Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria

4. zk., 2025eko urtarrilaren 8a, asteazkena

Hemen ikusgai dauden gainerako formatuen edukia PDF dokumentu elektroniko ofizial eta jatorrizkoa eraldatuz lortu da

BESTELAKO XEDAPENAK

INDUSTRIA, TRANTSIZIO ENERGETIKO ETA JASANGARRITASUNAREN SAILA

76

EBAZPENA, 2024ko azaroaren 29koa, Ingurumenaren Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren zuzendariarena, zeinaren bidez formulatzen baita Oyón-Oiongo Labraza Haize-parkearen Plan Bereziaren ingurumen-adierazpen estrategikoa.

AURREKARIAK

2022ko urtarrilaren 13ko Ebazpenaren bidez, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzak Aixeindar SAk Oionen sustatutako Labraza Haize-parkearen Plan Bereziaren ingurumen-azterketa estrategikoaren irismen-dokumentua formulatu zuen, Ingurumen-ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legean eta, Planen eta programen ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazio estrategikoa egiteko prozedura arautzen duen urriaren 16ko 211/2012 Dekretuan xedatutakoari jarraituz.

Oiongo Alkatetzaren 2022ko urriaren 13ko ebazpenaren bidez, hasierako onarpena eman zitzaion Aixeindar SAk sustatutako Labraza Haize-parkearen Plan Bereziari.

Abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 21. artikuluan eta, Planen eta programen ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazio estrategikoa egiteko prozedura arautzeko urriaren 16ko 211/2012 Dekretuaren 12. artikuluan ezarritakoari jarraikiz, Oiongo Udalak Planaren eta haren ingurumen-azterketa estrategikoaren jendaurreko informazioaren izapidea bete zuen, jendaurrean 45 egunez jarrita, Arabako Lurralde Historikoko Aldizkari Ofizialeko (121. zk., 2022ko urriaren 24koa), El Correo egunkariko (Araba, 2022ko urriaren 4koa) eta udaleko iragarki-taulako iragarkien bidez. Era berean, indarrean dagoen araudiaren arabera, eragindako administrazio publikoei eta pertsona interesdunei kontsulta egiteko izapidea bete zuen.

Oiongo Udalak jendaurreko informazioaren aldian aurkeztutako alegazioak eta kontsultatutako administrazio publikoek eta pertsona interesdunek egindako txostenak igorri ditu; horien emaitza eta edukia administrazio-espedientean jasota daude. Era berean, adierazi du izapidearen emaitza zer-nola kontuan hartu duen Planaren behin betiko bertsioa idazteko.

2024ko azaroaren 25ean, Oiongo Udalak Labraza Haize-parkearen Plan Bereziaren ingurumen-adierazpen estrategikoa egiteko eskaera osatu zuen Eusko Jaurlaritzako Ingurumenaren Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzan.

Eskaerarekin batera, honako hauek aurkeztu zituen: Plan Bereziaren behin betiko proposamena, 2022ko apirilekoa; ingurumen-azterketa estrategikoa, 2022ko apirilekoa; eta jendaurreko informazioaren izapidea eta eragindako administrazio publikoei eta pertsona interesdunei entzunaldia egiteko izapidea azaltzeko zenbait dokumentu.

ZUZENBIDEKO OINARRIAK

Ingurumen-ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 1. artikuluan xedatutakoaren arabera, lege horren helburua da ingurumenean ondorio adierazgarriak eragin ditzaketen plan, programa eta proiektuen ingurumen-ebaluazioa arautu behar duten oinarriak ezartzea, eta ingurumenaren babes-maila handia bermatzea, garapen jasangarria sustatzea helburu hartuta.

