RSS
28. zk., 2021eko otsailaren 9a, asteartea
- Bestelako formatuak:
- PDF (405 KB - 24 orri.)
- EPUB (328 KB)
- Testu elebiduna
Hemen ikusgai dauden gainerako formatuen edukia PDF dokumentu elektroniko ofizial eta jatorrizkoa eraldatuz lortu da
BESTELAKO XEDAPENAK
LAN ETA ENPLEGU SAILA
701
EBAZPENA, 2020ko abenduaren 21ekoa, Laneko eta Gizarte Segurantzako zuzendariarena, zeinaren bidez xedatzen baita «Etra Norte enpresaren hitzarmena 2020-2021» (hitzarmenaren kode-zenbakia: 86100101012013) erregistratu, gorde eta argitaratzea.
AURREKARIAK
Lehenengoa.– 2020ko azaroaren 25ean, aipatutako hitzarmenari buruzko dokumentazioa aurkeztu zen REGCON erregistroan, enpresa-ordezkaritzak eta negoziazio-mahaiko langileen ordezkaritzak egun horretan bertan sinatua.
Bigarrena.– 2020ko abenduaren 4an, negoziazio-batzordeari eskatu zitzaion dokumentazio hori zuzen zezala, eta, 2020ko abenduaren 17an, REGCON erregistroan bete zen eskakizun hori.
Hirugarrena.– Hitzarmen hori sinatu dutenek hura erregistratzeko, gordetzeko eta argitaratzeko eskaera izapidetu behar duen pertsona izendatu dute.
ZUZENBIDEKO OINARRIAK
Lehenengoa.– Lehendakariaren irailaren 6ko 18/2020 Dekretuak (Euskal Autonomia Erkidegoaren Administrazioko sailak sortu, ezabatu eta aldatzen dituen eta horien egitekoak eta jardun-arloak finkatzen dituena) Lan eta Justizia Saila sortzen du 2. artikuluan, eta 6. artikuluan, berriz, lan-harremanen arloko lan-legeria betearazteko eskumena esleitzen dio aipatutako sailari bere funtzioen artean. Bestalde, aipatutako dekretuaren xedapen iragankor bakarrak jasotzen duenez, indarrean jarraituko dute Lehendakaritzaren eta Jaurlaritzako Sailen egitura eta eginkizunak zehazten dituzten arau organikoek, Azken Xedapenetako Lehenengoan aurreikusitakoa gauzatu bitartean. Beraz, indarrean jarraitzen du apirilaren 11ko 84/2017 Dekretuak (Lan eta Justizia Sailaren egitura organikoa eta funtzionala ezartzekoak), zeinak honako hau ezartzen baitu bere eginkizunen artean: Euskadiko Lan Hitzarmen eta Akordio Kolektiboen Erregistro telematikoa zuzendu eta kudeatzea, erregistroa arautzen duen dekretuan eta indarreko gainerako araudietan xedatutakoari jarraikiz.
Bigarrena.– Hitzarmen eta akordio kolektiboen erregistro eta gordailuari buruzko maiatzaren 28ko 713/2010 Errege Dekretuan eta Euskal Autonomia Erkidegoko hitzarmen eta akordio kolektiboen erregistro eta gordailuari buruzko urtarrilaren 25eko 9/2011 Dekretuan jasotzen da prozedura honetan aplikatu beharreko funtsezko araudia.
Hirugarrena.– Aurkeztutako erabakia inskribatzeko moduko egintza bat da, hitzarmen eta akordio kolektiboen erregistro eta gordailuari buruzko maiatzaren 28ko 713/2010 Dekretuaren 2.1.a) artikuluan aurreikusitakoaren arabera, eta Langileen Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duen urriaren 23ko 2/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 85., 88., 89. eta 90. artikuluetan ezarritako betekizunei jarraikiz sinatu da.
Inskripzio-eskabidea eta erantsitako dokumentazioa aztertu ondoren, egiaztatu da legeak eskatzen dituen baldintzak betetzen dituela, eta beraz, Euskal Autonomia Erkidegoko hitzarmen eta akordio kolektiboen erregistroari eta gordailuari buruzko urtarrilaren 25eko 9/2011 Dekretuaren 9. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz, honako hau
EBAZTEN DUT:
Lehenengoa.– Agindua ematea akordioa inskribatu eta gordailutu dadin Euskadiko Hitzarmen eta Akordio Kolektiboen Erregistroan, eta hori jakinaraztea alderdiei.
Bigarrena.– Hitzarmena Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratzea.
Vitoria-Gasteiz, 2020ko abenduaren 21a.
Laneko eta Gizarte Segurantzako zuzendaria,
ANGEL LAPUENTE MONTORO.
ERANSKINA
ETRA NORTE ENPRESAREN HITZARMENA 2020-2021
* XEDAPEN OROKORRAK
1. artikulua.– Eremu funtzionala, lurralde-eremua eta langileak.
1.– Enpresa-hitzarmen honek Etra Norte SA enpresaren Mungiako (Bizkaia) eta Vitoria-Gasteizko (Araba) lantegiei atxikitako langile guztiei eragiten die.
2. artikulua.– Indarraldia, iraupena eta salaketa.
1.– Hitzarmen hau legezko alderdiek sinatzen duten egunean jarriko da indarrean.
Hitzarmenaren indarraldia 2020ko urtarrilaren 1ean hasi eta 2021eko abenduaren 31n bukatuko da (2 urte).
Ondorio ekonomikoek 2020. urteko urtarrilaren 1era arteko atzeraeragina izango dute.
2.– Hitzarmen honen salaketa automatikoa gertatuko da 2021eko azaroaren 1ean.
Hitzarmenaren Negoziazio Batzordeak hitzarmen honen indarraldia amaitu baino 30 egun lehenago eratuta egon beharko du, beranduenez, eta balio osoz. Negoziazio-plataformak aurkezteko epea, berriz, 15 egun naturalekoa izango da, hitzarmen honen indarraldiaren amaiera-egunetik hasita. Negoziazioaren hasiera ezin da hitzarmenaren indarraldia bukatu eta hilabete baino gehiago atzeratu, inola ere.
3.– Berariaz hitzartzen da, Langileen Estatutuaren 86.3 artikuluan xedatutakoaren ondorioetarako, hitzarmenaren eduki arautzaile guztiak indarrean jarraituko duela itundutako iraupena amaitu ostean, harik eta alderdiek hura ordeztuko duen beste bat sinatu arte.
3. artikulua.– Zuzenbide osagarriak.
Enpresa-hitzarmen honetan jasota ez dagoenari dagokionez, Bizkaiko Industria Siderometalurgikoaren 2019-2021 Hitzarmen Kolektibo Probintzialean ezarritakoa bete beharko da.
4. artikulua.– Aplikaziorik eza.
Hitzarmen honen indarraldian, enpresak ezingo du bere kasa erabaki hemen hitzartutako lan-baldintzak ez betetzea, Langileen Estatutuak 82.3 artikuluan jasotzen duen prozeduraren bidez. Horretarako, aurretik langileen ordezkariei entzunaldia eskaini behar die, hain zuzen ere hitzarmenaren epea amaitu baino lehen hura birnegoziatzen ahalegintzeko, beste hitzarmen bat lotzeko edo dagoena berrikusteko, Langileen Estatutuaren 86.1 artikuluak xedatzen duen moduan.
Enpresak hitzarmen kolektibo hau aldi baterako ez aplikatzea nahi badu (arrazoi ekonomikoengatik, teknikoengatik, antolakuntzakoengatik edo ekoizpenekoengatik) eta langileen ordezkaritzarekin akordiorik lortzen ez bada, eta lanbide arteko akordioetako gatazkak konpontzeko prozedurek desadostasuna konpontzen ez badute, bi alderdien (enpresaren ordezkarien eta langileen ordezkarien gehiengoaren) arteko akordioa beharko da, hitzarmena ez aplikatzeari buruzko erabakia ORPRICCEren esku jartzeko; hau da, estatutuaren araberako hitzarmen kolektiboak aplikatzen ez direnean prozedurak ebazteko organoaren esku jartzeko.
5. artikulua.– Gatazkak konpontzeko prozedura.
Hitzarmen hau sinatzen duten alderdiek onartu egiten dute «Laneko Gatazkak Ebazteko Borondatezko Prozedurei buruzko Lanbide arteko Akordioa» (GEP), 2000ko apirilaren 4ko EHAAn argitaratua. Akordio hori hitzarmen honen eremuan aplikatuko da, hitzarmen hau aplikatzean eta interpretatzean sortzen diren gatazka kolektiboetan.
6. artikulua.– Batzorde Mistoa.
1.– Behartuta dauden alderdien artean sor daitekeen zalantza eta desadostasun oro, bai eta akordio honetan ezarritakoa interpretatzearen edo aplikatzearen ondorioz sor daitezkeen kalte-egintzak ere, Batzorde Mistora eraman ahal izango dira lehendabizi. Enpresaburuaren ordezkariek eta akordio hau sinatzen duten langileen ordezkariek osatuko dute batzorde hori, modu paritarioan, eta alderdi bakoitzak bere aldetik emango du botoa eta akordio guztiak sinatuko ditu.
