nekrofagoak Kudeatzeko Baterako Plana onartzen duenak, 6.1 artikuluan ezarritakoaren arabera. Txosten horretan, mehatxatutako Neophron Percnopterus (sai zuria) espezieari eragiten dioten alderdiak aipatzen ditu, eta ohartarazten du Enkarterriak sai zuriarentzako «santutegi» gisa hartzen direla, eta ondorioztatzen du ez dela bateragarria biodibertsitatea babestea eta Balmasedako udalerriko El Haya 1 eta 2 parke eolikoen eta haien ebakuazio-azpiegituraren proiektuaren aurretiko administrazio-baimena ematea.

Bizkaiko Foru Aldundiko Nekazaritza Atalak jakinarazi du proiektuak baso-lurzoruari eragiten diola, eta, beraz, lurzoruen kategoria horretako deklarazioak eta txostenak Naturguneak eta Zerbitzu Orokorrak Kudeatzeko Zuzendariordetza Nagusiko Baso Zerbitzuari dagozkiola. Baina Zerbitzu honek ez du horri buruzko dokumentaziorik aurkeztu.

Bizkaiko Foru Aldundiko Lurralde Antolamenduko Atalak jakinarazi du ezinezkoa dela proiektuari aldez aurreko administrazio-baimena edo ingurumen-inpaktuaren txostena ematea, baldin eta aldez aurretik ez bada onartu 105/2008 Dekretuaren 4.3 artikuluak eskatzen duen plan berezia, dagokion ingurumen-adierazpen estrategikoarekin batera. Era berean, bere ustez, proiektuak gabeziak ditu, eta gabezia horiek eragotzi egiten dute sortzen dituen inpaktuak eta aplikatu beharreko araudia behar bezala baloratzea, eta horiek osatzeko eta zuzentzeko eskatzen du. Gainera, beharrezkotzat jotzen du nekazaritza- eta basogintza-gaietan eskumena duten organoek balioestea nekazaritza eta basogintzako jardueran eta onura publikoko mendietan duen eragina.

Bizkaiko Foru Aldundiko Berrikuntzako eta Bide Kudeaketako Zuzendaritza Nagusiko Ustiapen Zerbitzuak jakinarazten du, BI-636 foru-errepidean eragina izateko nahitaezko baimena lortzeko, Bizkaiko Foru Aldundiaren abuztuaren 21eko 112/2013 Foru Dekretuan ezarritako dokumentazioa aurkeztu beharko dela. Dekretu horren bidez, Bizkaiko errepideei buruzko martxoaren 24ko 2/2011 Foru Arauaren III. eta IV. kapituluak garatzeko erregelamendua onartu zen.

Kantauriko Konfederazio Hidrografikoak jakinarazi du beharrezkoa dela jabari publiko hidraulikoan eta haren zortasun- eta zaintza-eremuetan obrak edo lanak egiteko baimena eskatzea, eta beharrezkoa dela arroko erakundearen aldez aurreko administrazio-baimena (URAri egindako eskaera). Gainera, prebentzio- eta zuzenketa-neurri batzuk proposatzen ditu.

URA-Uraren Euskal Agentzia ez dago proiektuaren aurka, baina jakinarazi du arreta handiz jokatu behar dela, iragazkortasun handiko eremuetan (kolubialak) eta sare hidrografikoa sarbideekin eta ebakuazio-azpiegiturarekin gurutzatzen den puntuetan, egindako jarduketen ondoriozko inpaktuak minimizatzeko beharrezkoak diren prebentzio- eta kontrol-neurrien bidez, eta baldintzatzaile batzuk ezarri ditu.

I-DE Redes Eléctricas Inteligentes, S.A.U.k, Aire Segurtasuneko Estatu Agentziak (AESA) eta Eusko Jaurlaritzaren Telekomunikazioen Sozietate Publikoak (Itelazpi, S.A.) ez dute proiektu honi buruzko dokumentaziorik edo alegaziorik aurkeztu.

Ekologistak Martxan-ek parke eolikoaren proiektuaren aurka dagoela adierazi du, ingurumenari buruzko hainbat alegazio egin ditu, eta Aurretiazko Administrazio Baimena ukatzeko eta Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena kontrakoa izatea eskatu du. Era berean, ondare kultural, arkeologiko eta naturalaren gaineko eraginen berri ematen du.

SEO BirdLife Espainiako Ornitologia Elkarteak ez du proiektu honi buruzko dokumentaziorik edo alegaziorik aurkeztu.