Halaber, Euskadiko Ingurumen Administrazioaren abenduaren 9ko 10/2021 Legearen 60. artikuluaren arabera, ingurumen-ebaluazioak ingurumena babesteko maila handia bermatu eta garapen jasangarria sustatuko du. Horretarako, planak, programak eta proiektuak egiteko, hartzeko, onesteko edo baimentzeko ingurumen-alderdiak bateratuko ditu; ingurumen-alternatiba bideragarriak aztertu eta hautatuko ditu; ingurumenarekiko ondorio kaltegarriak prebenitzeko, zuzentzeko eta, hala badagokio, konpentsatzeko aukera ematen duen neurriak ezarriko ditu; eta ingurumen-ebaluazioaren helburua betetzeko beharrezkoak diren zaintza-, jarraipen, eta zehapen-neurriak ezarriko ditu.

Abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 6.1 artikuluan xedatutakoa aplikatuz, administrazio publiko batek abian jarritako edo onetsitako planei eta programei ohiko ingurumen-ebaluazio estrategiko arrunta egin behar zaie, bai eta haien aldaketei ere, horiek lege- edo arau-xedapen batek beharturik prestatu eta onartu badira, baldin eta ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa egitera legez behartutako proiektuak baimentzeko etorkizuneko esparrua ezartzen badute eta arlo jakin batzuei erreferentzia egiten badiete, hala nola hiri- eta landa-lurraldearen antolamenduari eta lurzoruaren erabilerari.

Orobat, abenduaren 9ko 10/2021 Legearen 61. artikuluan xedatutakoaren arabera, ingurumenean ondorio nabarmenak izan ditzaketen planei, programei eta horien aldaketei eta berrikuspenei ohiko ingurumen-ebaluazio estrategiko arrunta egingo zaie II.A. eranskinean zehazten denari jarraituz. Eranskin horretan jasotako plan eta programen artean, etorkizunean ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa egitera legez behartutako proiektuak baimentzeko esparrua ezartzen duten eta arlo jakin batzuei –hala nola hiri- eta landa-lurraldearen antolamenduari eta lurzoruaren erabilerari– erreferentzia egiten dieten planak eta programak daude.

Halaber, abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 17. artikuluan eta hurrengoetan, eta Planen eta programen ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazio estrategikoa egiteko prozedura arautzeko urriaren 16ko 211/2012 Dekretuaren 8. artikuluan eta hurrengoetan ezarritakoa aplikatuz, bai Oiongo Udalak, bai Ingurumen Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzak beharrezkoa den guztia xedatu dute Planaren ingurumen-ebaluazio estrategikoaren prozedura aurrera eramateko ingurumen-azterketa estrategiko baten bidez –zeinaren irismena aurrez ezarri baita–, kontsulta publikoen bidez eta ukitutako administrazio publikoen eta interesdunen parte-hartze prozeduraren bidez.

Planaren ingurumen-ebaluazio estrategikoaren espedienteko dokumentazio teknikoa eta txostenak aztertu ostean, eta kontuan hartuta ingurumen-azterketa estrategikoa egokia dela eta indarrean dagoen araudiari egokitzen zaiola, ingurumen-adierazpen estrategiko hau eman du Ingurumen Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzak, organo eskuduna baita, otsailaren 23ko 68/2021 Dekretuaren arabera (horren bidez ezartzen da Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailaren egitura organiko eta funtzionala) eta lehendakariaren ekainaren 23ko 18/2024 Dekretuaren arabera (Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorreko sailak sortu, ezabatu eta aldatzen dituena eta sail bakoitzaren egitekoak eta jardun-arloak finkatzen dituena). Hortaz, ingurumen-azterketa estrategiko hau eman da, zeinak ingurumenaren arloko alderdiak Planaren proposamenean txertatzearen aldeko balorazioa egiten baitu, eta Planak ingurumenean eragingo dituen inpaktu nabarmenen aipamena ere jasotzen da, azkenean onartuko den Planean sartu beharreko azken zehaztapenak barnean direla, ingurumen-ondorioetarako bakarrik.

