Azken zenbakia

EKAINA 2025

AZTERLANAK

Diez elementos clave sobre la gestión de la temporalidad en la Adiministración Pública tras la finalización de los procesos de estabilización. ¿Un nuevo paradigma a partir de 2025?

Egilea: BOLTAINA BOSCH, Xavier.

LABURPENA: Autoreak funtsezkotzat jotzen dituen hamar elementuren bidez, dokumentuak aztertzen du nola egin aurre enplegu publikoaren behin-behinekotasunaren kudeaketari 2025etik aurrera, hots, abenduaren 28ko 20/2021 Legearengatik 2022an hasi ziren behin-behineko enplegua egonkortzeko prozesuak amaitu ondoren. Ondoriozko egoera honako hau da: egonkortze horren ondorioz, langile iraunkorrak sartu dira lanean; egiturazko lanpostuetan, behin-behineko loturak dituzten ehunka mila pertsona daude oraindik ere; legearen porrot partziala frogatzen dute behin-behinekotasunaren murrizketaren zifrek; eta aldi baterako enplegu berria sortu da, hainbat arrazoirengatik, batez ere erretiroa hartzen duten pertsonen ordezkapenagatik. Horrek guztiak kudeaketa-esparru izugarri konplexua dakar.

GAKO HITZAK: behin-behinekotasuna, behin-behineko enplegua egonkortzea, enplegu publikoa, funtzionarioen bitartekotasuna, lanaren behin-behinekotasuna.

BERRIKUNTZA ETA PRAKTIKA ONAK

Algunos ejemplos de buenas prácticas de la utilización de la inteligencia artificial en la gestión de servicios públicos

Egilea: ÁLVAREZ GARCIA, Laura.

LABURPENA: Toki-entitateek izan ohi dituzten arazo handienetako bat da nahitaezko zerbitzu publikoak ematea —zeina arazotsua gertatzen baita udal plantaren konfigurazioagatik, mikrofundioagatik eta landaguneetako despopulazio gero eta larriagoagatik. Udal plantak dituen arazoak konpontzeko eta zerbitzu publikoak behar bezala emateko zenbait aukera daude: administrazio-kooperazioa; diputazioak, kabildoak eta uharte-kontseiluak izan daitezela zerbitzu-emaile; mankomunitateak eta horrelako formula asoziatiboak, eta, modu berezi batean, adimen artifizialean (AA) oinarrituriko tresnak baliatuz Administrazioa bultzatzen ari den esperientziak. Kasu praktiko batzuk aztertuko ditugu, ikusteko nola hobetu daitekeen administrazio-espedienteen izapidetzea AAn oinarrituriko tresnak erabiliz, toki-entitateen bi alderdietatik begiratuta: front office moduan, batez ere nahitaezko zerbitzuei dagokienez, zeinen kalitatea handitzen baita, kostua murriztu, eta eraginkortasuna gehitu, eta back office moduan, AAren tresnak txertatuz administrazio-prozedurak arinagoak eta automatizatuagoak izan daitezen.

GAKO HITZAK: BJKN, Botere Judiziala, Independentzia Judiziala, Karrera Judiziala, Lawfare.

EZTABAIDA JURIDIKOA

Los derechos digitales del empleado público ante las transformaciones tecnológicas y el uso de la IA en los procesos de gestión de personas

Egilea: CANTERO MARTÍNEZ, Josefa.

LABURPENA: Lan honen helburua da eraldaketa teknologikoek eta langileen kudeaketan adimen artifizialeko sistemak erabiltzeak enplegatu publikoen eskubideetan izan dezaketen eraginaren lehen hurbilketa bat egitea. Gure ordenamendu juridikoak oso apalki erreakzionatu du fenomeno berri horien aurrean; behar besteko ez, eta berandu. Eskubide batzuk aro digital berrira egokituz erantzun du, hala nola deskonexio digitalerako eskubidea eta intimitaterako oinarrizko eskubidea mamituz
—Administrazioak bideozaintza edo geolokalizazioko sistemak erabiltzeari aurre egiteko edo beren eginkizunak bete ditzaten enplegatuen eskura gailu digitalak jartzeari aurre egiteko—. Lan-inguruneko «eskubide digital» deritzenak dira, hain zuzen, eta 2018an sartu ziren, Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren 14. artikuluaren j) bis letra gehitu zenean. Hala ere, eskubide-esparru hori birpentsatu egin behar da errealitate berrira egokitzeko, eta, bereziki, pertsonen kudeaketan adimen artifiziala erabiltzeak planteatzen dituen erronka berrietara egokitzeko. Eskubide Digitalen Gutuna 2021ean onartu zuen gobernuak, eta arauemailea ez izan arren, orientabide garrantzitsuak ematen dizkio legegileari.

GAKO HITZAK: algoritmoak, datu biometrikoak, eskubide digitalak, intimitaterako eskubidea adimen artifiziala.