2.– Nolanahi ere, gaia aurkeztu eta gehienez 30 eguneko epean emango du Batzorde Mistoak dagokion erabakia edo bere irizpena.
* LANAREN ANTOLAKETA
7. artikulua.– Lanaldia.
1.– Hitzarmen honen indarraldian, honako hau izango da lanaldia:
A) Benetan lan egindako 1.700 ordu urtean, lanaldi zatituan.
B) Benetan lan egindako 1.680 ordu urtean, lanaldi jarraituan.
2.– Enpresak, urtero, lan-egutegia eta txandakako erregimenak eragindako langileen egutegia adostuko ditu ordezkariekin, urtea amaitu aurretik. Horrenbestez, ale bat jarri beharko da lantoki bakoitzean, leku ikusgarri batean.
3.– Langileek gaur egun beren lanbide-kategoriaren arabera duten udako ordutegi bera edukiko dute, besterik adostu ezean. Udako lanaldiak aurreko hitzarmenetako irizpideen arabera ordainduko dira.
4.– Ordu baliagarriak. Produkzio-premiak edo ezinbesteko arrazoiak direla medio, Hitzarmen honen eraginpeko enpresak eguneko lanaldia aldatu ahal izango du (gehienez ere 100 ordu, hitzarmena indarrean egongo den urte bakoitzean). Eraginpeko alderdiak ados jartzen badira, muga hori handitu ahal izango da, baina horrek ez du inola ere ekarriko hitzarmen honetan itundutako urteko lanaldia edo enpresaren urteko lanaldia handitzea.
Urte bakoitzean moldatzeko moduko orduen muga handitzeak 10 langileri baino gehiagori eragiten badie –100 langiletik beherako enpresetan–, edo langileen ehuneko 10ari –100 eta 300 langile bitarteko enpresetan–, edo 30 langileri –300 langiletik gorako enpresetan–, enpresak eta langileen ordezkariek lortu beharko dute akordioa, edo halako ordezkaritzarik ezean, enpresak eta langileek zuzenean.
Artikulu honetan aipatutako aldaketa honako hau izan daiteke:
A) Lan-egutegian eguneko lanalditzat zehaztutako ordu kopurua baino ordu gutxiago egitea. Enpresak erabakiko du noiz berreskuratu behar diren ordu horiek ondoren lan eginez, betiere artikulu honetan ezarritako eguneko eta asteko gehieneko lanaldiaren mugak errespetatuz.
B) Aldez aurretik lan-egutegian eguneko lanalditzat zehaztuta dagoen ordu kopurua baino ordu gehiago lan egitea, betiere artikulu honetan ezarritako eguneko eta asteko gehienezko lanaldiaren mugak errespetatuz. Enpresak eta aldaketaren eraginpeko langileek adostuko dute konpentsazio-orduak hartzea, bai eta noiz eta nola hartu ere.
Enpresak ordu baliagarri horiek erabiltzen baditu, idatziz jakinarazi beharko die interesdunei eta langileen ordezkariei, neurria aplikatu baino bost egun lehenago, gutxienez. Ezbehar edo fenomeno atmosferikoen larritasunak eta/edo indarrak lana egitea galarazten dutenean, behar-beharrezko denborarekin egingo da aurreabisua.
Aurreikusitako ordu baliagarri guztien artetik, larunbatetan gehienez ere 40 lan egin ahal izango dira, urtean 4 larunbatetan gehienez ere; larunbat horiek ez dira zubietakoak, jaiegunak edo oporretakoak izango, eta lan-egutegian ez dira lanegun moduan aurreikusiko. Egun horietan benetako lana goizez egingo da soilik, gehienez ere zortzi orduz goiz bakoitzean. Horrelako egunetan lan egindako orduak atseden-egun osoetan konpentsatuko dira; hortaz, lan-egutegian finkatutakoaren arabera, langile bakoitzak urtean lan egin beharreko egun kopurua ez da igoko.
Txandaka lan eginez gero, gehienez bost larunbatetan lan egin ahal izango dute ordu baliagarri horiek erabiliz, aurreko paragrafoan ezarritakoaren arabera.
Lanaldia luzatu ahal izango da, gehienez 10 ordu egunean eta 50 astean. Lan-egutegian laneguntzat aurreikusi ez diren larunbatak (4 edo 5 gehienez) erabiltzen diren asteetan, gehienez 54 ordu lan egin ahal izango dira, enpresaren premien arabera banatuta, eta lehen ezarritako eguneko muga errespetatuz.
Ordu-erabilgarritasunaren aplikazioa dela-eta ordu kopuruak murrizten direnean, asteko lanaldia gutxienez lanegun baten baliokidea izango dela bermatuko da, aldeek bestelakorik adosten ez badute.
Enpresak eta neurri horrek eragite dien langileek konpentsazio-orduak hartzea adostuko dute, bai eta ordu horiek noiz eta nola hartu ere. Akordiorik ez bada lortzen, alde bakoitzak erabakiko du denboraren % 50 nola hartu, eta astebete lehenago jakinarazi beharko dio beste aldeari.
Ordu horiek, batez ere, erabili eta hurrengo hilabetean konpentsatuko dira. Aurrez lan egindako orduak direla-eta atseden hartu behar denean, atseden hori lanaldi osokoa edo lanaldi erdikoa izango da, ahal dela.
Langileak bere bizilekutik kanpo joan behar badu lanera, lanorduen konpentsazioa langileak atseden-orduak bere etxean erabiltzeko aukera daukan egunetan egingo da. Lanaldia udako lanaldi murriztuko denbora-tartean luzatu bada, ordu horiek, ahal bada, denbora-tarte horretan hartuko dira.
Lanordu horien konpentsazioa ez da inolaz ere ekonomikoa izango, eta lanordu arruntak izango dira, ondorio guztietarako.
Neurri horiek aplikatzen zaizkien txandakako langileei, berriz, neurri horien ondorioz eragindako joan-etorrietarako garraiobideak bermatuko dizkie enpresak.
Neurri hori ezin izango da inola ere aplikatu langile batek lantokian bakarrik geratu behar badu.
Urte naturalaren barruan ezinezkoa bada lehenago lan egindako orduak hartzea, edo lan egin gabe utzitako orduak egitea, hurrengo urteko lehen hiruhilekora luzatuko da ordu horiek hartzeko edo egiteko epea, horretarako zehaztutako unean langilea aldi baterako ezintasunagatiko bajan egon ezean. Azken kasu horretan, berriz, urte horretako abenduaren 31ra arte luzatuko da epea.
Aurreko paragrafoetan azaldutakoa gorabehera, artikulu honetan xedatu ez diren akordioak ezarri ahal izango dituzte langileek eta enpresak.
5.– Bi aldeek adostu dute lanaldiaren urtean zeharreko banaketa irregularra ezartzea, enpresaren eta langileen ordezkarien artean erabakitzen duten moduan.
8. artikulua.– Oporrak.
1.– Hitzarmen honen eraginpeko langileek ordaindutako 30 laneguneko oporrak edukiko dituzte. Opor horiek noiz hartu, enpresaren eta langilearen artean adostuko da, eta, ahal dela, ekainean, uztailean, abuztuan eta irailean hartuko dira.
2.– Oporrak enpresa-itxialdiarekin bat badatoz, ordura arte oporrak hartu izan diren garai berean hartuko dira. Urteko oporraldi hori beti ordainduko da, oporrak zer egunetan hartu diren kontuan izan gabe, eta hitzarmen hau noiz izenpetu den begiratu gabe. Oporrak txandaka hartzen direnean, txanda horiek txandakatu egingo dira, nahitaez.
3.– Honako formula honen arabera ordainduko dira oporrak:
(azken 90 egun naturaleko soldata erreala x 30) / 90
4.– Astebetetik gorako oporrak idatziz eskatu beharko ditu langileak, eta enpresak 20 egun naturaleko epean erantzun beharko du gehienez ere. Erantzuna ezezkoa bada, erantzuna idatziz eman beharko da, behar bezala arrazoituta. Epe horretan erantzunik ematen ez bada, eskaera onartutzat emango da.
5.– Laurogeita hamar egun horietan langilea bajan egon bada gaixotasunagatik edo istripuagatik, edo ordaindu gabeko baimena hartu badu, egun horiek altan emandako beste hainbeste egunekin ordeztuko dira, 90 egunera iritsi arte; alta-egun horiek aintzat hartutako aldiaren aurrekoak izango dira, betiere uneko urtearen barruan.
6.– Langile guztien oporraldiak finkatu ahal izango dituzte langileen legezko ordezkarien eta enpresaburuen artean, bai segidan antolatutako txandetan, bai lan-jarduera bertan behera utzita; mantentze- eta konponketa-lanak eta antzeko zereginak izango dira salbuespen bakarra.
9. artikulua.– Aparteko orduak.
Aparteko orduak. 1999ko urtarrilaren 15ean izenpetutako enpleguari buruzko EAEko akordioan, irizpide batzuk ezarri ziren aparteko orduen gainean. Irizpide horiek errespetatuz, honako hau erabaki da:
1.– Ezin izango da aparteko ordurik egin, artikulu honen 2. puntuan arautzen diren salbuespenezko kasuetan izan ezik.