Xedapen hauek hartu dira kontuan: 21/2013 Legea, abenduaren 9koa, Ingurumen-ebaluazioari buruzkoa; 10/2021 Legea, abenduaren 9koa, Euskadiko Ingurumen Administrazioarena; 211/2012 Dekretua, urriaren 16koa, Planen eta programen ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazio estrategikoa egiteko prozedura arautzen duena; 18/2024 Dekretua, ekainaren 23koa, lehendakariarena, Euskal Autonomia Erkidegoaren Administrazio Orokorreko sailak sortu, ezabatu eta aldatzen dituena eta sail bakoitzaren egitekoak eta jardun-arloak finkatzen dituena; 68/2021 Dekretua, otsailaren 23koa, Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailaren egitura organikoa eta funtzionala ezartzen duena; 39/2015 Legea, urriaren 1ekoa, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearena; 40/2015 Legea, urriaren 1ekoa, Sektore Publikoaren Araubide Juridikoarena, eta aplikatzekoa den gainerako araudia. Horrenbestez, honako hau

EBAZTEN DUT:

Lehenengoa.– Oiongo Labraza Haize-parkearen Plan Bereziaren (aurrerantzean, Plana) ingurumen-adierazpen estrategikoa egitea, ondoren zehazten den moduan:

A) Planaren helburua da Labraza Haize-parkearen (aurrerantzean, PE) izenekoaren haize-energia aprobetxatzeko instalazioak ezartzea Oiongo udal-mugartean.

Planak eremu hauek zehazten ditu:

– Okupazio-eremua: eremu hauetan, beste lurzoru-erabilera batzuk garatzea eragozten dute proiektuko elementu edo azpiegitura iraunkorrek.

– Afekzio-eremua: eremu hauetan, parkeko elementuek edo horien instalazio-obrek lurzoruaren ezaugarriak aldatzen dituzte, eta lurzoruaren erabilera-aukerak mugatzen edo baldintzatzen dituzte, aldi baterako edo behin betiko.

Planak eremuko lurzoruaren erabilerari buruzko xedapen orokorrak eta ordenantzak ezartzen ditu, eta hori guztia Oiongo Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak ezarritako kalifikazio orokorreko araubidearen mende dago, Labraza PEaren instalazioak egotetik eratorritako baldintzak alde batera utzi gabe. Oiongo Hiri Antolamenduko Plan Orokorrean jasotako eremu-banaketaren arabera, lurzoru urbanizaezinaren sailkapen hau ezartzen da:

J.1.1.– Babes Bereziko Eremua, natura-balioagatik.

J.1.4.– Babes Bereziko Eremua, baso-balioagatik.

J.1.7.– Babes Bereziko Eremua, lur gaineko urengatik.

J.2.4.– Basogintzarako interesagatik babestutako eremua.

Labraza PEaren Plan Bereziaren eremuko lurzoruak erabilera baimendu hau izango du lehentasunez: «PEaren instalazio teknikoak, energia elektrikoa sortzeko». Horretarako, zuzenean baimentzen da, garapen-plangintzaren beharrik gabe, PEari lotutako instalazio eta azpiegiturak eraikitzea. Erabilera bateragarriak izango dira Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak adierazitako eremu bakoitzerako baimendutakoak.

Energia elektrikoa sortzeko diren PEaren instalazio teknikoekin bateragarritzat jotzen dira honako erabilera eta jarduera hauek:

– PEak hartutako lur-zerrendatik pasatu behar duen ganaduarentzat alanbrezko itxiturak jartzea edo zeudenak uztea, inguru horretako abeltzaintza-jarduera behar bezala ustia dadin. Halakoetan, langak jarri edo beste edozein sistema erabiliko da, parkearen barruko bidea ez mozteko.

– Lur-zerrendatik pasatu behar duten lurpeko ur-hodiak egitea edo zeudenak uztea. Gainera, lurpeko kanalizazio elektrikoen zortasunak errespetatuz egingo da.

– Uraskak egitea edo zeudenak uztea, ganaduak ura edan dezan.

– Tamaina txikiko zuhaitzak eta zuhaixkak landatzea, haizearen zirkulazioa ez eragozteko, eta, beraz, haize-sorgailuei kalterik ez eragiteko. Landatzen diren elementuek, nolanahi ere, sektore elektrikoaren araudia aplikatzetik eratorritako mugak errespetatu beharko dituzte.

