pasteurizazio
iz. Biol. Elikagai likidoetan edo erdi-likidoetan izan daitezkeen bakterio kaltegarriak beroaren bidez hil edo indargabetzeko Pasteur-ek asmatutako prozedura. Prozedura honetan delako elikagaiaren egitura fisikoa eta haren osagai biokimikoak (bitaminak, adibidez) ahalik eta gutxien aldatzen dira. Gaur egun, elikagai likidoen eta edarien iraupena luzatzeko erabiltzen da. Pasteurizazioa egiteko elikagaia bere irakite puntua baino tenperatura apalagoan berotu eta tenperatura horretan edukitzen da denbora jakin batean. Zenbat eta tenperatura garaiagoa orduan eta denbora gutxiagoan eduki behar da gaia tenperatura horretan. Berotze denbora gaiaren ezaugarrien araberakoa da; azukreztatutako isurkariek, esate baterako, denbora gutxi behar dute. Pasteurizazio prozesurik ezagunena esnearena da; esnea 66 °C-taraino berotzen da, eta tenperatura horretan edukitzen da 30 minutuan; ondoren, berehala hozten da. Bat bateko pasteurizazioa deitzen dena, esnea 72 °C-taraino berotu eta tenperatura horretan 15 segundoan edukiz egiten da. Bero iturri gisa ur irakina, ur lurruna edo indar elektrikoa erabiltzen duten tresnetan egiten da pasteurizazioa. Gaur egungo tresna guztiak altzairu herdoilgaitzezkoak dira. Esnea pasteurizatuaren, bakterio kaltegarri batzuek, Streptococcus lactis-ak esate baterako, bizirik diraute; halere, arrisku gabe har daiteke esne hori, bakterio arriskutsuena, Mycobacterium tuberculosis-a alegia, pasteurizazioaren ondorioz hil egiten baita.