2.– Salbuespenez bakarrik luzatu ahal izango da lanaldi arrunta; betiere egoera hauetakoren batean:
A) Lehenengoa: Ezinbestean, hau da, istripuren bati edo ezohiko eta presazko kalteren bati aurrea hartu behar zaionean edo konpondu behar denean.
B) Bigarrena: Aurretik nahiko denboraz aurreikusi ezin diren arrazoiengatik, ohiko lanaldia luzatzea ezinbestekoa denean enpresak ohiko moduan funtzionatzeko. Nolanahi ere, frogatu beharko da ezin zaiola langile berriekin aurre egin lan-gainkarga horri, arrazoi hauetako bat tarteko dela:
1) Lan-denbora oso laburra izateagatik kontratazio berriak egitea bideragarria ez delako.
2) Ezinezkoa izatea behar den denborarako kontratazio berriak egitea.
3) Enplegu-zerbitzu publikoen lankidetza eskatu ondoren, haiek ez dizkiotelako eman enpresa eskatzaileari dagokion lanposturako prestakuntza egokia duten langileak.
3.– Gaueko txandan lanean ari diren langileek ez dute aparteko ordurik egin ahal izango, eta beraz, ezin izango da horien lanaldia luzatu (2/2015 LED 36.1 artikulua).
4.– Bigarren puntuan aurreikusitako salbuespenezko egoeren babesean egindako aparteko orduak atseden-denborarekin konpentsatuko dira. Lanegunean egindako aparteko lanordu bakoitzeko ordubete eta 30 minutu emango dira konpentsazio gisa, eta larunbat, igande edo jaiegunetan egindako aparteko lanordu bakoitzeko, berriz, ordubete eta 45 minutu emango dira, besterik adostu ezean. Langileak zazpi egun lehenago jakinaraziko dio enpresari konpentsazio-atsedenaldia zein egunetan hartuko duen, eta hala hartuko du, enpresarentzat kalte larririk sortzen ez bada. Horrela bada, langileak modu berean jakinaraziko du konpentsazio-atsedenaldiaren behin betiko data.
Diruz konpentsatzea kasu hauetan soilik erabaki daiteke: ezinbesteko kasuetan, eta, 2.B.3) puntuan aurreikusten den kasua gertatzeagatik, atsedenez konpentsatzea ezinezkoa denean. Halakoetan, % 45eko errekarguarekin ordainduko dira ordu horiek, lanegunetan egin badira, eta % 75eko errekarguarekin, igande edo jaiegunetan egin badira, besterik adostu ezean.
Lehenago aipatutako beharrak dauden egoeretan, enpresak eskatu ahal izango du aparteko ordu horiek epe atzeraezin jakin batean egiteko.
5.– Artikulu honetan ezarritakoak ez du eraginik izango hitzarmen honek 7. artikuluan «Ordu baliagarriei» buruz ezarritako puntuan.
6.– Hitzarmen hau indarrean jarri baino lehen aparteko orduengatik ordaindutako zenbatekoak ez dira berrikusiko.
10. artikulua.– Prestakuntza.
Lan-harremanetik sortutako oinarrizko lan-eskubidetzat aitortzen da lanbide-prestakuntza lanean.
Enpresaren politika da langileek ahalik eta kalifikazio-mailarik handiena lortzea maila guztietan prestakuntza-programen bitartez, beren eguneroko lana eta beste lan batzuk egoki betetzeko gai izateko, eta enpresan aurrera egitea ahalbidetzeko.
1.– Horretarako, langileek honako eskubide hauek izango dituzte:
a) Azterketetara aurkezteko beharrezko baimenak jasotzeko; eta titulu akademiko edo titulu profesionalen bat lortzeko ikasketak erregular egiten ari bada, lan-txanda aukeratzeko lehentasuna ere badu, enpresako araubidea txandetakoa bada.
b) Ohiko lanaldia egokitzeko prestakuntza profesionaleko ikastaroetan parte hartzeko, enpresaren antolakuntza- eta produkzio-premiekin bateragarria bada.
c) Prestakuntza edo hobekuntzarako beharrezko baimenak jasotzeko eskubidea lanpostua gordez.
d) Lanpostuan sortutako aldaketetara egokitzeko beharrezko prestakuntza jasotzeko eskubidea. Enpresa arduratuko da horretaz, prestakuntzara bideratutako kredituak lortzeko aukera bazter utzi gabe. Kasu guztietan, benetan lan egindako denboratzat hartuko da prestakuntzan ematen den denbora.
2.– Eskubide horiek sexu bateko eta besteko langileen artean zuzeneko nahiz zeharkako bazterkeriarik ez dagoela bermatzen duten irizpideei eta sistemei jarraikiz baliatu beharko dira.
3.– Enpresako zuzendaritzak prestakuntza-programa bat egingo du urtero, eta langileen legezko ordezkariei kontsulta egingo die, haiekin akordio batera iristeko.
Urtean bi bilera egingo dituzte, gutxienez, enpresako zuzendaritzak eta langileen legezko ordezkariek, prestakuntza-plana onartzeko eta/edo haren jarraipena egiteko.
Langilearentzat eta enpresarentzat onuragarriak den ikastaro oro lanaldian zehar egingo da.
a) Gabezia profesionalak ezabatzea, langileen gaitasuna eta kalifikazioa garatu beharreko lanpostu eta eginkizunen premietara egokituta.
b) Produkzio-prozesu berrietara egokitzea.
c) Laneko arriskuen prebentzioa.
d) Teknologia berriak ezagutzea.
e) Administrazio-prozesuak eta produkzioa kontrolatzekoak hobetzea.
f) Kalitate-kontrola.
g) Etengabeko hobekuntza-prozesuak ezartzea.
11. artikulua.– Mugigarritasun funtzionala.
Hauxe ulertzen da mugigarritasun funtzionaltzat: antolamenduaren beharrizanek eskatuta, langileak, haien lanpostua edo ohiko zereginak edozein izanik ere, enpresaren barruko beste hainbat zeregin edo lanetan jartzeko aukera erreala. Mugigarritasun hori gauzatzeko, artikulu honek ezarritakoari jarraituko zaio.
Mugigarritasun horrek langilearen eskubide ekonomikoak eta profesionalak errespetatu beharko ditu, eta ezin dio kalterik egin lanpostura ezin egokitzeagatik, ez eta lanbide-prestakuntzan edo lanpostu-igoeretan ere.
Langileari bermea ematen zaio soldatako kontzeptu finkoak mantenduko zaizkiola, eta enpresak eta langileek onartzen dute soldata-kontzeptu aldakorrak modu librean garatzea.
Denboraren poderioz finkatu ez den mugigarritasunaren aurretik, langilea prestatu eta trebatu egin beharko da, errendimendua eta kalitatea ez ezik, laneko segurtasuna ere bermatzeko.
Beste zeregin batzuk egiten hasten diren langileek lehenengo egunetik jasoko dute lanpostu berriko prima. Lanpostu berrira egokitzeko aldian, aurreko hilean lortutako batez besteko prima bermatuko zaio langileari, gutxienez, betiere enpresan ez bada beste prozedurarik hitzartzen lanpostu berrira egokitzea konpentsatzeko. Egokitzeko aldia da langileak lanpostu berriko gutxieneko jarduera-maila gauzatu ahal izateko normalean behar duen denbora.
Goragoko kategoriako lanak egin behar badira, aldaketa horrek ezin izango du iraun bi urtean zortzi hilabete edo urte batean sei hilabete baino gehiago, kasu hauetan izan ezik: gaixotasuna, lan-istripua, oporrak, lizentziak, eszedentziak edo lanpostuaren erreserba dakarten beste arrazoi batzuk. Kasu horietan guztietan, egoera eragin duten arrazoiek iraun bitartean luzatuko da prozesua. Aldi hori amaitutakoan, aipatutako salbuespenekin, lehiaketa-oposiziorako deialdia egingo da, eta honako hauek hartuko dira kontuan, besteak beste: titulazio egokia, balorazio akademikoa, lanpostuaren ezagutza, lanbide-eskarmentua, dena delako taldean lan egin izana, egitekoak diren probak, etab. Hori guztia gorabehera, goragoko kategoriako lanpostua lau urtez etenik gabe betetzen duten langileek lanpostu horri dagokion kategoria finkatuko dute.
Goragoko kategoriako lana egiten den artean, lansaria kategoria horri dagokiona izango da.
Beheragoko mailako lana egiten badu, egoera horrek ezin izango du iraun bi hilabete baino gehiago, etenik gabe; nolanahi ere, jatorrizko mailako ordainsaria jasoko du. Aldaketa horrek ezin izango dio inola ere kalterik eragin giza duintasunari. Alde horretatik, enpresak saihestu egingo du langile berak behin eta berriz beheragoko kategoriako lanak egitea. Aldaketa langileak eskatuta gertatzen bada, soldata lanbide-kategoria berrira egokituko da. Enpresek langilea lanpostuz aldatu nahi izanez gero, langileak kalifikazio apalagoko zereginetan jardun dezan denbora-mugarik gabe, nahitaezkoa izango dute langileak bere borondatez onartzea.
12. artikulua.– Mugigarritasun geografikoa eta lan-baldintzen funtsezko aldaketa.