– Parkearen barruko bideetan ibiltzeko baimena dute zerbitzuko ibilgailuek, baita traktoreek eta nekazaritzako, abeltzaintzako eta basogintzako ibilgailuek ere, beren ustiategietara joateko.

– PEa instalatzeko obrak amaitu ondoren, haren elementu finkoekin okupatzen ez den lursaila jabeek ordura arteko nekazaritza- edo abeltzaintza-erabilera berdinetarako erabiltzen jarraitu ahal izango dute, betiere erabilera edo jarduera debekatuak ez badira, aerosorgailuen ekoizpen-ahalmena mugatzen ez badute eta energia elektrikorako legezko bide-zortasunetik eratorritako mugak errespetatzen badituzte.

Debekatu egingo dira erabilera eta jarduera hauek: haize-energia elektrikoa sortzeko prozedura normalarekin eta PEaren instalazioen bereizgarriekin bateragarriak ez direnak, bai eta instalazio mota horiek behar dituzten segurtasun-baldintzak errespetatzen edo kontuan hartzen ez dituztenak ere.

Ildo horretan, energia elektrikoa sortzeko diren PEaren instalazio teknikoekin bateraezinak dira, aurreko atalean adierazitako baldintzetan, izaera mugatzailerik gabe eta Oiongo Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak eremu bakoitzerako ezartzen dituen debekuak alde batera utzi gabe, honako hauek:

– Larreak, uztondoak edo beste edozein landaretza erretzea.

– Abifaunarentzat simaurtegiak edo janleku osagarriak jartzea, hurbilen dagoen aerosorgailutik 5 kilometroko distantziara baino gutxiagora.

– Haizearen zirkulazioa eragozten duten oztopoak jartzea.

– Delta hegalarekin, parapentearekin eta abarrekin airean ibiltzea.

– Lurpeko kanalizazioei eragin diezaieketen landaketak egitea.

– Ehiza-jarduerak egitea.

Plana garatzeko, gehienez 40 MW-eko eta 8 aerosorgailuko PE bat eraikitzeko proiektua egingo da, Labraza kontzejuko lurretan, Oiongo udal-mugartean.

0 alternatiba edo «Ez esku hartzekoa» aztertu ondoren ezetsi egin da, hainbat arrazoi direla eta. Izan ere, sustatzailearen arabera, Labrazako PEa alternatiba bideragarria da ingurumenaren ikuspegitik, eta EAEko 2030erako Energia Planaren helburuak lortzen lagunduko du, energia berriztagarriak sortzeari dagokionez; horrekin, garapen jasangarriari lagunduko dio, urtean 36.757 tona CO² garbi aireratzea saihestuko baitu.

Planarekin garatuko den proiektua zehazteko, bi alternatiba aztertu dira, instalatu beharreko aerosorgailuen antolaketan eta kopuruan desberdinak direnak; halaber, mendilerro beraren barruan aerosorgailuetarako hainbat kokapen aztertu dira. Azkenik, irizpide anitzeko analisia egin ondoren –ingurumen-aldagai ugari hartzen dituena kontuan, hala nola zarata, lurzorua, landaredia, fauna, naturagune babestuak, paisaia, kultura-ondarea eta lurzoruaren erabilerak–, 2. alternatiba aukeratu da, Labrazako herrigunetik eta Dueñasko pinuditik urrutien dauden aerosorgailuak dituena, horrek paisaian edo naturagune babestuen gainean dituen ondorioekin. Gainera, alternatiba horrek lur-mugimendu txikiagoak eskatzen dituenez, ingurumenaren ikuspuntutik egokiena jo da. Alternatiben analisi hori ebakuazio elektrikoko linearen trazatura hedatu da; guztira, 3 trazatu analizatu dira, bi airekoak eta bat lurpekoa, eta lurpeko soluzioa aukeratu da.

