Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria

Apirilaren 16ko 81/1996 Dekretuak Haur Hezkuntzako, Lehen Hezkuntzako, Helduen Hezkuntza Iraunkorreko eta Hezkuntza Bereziko lanpostuen zerrendetan izandako aldaketen eragina jasaten duten pertsonak zehazteko irizpideak ezarri zituen, ondoko xedapen hauetan ezarritakoa garatzeko: otsailaren 19ko 2/1993 Legea, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitateaz kanpoko irakaskuntzako irakasleen kidegoei buruzkoa; eta maiatzaren 9ko 47/1993 Dekretua, irakaskuntzako lanpostuen hizkuntza-eskakizunak eta derrigortasun-datak ezartzeko irizpideak ezarri zituena.

Ordutik hona ez zaio inolako aldaketarik egin testuari, eta urterik urte aplikatu da Dekretua, hain zuzen ere, behin betiko lanpostua duten langileen egoera juridiko-administratiboa lanpostuen aldaketetara egokitzeko. Izan ere, lanpostuak aldatuz joan dira ikasleen matrikulazioa aldatuz joan den heinean, eta ikuspegi orokorrago batetik, gizarteko eskaera berrien ondoriozko premiak -ikastetxeen erantzuna eskatzen dutenak- aldatu diren heinean.

Momentu honetan, sistemaren egoeraren analisiak erakutsi du adierazitako Dekretuan zenbait aldaketa egitea komeni dela, hain zuzen ere, araudiak egungo elementu guztiak barne hartzen dituela ziurtatzeko, eta horrela, arautzen den prozesuaren ahalik eta eraginkortasunik handiena bermatzeko.

Lehenik eta behin, prozesuan zehar kontuan izan behar diren lanpostuen definizioari eragiten dio aldaketa horrek. Batetik, euskararen laguntzakoak edo espezifikoak diren lanpostuen aipamenak bertan behera utzi dira; lanpostu horiek lehenagoko lanpostu-zerrendetan ageri baziren ere, jada ez dira berariaz izendatu, eta aurrerantzean ere ez dira izendatuko, eta beraz, ez dauka zentzurik horiek kontuan hartzeak.

Errealitateari egokitze horretan, lanpostu ibiltariei aipamena egiten zaie. Lanpostu ibiltariak lehendik ere jasota zeuden lanpostu-zerrendetan, eta beraz, prozesuan erabili dira espezialitate/hizkuntza eskakizun/derrigortasun datari dagokionez ezaugarri berberak dituzten baina ibiltariak ez direnekin batera talde bakarra osatzen duten lanpostu gisa.

Bestalde, lanpostu berezietarako irizpidea zehaztu da. Lanpostu horietara sartzerik ez dago berratxikitze-fasean; izan ere, lanpostu horiek lehiaketa espezifiko baten bidez bete ohi dira, baina pertsona titularrei eragingo dieten aldaketak jasan ditzakete, eta beraz, horretarako bakarrik bada ere, prozesu honetan sartu behar dira, eta horrela, haien administrazio-egoerak erregularizatu ahal izango dira.

Multzo honen azken atal gisa, ingeleseko espezialitateak emateko beharrezkoa den titulazioa eskatzen duten lanpostuei egiten zaien erreferentzia dago. Datozen urteetan gero eta horrelako lanpostu gehiago jasoko dira lanpostu-zerrendetan, ikastetxeek irakaskuntza eleaniztunaren premia berriei erantzun beharko baitiete. Kasu hauetan, espezialitate/hizkuntza-eskakizun/derrigortasun datari dagokionez ezaugarri berberekoak diren gainerako lanpostuena ez bezalako talde gisa osatzen dira lanpostuak; hala ere, berratxikitze-fasean zentro beraren barruan erabili ahal dira, eta horrela, lanpostu horietara klaustrokoak diren pertsonak sartu ahal izango dira, programa horien ezarpenean zentroak nahitaez inplikatu behar dira-eta.

Dekretu honen eragina jasango duen bigarren taldea ikastetxeen egituraren aldaketei buruzkoa da. Horregatik, figura berri bat aurreikusi da: ikastetxeen zatitzea. Ikastetxeen zatitzea orain arteko bategitearen aurkako fenomenoa da, eta zera esan nahi du: ikastetxe bakar bat ikastetxe berri bitan edo gehiagotan zatitzen da, eta prozesu horretan bertan, ikastetxe bakar hori desagertu egiten da.