1.– Mugigarritasun geografikoa. Langilea lekuz aldatzeko erabakia enpresaburuak berak jakinarazi beharko dio langileari, bai eta haren legezko ordezkariei ere, lekualdaketa hori gauzatu baino sei hilabete lehenago, gutxienez.
2.– Mugigarritasun funtzionalari eta geografikoari buruzko kasuetan eta lan-baldintzei lotutakoetan, langileak erabaki ahalko du enpresako neurria betetzea ala ez.
3.– Langileen Estatutuaren 41. artikuluan ezarritako lan-baldintzen funtsezko aldaketa egin ahal izateko, aldaketak eragindako langilearen adostasuna beharko da –banakako lan-baldintzen funtsezko aldaketa denean– edo langileen ordezkariena –kolektiboaren lan-baldintzen funtsezko aldaketa denean–; bestela, ezin izango da gauzatu.
13. artikulua.– Barne-sustapena.
Hitzarmen hau indarrean dagoen bitartean, eta hitzarmena sinatu duten alderdiek adostuta, urtean 2 pertsona igoko dira kategoriaz.
14. artikulua.– Ordaindutako lizentziak.
1.– Ordaindutako lizentzia hartzeko eskubidea izango du langileak, betiere, aldez aurretik jakinarazi badu eta arrazoiak azaldu baditu. Jarraian, langileek har ditzaketen ordaindutako lizentziak hartzeko arrazoiak eta iraupena azalduko ditugu:
A) Heriotza, honako hauena:
1) Ezkontidea: 5 lanegun.
2) Odol-ahaidetasunezko guraso, seme-alaba edo anai-arrebena: 3 lanegun.
3) Ezkontza bidezko guraso, seme-alaba eta neba-arrebena: 3 lanegun.
4) Bilobak, aitona-amonak eta 2. mailara arteko ahaidetasuna duten senideak: 2 lanegun.
5) Arrazoi hori dela-eta, langileak 200 km-tik 300 km-ra arteko joan-etorriren bat egin behar badu: egun 1 gehiago.
6) Bidaia 300 km baino gehiagokoa bada: 2 egun gehiago.
Langilea bere ohiko bizilekutik edo lantokitik kanpo bidali badute lanera, heriotzagatik baimena emateko, kontuan hartuko da zenbat distantzia dagoen lan hori egiten ari den lekutik hildakoaren bizilekuraino.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
B) Gaixotasun edo istripu larriagatik edo ospitaleratzeagatik, erditze naturalen eta zesareen kasuan izan ezik (horiek ez baitute atal honetako lizentzia hartzeko aukera emango):
1) Ezkontidea: 3 lanegun.
2) Odolkidetasunezko guraso, seme-alaba edo anai-arrebak: 2 lanegun.
3) Ezkontzazko guraso, seme-alaba edo anai-arrebak: 2 lanegun.
4) Bilobak, aitona-amonak eta 2. mailara arteko ahaidetasuna duten senideak: 2 lanegun.
5) Horretarako 300 kilometrotik gorako bidaia egin behar bada: 2. mailara arteko ezkontza-ahaidetasuna / odol-ahaidetasuna duten senideak: 2 egun gehiago.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
C) Ospitale edo kliniketako larrialdietara joatea:
1) Ezkontidea, seme-alaba edo guraso odolkideak, bilobak eta 2. mailara arteko ahaidetasuna duten senideak: egoera hori lanalditik kanpo gertatzen bada, eta pertsona horren egonaldiak edo ematen zaion asistentzia medikoak lau ordu edo gehiago irauten badu, langileak hurrengo eguneko lanaldiaren hasieran lanaldi-erdia hartzeko eskubidea izango du, bi alderdiek bestelako akordioa lortu ezean. Gertakari hori lanaldiaren barnean izaten bada, behar duen denbora hartuko du langileak.
2) Aurreko paragrafoan aipatutako senitarteko horietakoren bati ebakuntza kirurgikorik egiten badiote eta hari lagundu behar badio langileak, ebakuntzak irauten duen bitarterako izango da ordaindutako baimena.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
D) Ezkontzaren kasuan:
1) Langilea: 16 lanegun. Oporrak eta ezkontzagatik jaso daitekeen lizentzia aldi berean gertatzen badira, bi aldiak batuko dira. Langile batek ezkontzeko asmoa badauka, urteko oporraldiak finkatu baino lehen jakinarazi behar dio enpresari.
2) Odoleko edo ezkontza bidezko gurasoak, seme-alabak edo neba-arrebak: lanegun 1.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
E) Seme-alabak jaiotzeagatik: 2 lanegun. Zesarea egin behar izan bada, 2 lanegun gehiago. Egun horiek gurasotasun-baimenak sortutako egunei gehituko zaizkie.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
F) Nortasun-agiria: behar adina denbora emango da horretarako, agiri publikoak egiten dituzten zentroen ordutegiak eta langilearen lanaldia bat datozenean, ordutegiek bat egiten duten ordu-tartean.
G) Espezialista baten kontsulta medikora joanez gero, betiere kontsulta-ordua eta lanaldia bat datozenean. Langileak kontsulta medikoaren egiaztagiria aurkeztu beharko dio enpresaburuari. Langileak baimen hau baliatu dezake, halaber, seme-alabak pediatrarengana eramateko, edo lehenengo graduko ahaidetasunezko senideei medikuarengana laguntzeko, betiere ahaideak euren kabuz moldatzeko gai ez badira adinagatik, istripuagatik edo gaixotasunagatik. Beharrezko denbora.
Gaueko lanaldia duten langileen kasuan, zerbitzuaren premiak direla eta, lanaldia ezin izango da egokitu; beraz, ordaindu gabeko baimen batekin parekatu ahal izango da, eta beraz, langileari emandako atseden-denbora berreskuratu beharko da.
Izatezko bikoteei ere emango zaie ordaindutako lizentzia hori, artikulu honetako 5. puntuan ezarritako baldintzen arabera.
H) Ohiko etxebizitzaz aldatzeagatik: lanegun 1.
I) Ezinbesteko betebehar publiko eta pertsonal bat betetzeko, botoa ematea barne: nahitaezko denbora. Legezko edo hitzarmenezko arau batean aldi jakin bat zehazten bada, hark ezarritakoa beteko da absentziaren iraupenari eta konpentsazio ekonomikoari dagokienez.
Betebehar horrek 3 hileko epean lanorduen % 20 baino gehiago galtzea eragiten badu, enpresak aukeran dauka langilea nahitaezko eszedentzia-egoeran jartzeko.
Langileak betebeharra betetzeagatik edo bere karguan jarduteagatik kalte-ordainik jasotzen baldin badu, ordain horren zenbatekoa murriztuko zaio enpresan zor zaion soldatatik.
J) Eginkizun sindikalak betetzeko edo langileen lege-ordezkaritzaz arduratzeko: Hitzarmen honen 16. eta 17. artikuluek xedatzen dutenaren arabera.
K) Haurra jaio aurreko azterketak eta erditzea prestatzeko teknikak lanaldian egin behar badira: nahitaezko denbora.
L) 9 hilabetetik beherako haurraren edoskitzea: langileak aukeran du lanean ordubeteko absentzia hartzea –bi zatitan bana dezake–, edo lanaldia helburu bererako murriztea. Bi gurasoek lan egiten badute, amak zein aitak har dezake baimena. Langileak eskatuz gero, lanaldia egunero ordubetez murriztu ahal izango da.
2.– Artikulu honetako B) apartatuan (egun naturalak) ezarritako irizpideari eutsiz, gaixotasunagatik edo/eta ospitaleratzeagatik lizentzia ordaindua hartzeko aukera ematen duten egoeretan, lizentzia-egunak beste senitartekoekin txandakatuz har daitezke, egoerak dirauen bitartean.
Langileak lanari uzten dion unetik aurrera kontatuko da heriotzagatik, gaixotasunagatik eta seme-alaben jaiotzagatik ordaindutako lizentziaz baliatzeko epea. Lanaldi osoa bete badu, hurrengo egunetik aurrera kontatuko da.
3.– Ordaindutako lizentziak oinarrizko soldataren eta soldata-osagarriaren arteko batura kontuan hartuta ordainduko dira.
4.– Hitzarmen hau indarrean dagoen artean legez beste lizentzia batzuk arautzen badira, orain arte hemen azaldu ez diren egoerak edo gaiak kontuan hartzen dituztenak, artikulu honi erantsiko zaizkio.
5.– Artikulu honetako 1. apartatuko A, B, C, D, E eta G egoeretan, odol-ahaidetasunezko edo ezkontza-ahaidetasunezko guraso, seme-alaba eta anai-arrebak ezkonduz gero, ordainduriko lizentzia izatezko bikoteei ere hartuko zaie aintzat; horrelakotzat hartuko dira, ezkontzeko aukera izanik ezkondu ez, eta lizentzia hartu aurretik gutxienez sei hilabeteko bizikidetza modu egokian frogatzen duten bikoteak, izatezko bat-egiteen erregistro ofizialik ez badago.
15. artikulua.– Txanda-kontratua.
