Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Planck, Max

Alemaniar fisikaria (Kiel, 1858 - Gotinga, 1947). Munichen eta Berlinen egin zituen ikasketak. Municheko eta Kielgo unibertsitateetan irakasle izan ondoren Kirchhoff-en lekua hartu zuen Berlingo unibertsitatean fisika teorikoko irakasle gisa. Zientzien Akademiako kide eta idazkari nagusi izan zen. Hasieran termodinamikari buruzko ikerketak egin zituen batez ere, Boltzmann-en ikerketak jarraituz. Gorputz beltzen neurketa termikoan energiaren banaketa espektrala teorikoki argitzeko egin zituen esperimentuen ondorioz, energiaren jarraitasun ezaren hipotesia azaldu eta quantum-ak definitu zituen (1900). Teoria hori da fisika modernoaren oinarrizko hipotesietako bat. Fisikako Nobel saria eman zioten zuen 1918an. Piano-jotzaile bikaina zen eta musikaren teoriaz ere idatzi zituen zenbait lan. Aurkikuntza berrien ezagutza teorikoaren ondorioez eta izadiaren zientzien eta erlijioaren arteko erlazioez ere arduratu zen. Positibismoaren eta pragmatismoaren etsaia zen, eta uste osoa zuen izadiaren zientzietan egia objektibo bat badela, alegia, kausalitate printzipioak guztizko balioa duela zioen.  v Planck-en konstantea. Quantum-en teoriaren konstante unibertsala. Sinboloa h da, eta balioa 6,625 x 10-34 joule.segundo. Quantum bateko irradaren energia (E) eta irradaren maiztasuna (h) erlazionatzen ditu formula honen bidez: E = h. Azken honi Planck-en legea deitzen zaio; quantum-en mekanikako oinarrizko legea da. Irrada elektromagnetikoa banakako sortatan edo fotoietan bilduta dagoela dio, eta bakoitzaren energia aipatu den formulak adierazten du.