Planaren eremua lurzoru urbanizaezineko lursailak dira, Marañon mendilerroaren eta haren hegoalderanzko mendi-adarren bi gailur-lerro paralelotan, Oiongo udal-mugartearen barruan.

Planaren eremua Marañon mendilerroaren hegoalderanzko bi gailur-lerro paralelotan dago, Oiongo (Araba) udal-mugartearen iparraldeko muturrean. Gailur-lerro horiek ekialderantz zabaltzen dira, eta Nafarroako Foru Komunitatean sartzen dira. Bertan, gaur egun, Las Llanas de Codés PEaren instalazioak daude.

Bere ingurumen-ezaugarri nagusiak hauek dira:

– Eremua Ebroko Unitate Hidrologikoan dago, Ebroko Demarkazio Hidrografikoan. Zehazki, «Ebrora drainatzen duen eremua, Ireguatik Lezara» (ES091411_O) gisa identifikatutako ur-masaren isurtze-arroan kokatzen da. Mendebaldeko lerrokadura Horcajo errekaren eta Valdevarón errekaren adar baten artean dago; ekialdeko lerrokadura, berriz, Valdevarón eta Espinar erreken artean. EAEko Ibaiak eta Errekak Antolatzeko Lurralde Plan Sektorialaren arabera, ibilgu horien ertzetan ondo kontserbatutako landaredia dago. Horri dagokionez, esan behar da jarduketak gailur-lerroan egingo direla eta ez dutela ibilgu iraunkorrik etengo.

– Eremua Guardiako lurpeko ur-masaren gainean dago (ES091MSBT046), eta ez dago interes hidrogeologikoko inongo eremutan kokatuta. Ebroko Plan Hidrologikoko Eremu Babestuen Erregistroaren arabera, 2. lerrokaduraren ekialdean hiri-hornidurarako ura biltzeko lurpeko bi gune identifikatu dira (Cabanillas eta Valdevarón Ibaia), Valdevarón ibaiaren ondoan.

– Litologiari dagokionez, honako hauek tartekatzen dira: hareharri karetsuak, limolitak eta argilita gorriak, porositateagatik iragazkortasun txikia dutenak. Lurzoruak inceptisol motakoak dira, eta Nekazaritza eta Basozaintzako Lurralde Plan Sektorialaren arabera, ez da identifikatzen balio estrategiko handiko lurzorurik. Planak hartzen duen azaleraren zatirik handiena nahiko laua da, eta % 5etik beherako malda du.

– Landarediari dagokionez, sustatzaileak azterlan botaniko espezifiko bat aurkeztu du [ingurumen-azterketa estrategikoaren (aurrerantzean, IAE) 3. gehigarria], informazio bibliografikoan eta landa-lanean oinarrituta. Azterlan horretan, 27 landaretza mota erregistratu dira azterketa-eremuan, EUNIS (European Nature Information System) sailkapenaren arabera. Instalazioak belardietan, sastrakadietan eta nekazaritza-laboreetan kokatuko dira batez ere eta, neurri txikiagoan, baso-masetan. Nabarmendu behar da eragindako larre gehienak «Brachypodium retusum duten larre xerofitoak» lehentasunezko Batasunaren Intereseko Habitatari (BIH) dagozkiola (kodea: 6220*) (L03, L07 eta L08 aerosorgailuak), bai eta «Brachypodium pinnatum duten larre mesofiloak» Batasunaren Intereseko Habitatari ere (kodea: 6210). Bestalde, identifikatutako sastrakadiak «elorri-triska duten txilardi oromediterraneo endemikoak» BIHari dagozkio (kodea: 4090), non L01, L02 eta L06 aerosorgailuak kokatuko baitira. Era berean, eragindako baso-masak «Quercus faginea eta Quercus canariensis espezieetako harizti iberiarrak» BIHari (kodea: 9240) dagozkio L04 aerosorgailuaren inguruan, eta «Quercus ilex eta Quercus rotundifolia basoak» BIHari (kodea: 9340) L08 aerosorgailuaren inguruan. Aurkeztutako dokumentazioaren arabera, 5,2 ha BIHri eragitea aurreikusten da, eta horietatik 1 ha inguru baso-habitatei dagozkie.