Enpresak txanda-kontratuaren proposamen bakoitza aztertzeko konpromisoa hartzen du hura hartzea eskatzen duten langile guztiei, betiere legeak eskatzen dituen baldintzak betetzen badituzte, erretiro partziala hartu duten langilearenak nahiz errelebo-langilearenak. Ahal den neurrian, errelebo-langilea lanaldi osoko lan-kontratu baten bidez sartuko da enpresan lehen egunetik. Edonola ere, enpresak izango du egin beharreko lanaldiaren ehunekoa erabakitzeko ahalmena.
Hitzarmen hau sinatzean txanda-kontratua egiteko banakako ituna ezarrita duten langileek hitzarmen hori mantenduko dute, artikulu honetan ezarritakoa dena dela.
16. artikulua.– Aldi baterako lan-enpresen bidez bete ezingo diren lanpostuak.
Ezin dira aldi baterako lan-enpresetatik hartutako langileen bidez egin arrisku elektrikoak dakartzaten lanak, eta aukera horretatik kanpo geratuko dira zerrenda honetako lanak egiten dituzten okupazioak eta lanpostuak:
A) Egiten den lanaren ezaugarriengatik, erabiltzen diren prozedurengatik edo lanpostua betetzeko ingurunearen ezaugarriengatik azpian harrapatzeko, hondoratzeko edo altueratik erortzeko arrisku larria dakarten lanak.
B) Agente kimikoen edo biologikoen eraginpean lan egitea dakarten lanak, baldin eta arrisku handia badakarte edo legeak agintzen badu lan horiek egitean berariaz zaindu behar dela langileen osasuna.
C) Erradiazio ionizatzaileen eraginpean lan egitea dakarten lanak, baldin eta eremu kontrolatuak edo zainduak mugatzeko betebeharra ezartzen badu berariazko araudiak.
D) Goi-tentsioko linea elektrikoetatik gertu egin behar diren lanak.
E) Tentsioa darabilten lanak.
F) Urperatzearen ondorioz itotzeko arriskua dakarten lanak.
G) Tunelak eta putzuak hondeatzeko lanak eta lurpeko lurrak mugitzeko bestelako lanak.
H) Urpeko ekipamenduekin urpean egiten diren lanak.
I) Aire konprimatuko kutxetan egiten diren lanak.
J) Lehergaiak darabiltzaten lanak.
K) Elementu aurrefabrikatu astunak muntatzeko eta desmuntatzeko lanak.
* ARAUBIDE EKONOMIKOA
17. artikulua.– Soldatak.
Hitzarmen hau indarrean den aldian, artikulu honetan adierazten den moduan kalkulatuko dira hitzarmenaren eraginpeko langileen soldata-igoerak. Etra Norte SA enpresaren 2018-2019 aldirako hitzarmenak (86100101012013 hitzarmen-kodea) 2019. urterako ezarri zuen soldata-taulatik abiatuta kalkulatuko dira igoera horiek, eta hitzarmen honen I. eranskinean jasoko dira 2020. urterako.
Igoera hauek izango dituzte soldatek:
2020. urterako: 2019ko KPIa + % 1,00
2021. urterako: 2020ko KPIa + % 1,50
Estatuko KPIaren arabera egiten den soldata-berrikuspenak, hitzarmen honen aurreko urteekiko egingo denak, ezin du inola ere soldata-murrizketarik ekarri; beraz, Estatuko KPIaren urteko balioa negatiboa baldin bada, soldata-igoera % 0 izango da aldagai-balio horretan.
Hitzarmen honen eraginpeko langileek, baldin eta hitzarmen honen soldata-taulak oro har eta urteko zenbaketan gainditzen dituzten soldatak badituzte, urteko soldata-igoera izango dute lehenago adierazitako ehuneko berdinetan, baina erantsitako taulako soldata-kontzeptuei bakarrik aplikatuta. Hortaz, igoera hori ez zaie aplikatuko enpresak borondatez ordaintzen dituen osagarri pertsonalei.
Soldata-egitura:
Formula hau erabiliko da hitzarmen honen indarraldiko urte bakoitzean hitzarmenaren urteko soldata gordina kalkulatzeko:
(Oinarrizko soldata + Hitzarmen-plusa + Pizgarri gabezia) X 420 egun.
18. artikulua.– Aparteko haborokinak.
1.– Hitzarmen honen eraginpeko langileek bi aparteko haborokin sorraraziko dituzte urtero, eta egun hauetan kobratuko dituzte:
A) Uztailaren 15ean: 30 eguneko zenbatekoa.
B) Abenduaren 22an: 30 eguneko zenbatekoa.
2.– Aparteko haborokin horiek oinarrizko soldataren arabera ordainduko dira, ordainsaria jasotzeko egunean dagokien antzinatasuna gehituz.
3.– Lan egindako denboraren proportzioan emango dira haborokin horiek, sortzen diren urtearen seihileko naturalen arabera hainbanatuta.
19. artikulua.– Antzinatasuna.
1.– Enpresako langileek aldian-aldian igoerak jasoko dituzte zerbitzuan emandako urte bakoitzeko. Zehazki, hitzarmen honetako soldata-taulan (antzinatasuneko bosturtekoen balioa izeneko zutabean) ezarritako zenbatekoa jasoko dute.
2.– Antzinatasuna zehazteko hasiera-data enpresan sartzen den eguna izango da.
3.– Antzinatasuna zenbatzeko, kontuan izango da enpresan zerbitzuan emandako denbora; horri dagokionez, langileak emandako zerbitzuen truke, edo zerbitzu-eginkizunetan, lizentzietan edo lan-istripuak edo gaixotasunak eragindako bajan izanda langileak soldata edo lansaria jaso duen hilabete eta egun guztiak hartuko dira benetako lan-eguntzat.
Horrez gain, nahitaezko eszedentzian pasatako hilabete eta egunak ere kontatzekoak dira; ez, ordea, borondatezko eszedentzian pasatako denbora.
4.– Antzinatasuna kalkulatzerakoan, langileak enpresak lanean emandako urte guztiak hartuko dira kontuan, lanbide-taldea edozein dela ere.
Probaldian emandako denbora ere hartuko da kontuan, eta aldi baterako langileen kasuan, enpresako plantillako langile finko izan arte lanean egindako denbora ere bai.
5.– Bosturtekoak betetzen dituen langile orok bosturtekoa bete, eta hurrengo hilabetetik aurrera kobratuko du osagarria.
20. artikulua.– Larunbat, igande, jaiegun eta erreten-egunetako soldata-osagarriak.
1.– Txandaka lan eginez gero, eta txandak astean sei edo zazpi egunekoak badira, honako osagarri hauek ordainduko dira larunbatetan, igandeetan eta jaiegunetan lan egiteagatik (2020rako soldata-igoerarekin eguneratutako zenbatekoak, 2021erako berriz kalkulatuko direnak, dagokion KPIa kontuan hartuta):
A) Trafiko-zaintzailea Bilbon:
1) 260,35 euro/eguneko, lan egindako larunbat bakoitzeko.
2) 260,35 euro/eguneko, lan egindako igande edo jaiegun bakoitzeko.
3) 93,73 euro/eguneko, lanegun bakoitzeko.
B) Argiteria-zaintzailea Bizkaian:
1) 41,66 euro/eguneko, lan egindako larunbat bakoitzeko.
2) 41,66 euro/eguneko, lan egindako igande edo jaiegun bakoitzeko.
3) 62,49 euro astelehenetik ostiralera egindako lanaldi bakoitzeko.
C) Trafiko-zaintzailea Araban:
1) 52,07 euro/eguneko, lan egindako larunbat bakoitzeko.
2) 52,07 euro/eguneko, lan egindako igande edo jaiegun bakoitzeko.
3) 20,83 euro/eguneko, lanegun bakoitzeko.
D) Garraio-zaintzailea Bizkaian eta Araban:
1) 41,66 euro/eguneko, lan egindako larunbat bakoitzeko.
2) 41,66 euro/eguneko, lan egindako igande edo jaiegun bakoitzeko.
3) 62,49 euro astelehenetik ostiralera egindako lanaldi bakoitzeko.
E) Txanda-aldaketa:
1) Txanda-aldaketatzat hartzen da egunez lan egitetik arratsaldez edo gauez lan egitera igarotzea. Lanaldi arrunta 6 ordukoa izango da, txanda-aldaketa egiten den egunetan.
2) Hilabetean: 400 euro.
Urte osoan txandaka lan egiten duten langileek jasoko dute kontzeptu hori.
3) Astean: 3 edo 4 egun, astebetean: 104,14 euro.
4) Lanaldi 1 edo 2: 78,11 euro.
5) Gaueko lanaldia 03:00etan edo lehenago bukatuz gero, aparteko ordutzat hartuko dira ordu horiek, eta, biharamunean itzuli beharko da lanera, 11:00etatik 15:00etara.
F) Etxetik kanpo lo egiteagatiko plusa:
1) 29,16 euro gaueko.
2) Plus hau aplikatuko da, baldin eta, laneko premiengatik, beharrezkoa bada etxetik kanpo lo egitea. Otordu- eta ostatu-gastuak ordainduko dira, aparte.
G) Lan bereziak:
1) 78,11 euroko plus finkoa.
