Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Pople, John A

Britainiar matematikaria (Burnham-on-Sea, Somerset, Ingalaterra, 1925 - Chicago, 2004). Kimikako Nobel saria irabazi zuen 1998an, gertaera kimiko-kuantikoen zenbakizko azterketa metodoak asmatzeagatik. Matematika ikasketak egin zituen Cambridgeko Unibertsitatean. 1964an kimika fisikoko eskolak eman zituen Estatu Batuetako Carnegie-Mellon Unibertsitatean, eta 1986an Northwesterneko Unibertsitatean. 1950eko hamarraldian erresonantzia magnetiko nuklearraren oinarri teorikoak aztertzen lehena izan zen, baina molekulen portaera deskribatzen duten quantumen kimikako ekuazio konplexuen zenbakizko azterketa-metodoak asmatzea izan zen zientziari egin zion ekarpenik handiena. Formalismo hori oso konplexua da, eta bere azterketa matematikoa bi edo gehienez ere hiru atomo dituzten molekuletan aplika daiteke bakarrik, arrakastarik izango bada. Ekuazioen konplexutasuna berreketaz handitzen da atomo kopuruarekin, eta zisteina bezalako molekulak zenbakizko azterketaren bidez baizik ezin dira ebatzi; hau da, ordenagailuak erabiliz. Popleren aitzindari lana funtsezkoa izan zen, eta matematikari izatea lagungarri izan zitzaion kasu bakoitzean algoritmo egokia aurkitzeko. Popleren taldeak egin zuen lehen kalkulu programa Gaussian 70 izan zen. Programak esperimentu oso garestiak eta oso motelak aurrezteko balio izan zuen. Bere algoritmoek gero eta efektu fisiko zehatzagoak lortu zituzten, eta bere programak esperimentuak bezain zehatzak izatera iritsi ziren. Gaur egun metodo horiek ezinbestekoak dira kimika eta fisika laborategietan. 1998an Nobel saria jaso zuen, W. Kohn-ekin batera.