Euskadiko laneko bide-ezbeharrak % 33,1 murriztu ziren 2020an, lan-istripu guztien % 7,43, aurreko urtean baino % 24,8 gutxiago. Horrelako istripuen larritasunari dagokionez, garrantzitsua da nabarmentzea 2020ko lan-istripu hilgarrien % 14 trafikokoak izan zirela. Gainera, zirkulazio-istripuak iaz gertatutako istripu oso larrien erdiak izan ziren.
Kopuru horiek Asepeyok eta CNAE Fundazioak sortutako Euskadiko laneko bide-istripuen behatokitik ondorioztatzen dira. Gaur aurkeztu da, Bilbon, Eusko Jaurlaritzako Trafiko Zuzendaritzaren eta Osalanen laguntzarekin.
Azterlanaren datuen arabera, 2020an zirkulazioko lan-istripuagatiko bajek gainerako lan-istripuek baino 7,4 egun gehiago iraun zuten, gainerako lan-istripuek baino. Asteko egunari dagokionez, ostirala da laneko trafiko-istripu gehien erregistratzen dituena, bai lanaren eta etxearen arteko joan-etorrietan, bai lanaldian.
Laneko bide-istripu guztietatik, % 73,5 ibilgailu arinak gidatzean gertatu ziren, baina gora egiten ari da bizikletek, motorrek eta patineteek eragindako istripuen kopurua. Adinari dagokionez, in itinere istripuen intzidentzia-indize handiena 31 eta 40 urte arteko tartea da. 41 eta 50 urte bitarteko langileak dira, bestalde, laneko trafiko-istripuetan intzidentzia handiena dutenak.
Unai Acha Asepeyoko Iparraldeko lurralde-zuzendariak adierazi duenez, Behatokiaren datuek osasun krisiaren ondorioz mugikortasunari ezarritako murrizketak islatzen dituzte. Orain, jarduera berraktibatu denez, enpresetan kontzientziazio-ekintzak mantentzeko eta areagotzeko aukera dugu, laneko bide-segurtasuna hobetzeko neurriak ezartzeko, hala nola mugikortasun-planak.
Azterlanak, halaber, adierazten du intzidentzia-tasa handiena duen jarduera ekonomikoaren sektorea manufaktura-industria dela. 2020an, Euskadiko zirkulazioko lan-istripuen intzidentzia (istripu-kopurua 100.000 langileko) 260koa izan da, 308ko zifra nazionalaren oso azpitik.
Laneko mugikortasunari eta bide-segurtasunari buruzko inkesta CNAE
Fundazioaren inkesta baten arabera, enpresen erdiak baino gehiagok in itinere edo misioan istripuren bat izan du azken bost urteetan. Eta, enpresen % 83k trafikoa laneko osasunerako arriskutzat jotzen badute ere, erdiek bakarrik hartu dute neurriren bat.
Laneko Mugikortasunari eta Bide Segurtasunari buruzko CNAE Fundazioaren inkesta otsailetik abuztura bitartean egin zen (biak barne). Azken lagina Euskadiko 52 enpresetara iritsi zen, eta horien % 38,5ek 11-50 langile zituzten.
Inkestaren ondorioen arabera, galdetutako langileen % 82,7k autoa lanera joateko eta itzultzeko erabiltzen duela adierazi zuen, eta % 69,2k gauza bera egiten du lanaldian (misioan).
Halaber, pandemiaren ondorioz, enpresen % 81,3k langileen mugikortasunean eragina izan duten xedapenak hartu dituela ondorioztatu du inkestak. Adibidez, inkestatutako enpresen % 62,6k telelanaren modalitatea ezarri du osasun-krisiaren garaian.
Behatokiaren aurkezpenean, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Saileko Trafikoko zuzendari Sonia Díaz de Corcuerak Euskadiko bide-istripuei buruzko datuak aurkeztu ditu, eta nabarmendu du azken urteotan beheranzko joera finkatu dela, zirkulazio-istripuetan hildako pertsonen kopurua egonkortu egin baita. Istripu larriak izan dituzten pertsonen kopurua ere egonkortu egin da: 400-450 pertsona urtean.
Euskadiko Segurtasun Publikoko Plan Orokorraren barruan, Trafiko Zuzendaritza lanean ari da hildako eta larri zauritutako pertsonen kopurua % 50era murrizteko 2020tik.
Bestalde, Osalaneko zuzendari nagusiak, Lourdes Iscarrek, egiaztatu du trafiko-istripuek giza ondorio eta ondorio ekonomiko konponezinak eragiten dituztela, eta segurtasun publikoko eta osasun publikoko benetako arazo bat dela, eta lan-istripuen ehuneko handi bat bide-ezbeharrei buruzko kapitulu honetan sartu behar dela; ehuneko hori izugarri handitzen da lan-istripu hilgarrien kasuan.
Horregatik, azpimarratu du laneko bide-segurtasuna funtsezko pieza dela langileen segurtasun- eta osasun-baldintzak hobetzeko, eta, beraz, laneko bide-segurtasuna enpresaren prebentzio-sistema orokorrean txertatu behar dela, hau da, Prebentzio Planean.
Laneko bide segurtasuneko gida praktikoa kontsultatu