2) 22:00etatik aurrera lan egindako aparteko orduak ordainduko dira.
3) Egunez lan eginez gero –22:00ak baino lehen–, hurrengo eguneko lanaldia normala izango da.
4) Lana 03:00ak arte luzatuz gero, 9 orduko atsedenaldia hartuko da, eta hurrengo eguneko lanaldia 11:00etatik 15:00etara izango da.
5) Lana 03:00ak baino geroago bukatuz gero, hurrengo egunean atseden hartuko da (eta horren berri emango zaio arduradunari).
2.– Zenbait lanetan, beren ezaugarri bereziak direla-eta, zaintalde edo zaintza-sistema bat ezarri beharra dago bezeroen esku, enpresaren berezko beharrei edo haren bezeroen beharrei erantzuteko, eta, langileei deitu egiten zaie bilagailu baten edo telefono mugikor baten bitartez. Halakoetan, soldata-osagarri bat ezarriko da, «zaintza-osagarria» izenekoa, eta 93,77 euro ordainduko zaizkio langileari enpresaren eskura dagoen egun bakoitzeko, hargatik eragotzi gabe benetan lan egindako orduengatik dagokiona jasotzea, lanera deitzen badiote.
3.– Hitzarmenaren indarraldiko gainerako urteetan, urte horietarako soldata-taulak igotzen diren proportzio berean igoko da plus hau.
21. artikulua.– Gaueko lanaren plusa.
1.– Gaueko hamarretatik goizeko seietara bitarte egindako lana joko da gaueko lantzat.
2.– Kontzeptu horrengatik, hitzarmen hau indarrean den bitartean, 7,74 euroko plusa ordainduko zaio langileari baldintza horretan lan egindako eguneko, edo 0,99 euro orduko.
3.– Hitzarmenaren indarraldiko gainerako urteetan, urte horietarako soldata-taulak igotzen diren proportzio berean igoko da plus hau.
22. artikulua.– Toxikotasun-, nekagarritasun- eta arriskugarritasun-plusa.
1.– Hitzarmen hau indarrean den bitartean, toxikotasun-, neke- eta arrisku-egoeretan dauden langileei honako zenbateko hauek ordainduko zaizkie, lanean emandako denboragatik.
A) Adierazitako egoera horietako bakar bat gertatzen bada: 7,74 euro/eguneko.
B) Bi egoera bakarrik gertatuz gero: 9,19 euro/eguneko.
C) Hiru egoerak gertatzen badira: 10,74 euro/eguneko.
2.– Hitzarmenaren indarraldiko gainerako urteetan, urte horietarako soldata-taulak igotzen diren proportzio berean igoko da plus hau.
23. artikulua.– Bidaiak eta dietak.
1.– Langileak, enpresaren premien eraginez, enpresa edo lantokia dagoen herritik kanpora bidaiak edo joan-etorriak egin behar baditu eta, horregatik, otorduak egitera eta lotara ezin bada etxera joan, eskubidea izango du, hitzarmen hau indarrean den bitartean, soldataz gain dieta hauek jasotzeko:
A) Zazpi egun edo gutxiagoko irteerarako dieta osoa: 40,21 euro.
B) Zazpi egun baino gehiagoko irteerarako dieta osoa: 37,77 euro.
C) Bazkaria: 13,28 euro.
D) Afaria: 9,80 euro.
E) Gosaria: 1,99 euro.
2.– Enpresak atzerrira bidali behar baditu langileak, enpresa bera arduratuko da langileentzako bizilekua eta mantenua bilatzeaz, eta bere gain hartuko ditu, besteak beste, joan-etorriak, ostatuak, mantenuak eta bidaiek sorturiko gastuak. Halaber, langileak 16,56 euroko dieta-osagarria jasoko du Espainiatik kanpo emandako egutegiko egun bakoitzeko.
3.– Zirkunstantzia bereziak direla-eta joan-etorriak eragindako gastuen zenbatekoa dieten zenbatekoa baino gehiago bada, enpresak falta dena ordaindu beharko du; horretarako, aurretik horren berri eduki beharko du eta, ondoren, langileak gastuak justifikatu beharko ditu. Ordainketa hilabete pasatu baino lehen egin beharko da; bestela, egun horretatik aurrera diruaren legezko interesa ere ordaindu beharko da.
4.– Enpresaren beharrengatik eta hark eskatuta langileak bere ibilgailua erabili behar badu, kilometroko 0,33 euro ordainduko zaizkio.
5.– Hitzarmenaren indarraldiko gainerako urteetan, urte horietarako soldata-taulak igotzen diren proportzio berean igoko da plus hau.
* LAN ARRISKUEN PREBENTZIOA
24. artikulua.– Laneko arropa.
1.– Urtero, bi lan-jantzi edo bi jantzi-joko (jaka eta galtzak edo alkandora eta galtzak) edo bi mantal emango dira, enpresan erabili ohi den laneko arropen arabera. Urte naturaleko seihileko bakoitzean jantzi-joko edo jantzi bat emango da.
2.– Langileek beharrezko dituzten norberarentzako segurtasun-ekipamenduak ere emango dizkie enpresak.
25. artikulua.– Lan-istripuetarako aseguru kolektiboa.
1.– Hitzarmen honen eraginpeko enpresak laneko istripuen aseguru bat hitzartuko du bere langileen alde. Honako hauek estaliko ditu:
A) 35.000 euro. Laneko istripuak eragindako heriotzaren kasuan.
B) 35.000 euro. Lan-istripuagatik ezintasun iraunkor osoan geldituz gero.
C) 35.000 euro. Lan-istripuak eragindako ezintasun iraunkor absolutuaren edo baliaezintasun handiaren kasuan.
Estaldura horiek ezin dira metatu, eta elkarren artean bateraezinak dira. Lehen aipatutako ezintasun iraunkor osoko, ezintasun iraunkor absolutuko eta baliaezintasun handiko kasuetan, lan-istripua gertatu zen eguna izango da, ondorio guztietarako, gertaera eragilearen eguna.
2.– Enpresak hitzartutako polizaren berri emango die langileen legezko ordezkariei, edo, bestela, enpresako langileei, zuzenean.
26. artikulua.– Laneko segurtasuna eta osasuna, eta ingurumena.
Laneko segurtasun- eta osasun-batzordea.
Langileak, bere lan-jarduera gauzatzean, laneko segurtasun- eta osasun-arloan babes eraginkorra izateko eskubidea du, baita bere lanean horretarako ezarritako arauzko neurriak betetzeko betebeharra ere.
Enpresako zuzendaritzak bere lanpostuari edo funtzioari eragiten dioten arriskuen berri eman beharko dio langile bakoitzari, baita arrisku horiei aplikagarriak zaizkien babes- eta prebentzio-neurrien berri ere.
Laneko segurtasun- eta osasun-gaien tratamendua laneko segurtasun- eta osasun-batzordearen bidez bideratuko da batik bat. Batzordea hitzarmen hau sinatu eta 2 hilabete igaro baino lehen eratuko da.
Batzorde hori parte hartzeko organo parekidea da, kide anitzekoa, eta enpresak arriskuen prebentzio-arloan betetzen dituen jarduketak kontsultatu beharko ditu aldizka eta erregulartasunez. Batzorde hori osatzen dute, alde batetik, enpresaren ordezkariek, eta bestetik, hitzarmen honek eragindako lantokietako enpresa-batzordeko kideek eta haien artean hautatutako prebentzio-ordezkariek. Ordezkarien irudia Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko azaroaren 8ko 31/1995 Legearen 35. artikuluan ezarritakoa izango da. Ordezkari horiek ordaindutako 50 orduko kreditu gehigarria izango dute, urtean, beren ordezkaritza-eginkizunak betetzeko.
Segurtasun- eta osasun-batzordeak honako eskumen hauek izango ditu:
A) Enpresan arriskuak prebenitzeko planak eta programak lantzen, martxan jartzen eta ebaluatzen parte hartzea. Xede hori lortzeko, abian jarri aurretik eta arriskuen prebentzioan duten eraginari dagokionez, haren barnean eztabaidatuko dira plangintzaren, lanaren antolakuntzaren, teknologia berrien txertaketaren, babes- eta prebentzio-jardueren antolakuntzaren eta garapenaren arloko proiektuak. Gainera, gauza bera egin beharko da prebentzioaren arloko prestakuntzaren proiektuarekin eta antolaketarekin ere.
B) Arriskuak behar bezala prebenitzeko metodoei eta prozedurei buruzko ekimenak sustatzea, enpresari inguruabarrak hobetzeko edo lehendik dauden gabeziak zuzentzeko proposamenak eginez.
Segurtasun- eta osasun-batzordeak honako ahalmen hauek izango ditu bere eskumenak gauzatzerakoan:
A) Lantokiko arriskuen prebentzioaren egoera zuzenean ezagutzea –beharrezkotzat jotzen dituen bisita guztiak egingo ditu horretarako–.
B) Bere egitekoak betetzeko, lan-inguruabarren berri jakiteko behar dituen agiri eta txosten guztiak ezagutzea, eta prebentzio-zerbitzuak egiten dituenak ere bai, hala behar badu.