Halaber, Ononis fruticosa espeziearen populazioak aurkitu dira, Espezie Mehatxatuen EAEko Katalogoan (aurrerantzean, EMEK) bakantzat katalogatuta dagoena, baita intereseko beste flora-espezie batzuk ere, hala nola orkidea-espezie batzuk, Xeranthemum cylindraceum espeziea eta Buxus sempervirens espeziearen populazioak (interes berezikotzat katalogatuta dago EMEKn, Gorbeian eta Narbaxan).

– Faunari dagokionez, kokaleku hau nabarmentzen da gertu dauden malkarretan (Kodes mendilerroan, Arabako hegoaldeko mendilerroetan) habiak egiten dituzten hegazti harrapariak elikatzera joaten diren eremua delako. Planaren eremua abifauna babesteko eremutzat hartzen da (hegoaldeko mendilerroen sektorea), 1432/2008 Errege Dekretuan (abifauna linea elektrikoetan talka egitearen eta elektrokutatzearen aurka babesteko neurriak ezartzen dituena) xedatutakoaren ondorioetarako. Horrez gain, usapal europarraren (Streptopelia turtur) Interes Bereziko Eremu gisa identifikatzen da, EMEKn galzoriko espezie gisa katalogatua eta kontserbaziorako kudeaketa-plan bat duena (AGINDUA, 2024ko martxoaren 13koa, Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumeneko sailburuarena, zeinaren bidez onartzen baita Euskal Autonomia Erkidegoan usapal europarra (Streptopelia turtur) kudeatzeko Plana).

IAEak faunaren inbentario bat jasotzen du, berrikuspen bibliografikoaren eta abifaunaren eta kiropteroen azterlan bidez egina (IAEaren 2. gehigarria), 2019ko azarotik 2020ko urrira bitartean. Tamaina handiko eta ertaineko hegaztien 663 behaketa erregistratu ziren, 19 espezie desberdinetakoak; ohikoena sai arrea (Gyps fulvus) izan zen, interes berezikoa EMEKn, eta, ondoren, zapelatz arrunta (Buteo buteo) eta belatz gorria (Falco tinciuculus). Maiztasun txikiagoarekin, intereseko espezieen behaketak ere erregistratu ziren, hala nola arrano txikia (Hieraetus pennatus) (bakana EMEKn), arrano beltza (Aquila chrysaetos) (kaltebera EMEKn), aztore arrunta (Accipiter gentilis) (bakana EMEKn) edo miru gorria (Milvus milvus) (galzoriko espeziea EMEKn). Sustatzaileak nabarmendu duenez, ez zen hauteman Bonelli arranorik (Aquila fasciata) (EMEKn galzoriko espeziea), ugatzik (Gypaetus barbatus) (EMEKn galzoriko espeziea), ez sai zuririk (Neophron percnopterus) (EMEKn kaltebera). Nolanahi ere, adierazi behar da, hainbat administraziok emandako datuen arabera, Bonelli arranoak PEaren ingurunea erabil lezakeela bizi-eremu gisa, eta ugatzen erregistroak daudela PEtik 5,6 km ipar-ekialdera.

Espezieen erregistroan ez zen urtaroen arteko ezberdintasun argirik ikusi, eta hegaldi-altuerari dagokionez, hegaldi gehienak aerosorgailuaren palen gainetik eta ekortze-altueran izan ziren.

Kiropteroen azterketaren arabera, honako espezie hauek identifikatu ziren: saguzar arrunta (Pipistrellus pipistrellus), saguzar mediterraneoa (Pipistrellus pygmaeus), ertz argiko saguzarra (Pipistrellus kuhlii), mendiko saguzarra (Hyspsugo savii) eta ferra-saguzar txikia (Rhinolophus hipposideros). Horiek guztiak interes berezikoak dira EMEKn.