Horren eragina jasan duten pertsonak ikastetxe berrietako lanpostuei berratxikitzeko, ikastetxe zaharreko behin betiko lanpostu bakoitzaren espezialitate/hizkuntza-eskakizun/derrigortasun dataren ezaugarriak hartuko dira kontuan, baita ikastetxe zaharrarengandik sortu diren ikastetxe guztietako lanpostuak ere. Horrela, pertsona baten atxikipena egiterakoan, ikusi beharko da pertsona horren behin betiko lanpostuaren ezaugarri berberak dituen lanpostua zein zentrok eskaintzen duen. Antzeko lanpostuak zentro batek baino gehiagok eskainiz gero, bata edo bestea aukeratu ahal izango da, baremoaren hurrenkera nagusiari jarraiki.

Baina berratxikitze-fasean pertsona batek izango dituen aukera bakarrak ez dira izango atxikitze-fasean esleitu zaion zentroak dituen gainerako lanpostuak. Aitzitik, araudiak eskatutako baldintzei jarraiki, eta bakar-bakarrik zatitzeari dagokion prozesuarentzat, edozein lanpostu huts betetzeko aukera ere badute, baldin eta lanpostu horren baldintzak betetzen badituzte.

Ikastetxeen egituraren aldaketarekin jarraituz,

Dekretu honek berrikuntza bat dakar bategite-prozesuetan aplikatu beharreko irizpideei dagokienez. Aurrerantzean, atxikipena egiterakoan, bategindako ikastetxeetan pertsona bakoitzak zuen behin betiko lanpostuaren ezaugarriak hartuko dira kontuan. Alde batera utzi da, beraz, parte-hartzaile bakoitzak egiaztatutako hizkuntza-eskakizunean oinarritutako atxikipena; bere garaian, irakasleriaren euskalduntze-prozesuak sortzen zituen premiak zirela medio, nahitaezko irizpidea zen hori, baina egun gaindituta dagoen zerbait da. Bestalde, bategiteei dagokien berratxikitze-fasea, Dekretuaren jatorrizko testuan bereizita arautu zena, prozesuaren formulazio orokorraren barruan sartu da.

Azkenik, hiru aldaketa sartu dira, hain zuzen ere, beste lanpostu batzuei berratxikitzeko faseari dagozkionak. Lehenengo aldaketa da borondatezko bihurtu dela hasiera batean lanposturik gabe -betetzen ari diren behin betiko lanposturik gabe- gelditzen diren pertsonen atxikipena. Orain arte, behartuta zeuden libre zeuden beste lanpostu batzuk betetzera, baldin eta lanpostuan jarduteko baldintzak betetzen bazituzten. Irizpidearen malgutze horren arrazoia da, sistemaren funtzionamendu egokia lortze aldera, atxikipenak ez direla behartuta egin nahi, oso-oso premiazkoak ez badira, behintzat.

Bigarren aldaketaren bidez, espezialitate-lanpostuei atxikitako pertsonak Lehen Hezkuntzako lanpostu orokorretara sar daitezke. Araudiak ez zuen aukera hori barne hartzen, garai hartan espezialisten gabezia baitzegoen; baina 10 urte igaro dira araudia indarrean jarri zenetik, eta premia-egoera hura hein handi batean konpondu da. Dena dela, aukera horretaz baliatzeko, hainbat baldintza bete behar dira, puntuazioen arteko aldea orekatze aldera; lanpostuaren espezialitatearen arabera, puntuazio horiek ezinbestekoak dira lekualdatze-lehiaketa baten bidez zentroan sartzeko.

Azkenik, pertsona interesdunak behar besteko gaikuntzarik ez badu espezialitate-lanpostu batean jarduteko, prozesu honetan espezialitate horri dagozkion lanpostuetara behin betiko sartzeko aukera bertan behera utzi da; izan ere, dagoeneko ez da hori beharrezkoa langileak sistemaren baitan kokatzeko.

Dekretuaren zirriborroa ordezkaritza sindikalarekin negoziatu da, Plangintzako Batzorde Teknikoaren barruan.

Bestalde, Euskadiko Eskola Kontseiluak, Funtzio Publikoko Zuzendaritzak, Kontrol Ekonomikoko Bulegoko Zuzendaritzak, Lege Garapen eta Arau Kontrolerako Zuzendaritzak eta Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Aholkularitza Juridikoak emandako nahitaezko txosten guztiak eskuratu dira.

Horregatik, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuaren proposamenez, eta Jaurlaritzaren Kontseiluak 2008ko uztailaren 29an egindako bilkuran aztertu eta onartu ondoren, honako hau