C) Langileen osasun edo segurtasun fisikoa kaltetzen duten faktoreak ezagutzea eta aztertzea, arrazoiak neurtu eta prebentzio-neurri egokiak proposatzeko.
D) Prebentzio-zerbitzuen urteroko memoriaren eta programazioaren berri izatea, eta horiek informatzea.
Ingurumena:
Prebentzioko ordezkariek beren gain hartuko dituzte, halaber, lege-araudiak langileen ordezkariei ingurumen-arloan esleitzen dizkien eskumenak.
27. artikulua.– Genero-gaiak eta berdintasun-planak.
Alderdiek Berdintasun Plan bat egitea hitzematen dute; horretarako, diagnostiko egoki bat egin beharko da, enpresan dauden genero-desberdintasunak desagerrarazteko behar diren neurriak adostu ahal izateko.
Aurreko paragrafoan aipatzen den Berdintasun Planak egin eta negoziatzeko orduan, arau hauek aintzat hartuko dira:
A) Langileen ordezkaritza bateratuak edo sindikalak benetan parte hartzea bermatuko da. Berdintasun Pana onartzeko, enpresaren adostasuna beharko da, bai eta langileen ordezkaritzaren gehiengoarena ere. Berdintasun Plana onartu ondoren, hura enpresako hitzarmen kolektiboan sartuko da.
B) Hitzarmen hau sinatu eta sei hilabeteko epe luzaezinean, talde eragile bat eratu beharko da, diagnostiko-faseari ekin eta planaren lehentasunezko esku-hartze arloak aukeratzeko.
Honako hauek osatuko dute talde eragilea: enpresan zuzendaritzako ardurak dituzten ordezkarien kopuru berdinak eta enpresako langileen legezko ordezkariek.
C) Plana onartu ondoren, berdintasunerako batzorde paritario bat sortu beharko da. Batzorde horrek Planaren betetze-mailaren jarraipena egingo du, eta Plana interpretatzeaz eta aplikatzeaz arduratuko da. Batzorde horretan, sindikatuetako 2 kidek parte hartuko dute gutxienez, eta enpresako beste bi kidek. Erabakiak bi alderdietako bakoitzaren gehiengoz hartuko dira.
D) Hitzarmen kolektiboa sinatu eta gehienez ere sei hilabeteko epe luzaezinean, enpresak honako informazio hau eman beharko die langileen ordezkariei, sexuaren arabera bereizita, enpresaren egoeraren diagnostiko egokia egin ahal izateko generoaren ikuspegitik:
1) Lantokiko edo enpresako langileen kopurua.
2) Plantillaren banaketa, adinaren arabera (eta enpresan duten antzinatasuna).
3) Plantillaren banaketa, kontratu motaren arabera.
4) Enpresara sartu diren pertsonen kopurua, sartzeko kontratu-modalitatearen arabera.
5) Enpresan beren kargua utzi duten pertsonen kopurua, kausak edo arrazoiak adierazita.
6) Aldi baterako kontratua duten pertsonen kopurua.
7) Mugagabe (finko edo aldizkako finko) bihurtu diren aldi baterako kontratuen kopurua.
8) Pertsonen kopurua, arlo funtzionalaren arabera.
9) Pertsonen kopurua, lanbide-taldearen arabera (hala badagokio, lanbide-kategoriaren arabera egin ahalko da banaketa).
10) Lanpostuz gora egin duten edo profesionalki goratu diren pertsonen kopurua.
11) Prestakuntza-ekintzen onuradunen kopurua.
12) Plantillaren banaketa, lanaldiaren modalitatearen arabera.
13) Legezko zaintzengatik edo familia-kontuengatik lanaldia egokitu edo murriztu duten edo kontratua eszedentzia hartzeko eten duten langileen kopurua.
14) Absentismo-egunen kopurua.
15) Hileko ordainsaria, jasotako osagarri eta pizgarri guzti-guztiak adierazita.
16) Sexu-jazarpenen edo sexuagatiko jazarpenen kasuak, halako egoerak aitortu dituzten ebazpen judizial irmoak egon badira.
17) Organo bateratu edo sindikaletan dauden ordezkarien kopurua.
18) Goi-zuzendaritzako kontratua duten pertsonen kopurua.
19) Plantillaren ikasketa-maila (titulazioa).
Jasotzen den informazio kuantitatibo hori guztia osatzeko, enpresako askotariko eremuen edota arloen azterketa kualitatiboa egin beharko da, zorroztasun eta egiazkotasun handiagoko diagnostikoa izan dezagun, genero-ekitateari dagokionez.
Diagnostikoa eta berdintasunerako plana egitearekin batera, sexu-jazarpena eta sexuagatiko jazarpena prebenitzeko eta haren aurrean esku hartzeko protokolo bat egin beharko litzateke.
* ORDEZKARITZA-ORGANOAK
28. artikulua.– Eskubide sindikalak.
1.– Sindikatu-atal bakoitzeko delegatuak, enpresaren barruan, bere sindikatu-eginkizunetan jarduteko gehienez honako ordu kopuru hauek hartu ahal izango ditu hilean: 10 ordu, sindikatuan afiliatuta dauden langileak plantillaren % 20 badira, 100 langile baino gutxiago dituzten enpresetan, eta 15 ordu, sindikatuan afiliatuta daudenak plantillaren % 15 badira, 101 langiletik 250era bitarte dituzten enpresetan.
2.– Sindikatuko ordezkariak, bere sindikatu-eginkizunetarako behar badu, hilero metatu ahal izango ditu bere sindikatuko kide diren beste ordezkari batzuei edo enpresa-batzordeko kide batzuei dagozkien ordu batzuk, haiek ordu horiek lagatzeko prest badaude, eta ordu horiek, hain zuzen ere, hitzarmen honen 17. artikuluan 100 langile baino gutxiago eta 101 langiletik 250era bitarte dituzten enpresetako enpresa-batzordeetako kideentzat eta langileen ordezkarientzat Langileen Estatutuan ezarritakoaz gain emandako orduak izango dira. Metatze hori egin ahal izateko, beharrezkoa izango da kide horien sindikatuak hala adieraztea. Gainerako berme eta eginkizunetan, enpresa hauenak izan zein apartatu honetan berariaz aipatzen ez direnenak izan, Langileen Estatutuak eta Askatasun Sindikalari buruzko Lege Organikoak xedatua kontuan hartuko da.
3.– Hitzarmen honen 29.1 artikuluak arautzen duenaren ildoan, enpresa-batzordeko kideen artean ordu-kredituak lagatzeko aukera arautzearekin batera, sindikatu-sekzio bakoitzeko ordezkariak ere kredituaren orduak laga edo har ditzake sindikatu-sekzioko gainerako osagaien aldetik.
29. artikulua.– Langileen ordezkarientzako eta enpresa-batzordeko kideentzako ordu-kreditua.
1.– Enpresa Batzordeko kide edo langileen ordezkari bakoitzak, aurretiaz jakinarazita, eta justifikatu ondoren, betetzen duen karguan jarduteko ordaindutako ordu hauek izango ditu hilean:
A) 100 langile arteko enpresak: 240 ordu/urtean.
B) 101 eta 250 langile bitarteko enpresak: 300 ordu/urtean.
C) 250 langiletik gorako enpresak: 480 ordu/urtean.
Langileen ordezkariek horrela adosten badute, enpresa-batzordeko kide batetik bestera laga daitezke sindikatu-orduak. Enpresari lagapenaren berri eman beharko zaio.
2.– Sindikatuek eskatutako prestakuntza-ikastaroetara edo biltzarretara joateko, eta urtean behin bakarrik, baldin eta deialdia 15 egun lehenago jakinarazten bazaio enpresaburuari, langileen ordezkari edo enpresa-batzordeko kide bakoitzak urteko orduak osatu ahal izango ditu, 30 ordura arte gehienez, eta soberako orduak hurrengo edo aurreko hilabeteko edo hilabeteetako ordu-kredituarekin konpentsatuko ditu. Horretarako, Langileen Estatutuaren gainetik dagoen ordu-kreditu osoa erabiliko da.
3.– Langile zenbakarrien kopurua murriztu egiten bada –% 20 baino gehiago 31 eta 100 langile bitarteko enpresetan, % 15, 101 eta 250 langile bitarteko enpresetan, eta % 10, 251 eta 500 langile bitartekoetan–, hauteskunde sindikaletan hautatu beharreko ordezkari kopurua zehazteko, langileen ordezkariek 90 egun baino gehiago izango dituzte Hitzarmenaren Batzorde Mistora jo eta langileen lege-ordezkarien kopurua aurrez aipaturiko langile zenbakarrien kopurura murritz dadin eskatzeko. Bestela, ordu-kreditua proportzioan murriztea eska dezakete, langileen ordezkarien edo Enpresa Batzordeko kideen artean. Ondorio horietarako, Batzorde Mistoak kontuan hartuko du enpresan ordezkatutako sindikatu bat ere ordezkaririk gabe ez geratzea. Arrazoi horren eraginpean dauden ordezkariek eta enpresa-batzordeko kideek legeak ematen dizkien berme guztiak mantenduko dituzte, ordu-kredituari eta informazioari dagozkienak izan ezik. Hauteskunde-agintaldia indarrean dagoen bitartean enpresak bere errolda 30 egunez handituko balu legeak aurreko egoeran ezarritako langile kopururaino, hauteskunde sindikalen ordezkaritza-egoera errealera itzuliko litzateke. Hala ere, ez da nahitaezkoa izango hauteskunde-bulegoari egoera horren berri ematea erregistroa egin dezan.