– Nahiz eta Labrazako kokalekua EAEko babestutako naturaguneen sarearen barnean egon ez, Natura 2000 Sareko zenbait lekutatik hurbil dago, baita babestutako beste naturagune batzuetatik ere:

– «Kodes mendilerroa» KBE (ES2200029), 1. aerosorgailutik 1 km-ra.

– Arabako hegoaldeko mendilerroak KBE-HBBE (ES2110018), 1. aerosorgailutik 5 km-ra.

Beste gune bat natura aldetik interesa duena, Planaren eremutik gertukoa, Dueñasko pinudia da; EAEko azpiegitura berdearen sareko biodibertsitate-erreserbatzat hartzen da. Kokalekutik hegoaldera dago, pinuditik gertuen dagoen aerosorgailutik 1.200 metrora baino apur bat gehiagora.

Horietaz gain, L01 aerosorgailuaren iparraldera 7 bat kilometrora, Izkiko parke naturala dago, hori ere Euskadiko Natura 2000 Sarean dagoena (KBE-HBBE ES2110019). 12 bat kilometrora Guardiako Aintziren biotopo babestua dago, aurrekoaren moduan Euskadiko Natura 2000 Sarean sartuta dagoena (ES2110021) eta hori ere nazioarteko garrantziko Ramsar hezegunetzat hartzen dena.

Arabako lurralde historikoko Lotura Ekologiko eta Paisajistikoaren Estrategiaren arabera, Planaren eremua igarobide ekologiko gisa proposatutako «lotura-intereseko» eremu batean dago; gainera, sakanen hondotik igarotzen diren errekak ere lotura-intereseko ibai-tarteak dira.

Planaren eremua bat dator 172. eta 173. onura publikoko mendiekin.

– Planaren eremua bat dator Nuestra Señora de Cerrango herrixka eta tenpluaren balizko arkeologia gunearekin (1997/10/03ko EHAA, 189. zk.). Bestalde, jarduketa-eremutik hurbil, Done Joanes herrixka eta tenplua daude, eta hori tokiko ondare-intereseko elementua da. Aipatutako bi elementu horiek gaur egun ez dute ageriko egiturarik. Gainera, eremu horretan interes etnografikoko hainbat elementu identifikatu dira, antzinatik bertan egindako erabileren eta jardueren erakusle: terraza-sistemak, etxolatxoak, elur-zuloak, eskortak. Halaber, ekainaren 3ko 89/2014 Dekretuak eragiten dio Planaren eremuari; horren bidez, Kultur Ondasuntzat jotzen da, Monumentu Multzoaren kategoriarekin, Arabako Errioxako Ardoaren eta Mahastien Paisaia Kulturala.

Sustatzaileak azterketa arkeologiko bat aurkeztu du (IAEaren 4. gehigarria), bertan dauden ondare-elementuak jasotzen dituena. Landa-lana egin ondoren, ez da hauteman lurzoruaren kotan ondare-elementurik dagoenik. Hala ere, elementu horiek lurpean egon daitezkeela adierazten du, eta, horretarako, obrak egiten diren bitartean, erregistratutako kultura-elementuekin bat datozen eremuetan hainbat zundaketa egin beharko direla zehazten du.

– Paisaiari dagokionez, Arabako lurralde historikoko Paisaia Berezien eta Apartekoen Katalogoaren arabera, Planaren eremuaren hegoaldeko herenaren zati bat 29. zenbakiko Aparteko Paisaian sartuta dago («Labraza eta Dueñasko Pinudia»).

– Ingurumen-arriskuei dagokienez, ez dago jasota gune horretan lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo instalazioak dituzten edo izan dituzten lurzoruen inbentarioan sartutako lurzatirik dagoenik. Era berean, ez du uholde-arriskurik, ez eta higadura-prozesu larriak dituen eremurik ere, eta akuiferoak kutsatzeko arrisku oso txikia duten lursailetan dago kokatuta.