Hamargarrena.– 2024ko abenduaren 20an, ingurumen-ebaluazioaren espedientea aurkeztu zen Ingurumen Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzan, Euskal Autonomia Erkidegoko ingurumen-organoa den aldetik (espediente horri EIAO-149 erreferentzia esleitu zitzaion), azter zezan, honako hauek barne hartuta: proiektuaren dokumentazio teknikoa eta ingurumen-inpaktuaren azterketa, jendaurreko informazioaren eta kontsulten izapideetan jasotako alegazioak eta txostenak, eta sustatzaileak horiei buruz egindako gogoetak.

Hamaikagarrena.– 2025eko uztailaren 8an, Ingurumen Administrazioaren zuzendariak ebazpena eman zuen Balmasedako udal-mugartean (Bizkaia) Side Recovery Systems, S.L.U.k sustatutako El Haya 1 eta El Haya 2 parke eolikoen proiektuak eta hari lotutako azpiegiturak egiteko ingurumen-inpaktuaren adierazpenari buruz (aurrerantzean, IIA); ebazpena 2025eko abuztuaren 13ko EHAAn argitaratu zen (152. zk.).

Ebazpen horretan, El Haya 1 eta El Haya 2 parke eolikoen proiektuen aurkako IIA eman zen.

ZUZENBIDEKO OINARRIAK

Lehenengoa.– Bizkaiko Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Lurralde Ordezkaritza da espediente hau izapidetzeko eta ebazteko organo eskuduna, hala xedatzen baita Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren Sailaren egitura organikoa eta funtzionala ezartzen duen abenduaren 3ko 410/2024 Dekretuan.

Bigarrena.– Espedientea izapidetzean, honako hauetan ezarritako izapideak bete dira: 24/2013 Legea, abenduaren 26koa, Sektore Elektrikoari buruzkoa; 21/2013 Legea, abenduaren 9koa, Ingurumen Ebaluazioari buruzkoa; 10/2021 Legea, abenduaren 9koa, Euskadiko Ingurumen Administrazioarena; 1955/2000 Errege Dekretua, abenduaren 1ekoa, Energia elektrikoko instalazioen garraioko, banaketako, merkaturatzeko eta hornidurako jarduerak eta baimentze-prozedurak arautzen dituena; eta 115/2002 Dekretua, maiatzaren 28koa, Euskal Autonomia Erkidegoaren eremuan parke eolikoen bidez energia eolikotik energia elektrikoa ekoizten duten instalazioei baimena emateko prozedura arautzen duena.

Hirugarrena.– 115/2002 Dekretuaren 7. artikuluaren arabera, ingurumen-inpaktuaren adierazpenaren edukiak bete egin behar dira proiektuak gauzatzeko neurrietan eta baldintzetan, bai eta adierazpena aurkakoa denean eta ondorioz proiektua gauzatu ezin denean ere.

Laugarrena.– Sektore Elektrikoari buruzko abenduaren 26ko 24/2013 Legearen 53. artikuluaren arabera, sortze-instalazioen administrazio-baimena ezin izango da eman, baldin eta titularrak ez baditu aldez aurretik eskuratu garraio- edo banaketa-sareetara sartzeko eta konektatzeko dagozkion baimenak.

Bosgarrena.– Sektore Elektrikoari buruzko abenduaren 26ko 24/2013 Legearen 53.7 artikuluak adierazten du administrazio publiko eskudunak baimena ukatu ahal izango duela soilik aplikatu beharreko araudian aurreikusitako baldintzak betetzen ez direnean edo sistemaren funtzionamenduan eragin negatiboa duenean.

Bat etorriz adierazitako oinarri juridikoekin eta aplikazio orokor eta berariazko beste batzuekin eta ordezkaritza honetako energia arloaren txostenarekin, Bizkaiko Industriako, Trantsizio Energetikoko eta Jasangarritasuneko lurralde-ordezkariak hau

EBAZTEN DU:

Aurretiazko administrazio-baimena ez ematea Balmaseda udal-mugartean (Bizkaia) Side Recovery Systems, S.L.U.k sustatuta El Haya 1 eta El Haya 2 parke eolikoak egiteko proiektuari, Ingurumen-inpaktuaren aurkako adierazpena egin delako.

Ebazpen honek ez dio amaiera ematen administrazio-bideari, eta, beraren aurka, gora jotzeko errekurtsoa aurkez dakioke Industriako, Trantsizio Energetikoko eta Jasangarritasuneko Deskarbonizazioko zuzendariari, hilabeteko epean, ebazpena jakinarazi eta hurrengo egunetik aurrera, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen 39/2015 Legearen 121. artikuluan eta hurrengoetan ezarritakoaren arabera.

Bilbao, 2025eko irailaren 16a.

Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasuneko Bizkaiko lurralde-ordezkaria,

M.ª JESÚS MARKAIDA URIARTE.

Azterketa dokumentala