* GIZARTE-ONURAK
30. artikulua.– Familia eta lana bateragarri egitea.
Langileek eskubidea dute egokitzapenak eskatzeko lanaldiaren iraupenean eta banaketan, lanaldiaren antolamenduan eta prestazio moduan, urrutiko lana egitea barne, bizitza familiarra eta laborala kontziliatzeko duten eskubidea gauzatzeko.
Seme-alabarik izanez gero, langileek seme-alabek hamabi urte bete arte dute eskaera hori egiteko eskubidea.
Negoziazio kolektiboan itundu beharko dira eskubide horiek gauzatzeko baldintzak, zeinak sexu bateko eta besteko langileen artean zuzeneko nahiz zeharkako diskriminaziorik ez dagoela bermatzen duten irizpide eta sistemetara egokituko baitira. Halakorik ezean, enpresak, lanaldia egokitzeko eskaeraren aurrean, negoziazio-prozesu bat irekiko du langilearekin, gehienez ere hogeita hamar egunez. Epe hori amaitutakoan, enpresak, idatziz, eskaera onartzen duela jakinaraziko du, beste proposamen bat proposatuko du langilearen kontziliazio-premiak asetzeko, edo, bestela, uko egiten diola adieraziko du. Azken kasu horretan, erabakia hartzeko zer arrazoi objektibotan oinarritu den adieraziko da. Egokitzapen horiek arrazoizkoak eta proportzionatuak izan beharko dira, langilearen beharrekiko eta enpresaren antolamendu- edo ekoizpen-beharrekiko.
Langileak aurreko lanaldira edo kontratu-modalitatera itzultzeko eskatzeko eskubidea izango du adostutako aldia amaitu ondoren edo inguruabarrak aldatu izanak hala justifikatzen duenean, aurreikusitako aldia igaro ez bada ere.
Aurreko paragrafoetan xedatutakoak ez die kalterik eragingo langileen estatutuko 37. artikuluan ezarritakoaren arabera langileak eskubidez dituen baimenei.
Enpresako zuzendaritzaren eta langilearen artean sortzen diren desadostasunak lan-arloko jurisdikzioak ebatziko ditu, Lan Arloko Jurisdikzioa arautzen duen urriaren 10eko 36/2011 Legearen 139. artikuluan ezarritako prozeduraren bidez.
Langileek lanaldia murrizteko eskubidea izango dute Langileen Estatutuaren 37.5 artikuluan ezarritako egoera eta baldintzetan. Murrizketa hori egin eta baliatu ahal izateko erreferentziazko aldia eguneko, asteko, hileko edo urteko lanaldia izango da.
31. artikulua.– Ordaindu gabeko lizentziak.
Enpresan gutxienik urtebeteko antzinatasuna duten langile guztiek soldatarik gabeko baimen bat eska dezakete, 15 egun eta hiru hilabete bitarteko iraupenekoa. Baimenaren eskaera idatzia eta arrazoitua egin behar da, egutegiko 20 eguneko aurrerapenez. Premia larria denean soilik eska daiteke aurrerapen txikiagoz.
Enpresak arrazoituta eta justifikatuta eman dezake baimen hori, hilabetetik beherako epean.
Ezin da, inola ere, enpresaren jarduerarekiko lehia desleiala dakarten lanak egiteko erabili baimen hori, ez norberaren kontura, ez besteren kontura.
32. artikulua.– Ezintasuna.
1.– Lan-istripua edo lanbide-gaixotasuna dela-eta ahalmen fisikoak edo intelektualak urrituta dituzten langileek, enpresan euren egoerarako egokiagoak diren lanpostuak betetzeko lehentasuna izango dute, betiere lanpostu berria betetzeko gaitasuna baldin badute.
2.– Lan-istripuek edo lanbide-gaixotasunek eragindako aldi baterako ezintasunerako osagarria: lan-istripuek edo lanbide-gaixotasunek eragindako aldi baterako ezintasunen kasuan, kontzeptu horrengatiko prestazioa osatuko da oinarri arautzailearen % 100 arte, betiere gertaera eragilea hitzarmen hau sinatu ondoren gertatzen bada, eta baldintza hauek betez gero:
A) Benetan egiaztatzea istripua lantokian gertatu dela.
B) Langileak segurtasun-neurriak bete dituela egiaztatzen bada, baita agindutako lanerako ezarritako jarraibide zehatzak ere.
Aurreko paragrafoan aipatzen den osagarria «in itinere» gertatzen diren istripuetan aplikatuko da.
3.– Gaixotasun arruntaren edo lanez kanpoko istripuaren ondorioz lanerako aldi baterako ezintasuna gertatzen bada, hitzarmen honi atxikitako langileek aldi baterako ezintasunagatiko osagarri bat jasoko dute lehenengo egunetik. Osagarri hori, dagokion gizarte-aurreikuspeneko erregimeneko prestazioari gehituta, ordainsari finkoen % 100era iritsiko da. Ezintasun-egoeran denean, hitzarmen honetan arautzen diren aparteko ordainsariak jasotzeko eskubidea sortuko du langileak.
33. artikulua.– Biltzeko eskubidea.
Etra Norte SA enpresako langileek batzarrean biltzeko eskubidea izango dute, langileen estatutuan ezarritako baldintzetan, enpresa-batzordeak edo gutxienez plantillaren % 33k hala eskatzen badu.
Enpresa-batzordea izango da batzarraren buru, eta hura arduratuko da batzarra behar bezala garatzeaz.
Bilerak lantokian egingo dira, inguruabar zehatzek hala egitea eragozten dutenean salbu.
Hitzarmen kolektibo hau indarrean dagoen bitartean, ordaindutako 3 ordu erabili ahal izango dira urtean lanaldiaren barruan batzarrak egiteko, betiere Etra Norte SAn ohikoa den sistemarekin bat etorriz.
Deialdia egiten dutenek proposatutako gai-zerrenda agertu behar da deialdian, eta zuzendaritzari jakinarazi behar zaio berrogeita zortzi ordu lehenago gutxienez.
Botazioei dagokienez, langileen estatutuaren 8. artikuluan ezarritakoa beteko da.
34. artikulua.– Euskara sustatzea.
Bizkaian hizkuntza koofiziala euskara izanik, enpresak euskara langileekiko lan-harremanetan txertatzeko eta sustatzeko konpromisoa hartzen du.
Iragarki-tauletan argitaratzen diren zuzendaritzaren ohar eta abisu guztiak gaztelaniaz eta euskaraz idatziko dira, langileen legezko ordezkaritzak, langileen ezaugarriak direla eta, hori eskatzen duenean.
Langileen euskalduntzea xede duten prestakuntza-ekintza guztiak lanbide-prestakuntzaren edo etengabeko prestakuntzaren osagaitzat hartuko dira ondorio guztietarako.
* TELELANA
35. artikulua.– Urrutitik lan egiteko baldintza orokorrak.
Lan motak eta lanpostuaren funtzioek ahalbidetzen badute, enpresak eta langileek beren lanaldia telelaneko modalitatean egitea eskatu ahal izango dute. Beren funtzioen izaera kontuan hartuta, eta funtzio horiek gutxienez partzialki modu ez-presentzialean garatu badaitezke, lanpostu hori urrutiko lanaren modalitatea erabiliz bete daitekeela ulertuko da. Oro har, langilea lantokian etengabe egotea eskatzen ez duten lanpostu guztiei izango zaie aplikagarria.
Eskaerak idatziz egingo dira, eta lan-modalitate hori nola eman nahi duen adierazi beharko dute, hitzarmenean edo akordioan negoziatutako aukeren barruan.
Telelana borondatezkoa izango da beti langilearentzat. Telelana hasi eta urtebetera, modalitate hori urtero luzatuko da, aldeetako batek kontrakoa jakinarazten badu salbu. Kargu-uzte hori gutxienez hamabost egun lehenago jakinarazi beharko da, eta behar bezala arrazoitu beharko dira hori justifikatzen duten arrazoiak.
Telelanaren erabakia itzulgarria izango da. Lehenengo urtean, langileak zerbitzuak emateko modu horri uko egin ahal izango dio, hasi eta lehenengo bi hilabeteetan. Gero, kargu-uztearen jakinarazpena idatziz egin beharko da, hurrengo urteko luzapena baino gutxienez hilabete lehenago.
Urriaren 23ko 2/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren bidez onartutako Langileen Estatutuari buruzko Legearen testu bateginaren 1.1 artikuluan deskribatutako baldintzak betetzen dituzten lan-harremanak urrutitik gauzatzen badira –hiru hilabeteko erreferentzia-aldian, gutxienez lanaldiaren ehuneko hogeita hamar edo proportzio bereko ehunekoa, lan-kontratuaren iraupenaren arabera– urruneko lanari buruzko irailaren 22ko 28/2020 Errege Lege Dekretuan jasotakoa bete beharko da.