– Kokalekutik gertuen dauden hiriguneak hauek dira: Labraza (mendebaldeko lerroko L05 aerosorgailutik 1.500 metro ingurura) eta, hurbilena, Barriobusto (aerosorgailu beretik 1.600 metrora).

– Zaratari dagokionez, IAEak azterketa akustiko bat barne hartzen du (6. gehigarria). Bertan, instalaziotik hurbil dauden biztanleguneetako (Labraza, Barriobusto, Meano eta Aguilar Kodes) jarduketen aurreko egoera akustikoa aztertzen da, eta 45, 35, 64 eta 46 dBA-ko soinu-mailak (LAeq) hautematen dira, hurrenez hurren, egunez.

B) Ebazpen hau bat dator ingurumen-azterketa estrategikoaren ondorio nagusiekin, eta uste da nahikoa justifikatu dela Eusko Jaurlaritzako Ingurumenaren Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren zuzendariak 2022ko urtarrilaren 13ko Ebazpenaren bidez emandako irismen-dokumentuan aurkeztu ziren ingurumen-irizpideen integrazioa.

Planak ingurumen-azterketa estrategikotik eratorritako ingurumen-alderdiak txertatu ditu, ingurumen-organoak emandako irismen-dokumentuan eskatutako sakontasun-, xehetasun- eta zehaztasun-maila bermatuta. Plangintza-prozesuan ingurumen-inpaktu posibleak kontuan hartzen direla bermatzeko asmoz ingurumen-izapidean adierazitako irizpide guztiei behar besteko zorroztasunez heldu zaiela ondorioztatzen da.

C) Plana izapidetzean, ez da gehitu ingurumen-ebaluazio estrategikoa zabaltzea eskatzen duen jarduketa berririk, eta ez da atzeman birdefinitu edo kendu behar den Planaren jarduketarik.

D) Indarrean dagoen araudiaren arabera hartuko dira neurri babesleak, zuzentzaileak, konpentsatzaileak eta jarraipenekoak, baita hurrengo apartatu hauetan xedatutakoaren arabera eta, aurrekoa galarazten ez dutenetan, ingurumen-azterketa estrategikoan aurreikusitakoaren arabera ere.

Kontuan hartuta Plan Bereziak hura garatzen duen PEa eraikitzeko proiektuaren eremu eta helburu berak dituela, eta kontuan hartuta PEaren eraikuntza-proiektuari ingurumen-inpaktuaren ebaluazioaren prozedura egin zaiola, egokitzat eta nahikotzat jotzen dira Ingurumen Kalitatearen eta Ebaluazioaren Zuzendaritza Nagusiaren 2023ko urtarrilaren 3ko Ebazpenean ezarritako neurriak. Ebazpen horren bidez, «Oion (Araba) eta Aguilar Kodes (Nafarroa) udal-mugarteetan Labraza Haize-parkearen, 40 MW-ekoaren, eta haren ebakuazio-azpiegituraren zati baten» ingurumen-inpaktuaren adierazpena egiten da (2023/01/21eko BOE).

Bigarrena.– Oiongo Labraza Parke Eolikoaren Plan Berezia onartzeko, bi urteko gehieneko epea ezartzen da, ingurumen-adierazpen estrategiko hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratzen denetik aurrera. Epe hori igarotakoan, Plana ez bada onartu, ingurumen-adierazpen estrategiko honen indarraldia amaituko da, eta hortik aurrera ez du ondoriorik izango. Kasu horretan, sustatzaileak berriro hasi beharko du Planaren ingurumen-ebaluazio estrategikoaren izapidea, non eta ez den ingurumen-adierazpen estrategikoaren epea luzatzea adosten. Hori guztia, ingurumen-ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 27. artikuluarekin bat etorriz.

Hirugarrena.– Ebazpen honen edukia Oiongo Udalari jakinaraztea.

Laugarrena.– Ebazpen hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitara dadila agintzea.

Vitoria-Gasteiz, 2024ko azaroaren 29a.

Ingurumenaren Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren zuzendaria,

JAVIER AGIRRE ORCAJO.

Azterketa dokumentala