Iraupen luzeko zainketen profesionalak COVID-19 aurrean

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

 Txostenaren portadako irudia: ?On the Corona Frontline The experiences of care workers in nine European countries; Summary report / Lisa Pelling FES Nordic Countries, Estocolmo (2021)?

Txostenaren portadako irudia: ?On the Corona Frontline The experiences of care workers in nine European countries; Summary report / Lisa Pelling FES Nordic Countries, Estocolmo (2021)?

On the Corona Frontline (Koronabirusaren lehen lerroan) izenburupean, Suediako Udal Langileen Sindikatuak (Kommunal), Friedrich-Ebert-Stiftung enpresarekin eta Arena Idé think tank progresistarekin lankidetzan, txosten bat egin du pandemiaren lehen boladan zainketen sektoreak izan duen eraginari buruz, eta zainketen sektoreko profesionalen zailtasunak identifikatu ditu, eta a hainbat gomendio proposatzen ditu etorkizunean zainketen sektorea hobetzeko.

Txostenak adierazten duen bezala, COVID-19aren eragina desberdina izan da mundu osoan, eta gogorrago hedatu da herrialde batzuetan eta arrakasta handiagoz beste batzuetan. Halaber, ba dago Europa osorako komuna izan den elementu bat: eragin handiagoa izan du adinekoen artean, eta, bereziki, egoitza-zentroetan bizi zirenen artean.

Testuinguru horretan, txostenak COVID-19ak zainketen sektorean duen eraginaren analisi konparatiboa egiten du, pandemiaren lehen olatuko datuak erreferentziatzat hartuta (2020ko martxotik urrira); Europako bederatzi herrialdetarako. Alemania, Danimarka, Eskozia, Espainia, Finlandia, Ingalaterra, Norvegia, Portugal, eta Suedia. Adierazten denez, herrialde horien hautaketa irizpide geografikoen araberakoa da (Europako hainbat zati ordezkatzen dituztelako), bai eta testuinguru-irizpideen araberakoa ere (adinekoentzako zainketak antolatzeko eta emateko eredu desberdinak).

COVID-19ak zainketa sistemaren eskasiak agerian utzi ditu Europan. Lehenik eta behin, antolaketa oso zatitua eta deszentralizatua duen sektorea da. Esate baterako, Alemanian edo Espainian, batez ere eskualde federatuek ematen dituzte adinekoak zaintzeko zerbitzuak (autonomia-erkidegoek, Espainiaren kasuan); Eskandinaviako herrialdeetan (Danimarka, Suedia, Norvegia eta Finlandia), aldiz, kudeaketa udal agintariei dagokie, edo Erresuma Batuan, non Osasun Zerbitzu Nazionala (NHS) dagoen, ez dago iraupen luzeko gizarte-zaintzak emateko erakunde nazional baliokiderik. Horrek ekitaterik eza eragiten du zainketa-sisteman, ez soilik Europan, baita herrialde bakoitzaren barruan ere.

Aztertutako herrialdeetan komuna den beste elementu bat zaintzak ematera bideratutako eragileak ugaritzea da. Herrialde batzuetan, familia-inguruneak ematen ditu zainketak (batez ere, emakumeek); hala ere, zainketen kudeaketa ongizate-estatuari egozten zaio gero eta gehiago. Zaintzak ematen dituzten erakunde ugari daude: sektore publikoko erakundeak, irabazi-asmorik gabeko erakunde pribatuak (erakunde erlijiosoak edo ongintzako erakundeak) edo irabazi-asmoa dutenak (zaintzaren alorreko enpresa txikiak edo multinazionalak). Desberdintasun horrek sektore horretako langileen lan-baldintzei eragiten die, txostenaren egileek adierazi duten bezala: 'batzuek lanaldi osoko enplegu iraunkorra dute eta hitzarmen kolektiboek estaltzen dituzte; beste batzuek, berriz, lanaldi partzialeko lanekin, aldi baterakoekin edo zero orduko kontratuekin borrokatzen dute dentsitatea txikia den lantokietan, edo sindikatuak erabat falta dira'.

Hirugarren elementua sektorearen finantziazio falta eta iraupen luzeko zainketetarako langile gutxi izatea izan da. Osasunaren Mundu Erakundeak 2020ko uztailean adierazi zuenez, COVID-19aren hedapena iraupen luzeko zaintza-zentroetan sistema horri eskainitako lehentasun txikiaren ondorio da, eta herrialde gehienetan dauden egiturazko arazoak azaleratzen lagundu du: 'finantzaketa eskasa, kontuak ez ematea, zatikatzea, osasunaren eta epe luzeko zainketen arteko koordinazio txarra, eta gutxietsitako eskulana' (OME 2020).

Pribatizazio-tasen igoera ere zainketa-sistema gehiago zatitzen laguntzen duen beste elementu bat da, eta eragin negatiboa du COVID-19aren pandemiari aurre egiteko erantzun integral baten koordinazioan.

Horrek guztiak, sindikalizazio-ratioen jaitsierarekin batera, produkzio-sektore garrantzitsu baten lan-baldintzak okertzea eragin du, hala nola zainketen sektorean lan egiten duten profesionalena.

ELGAk 2020ko ekaineko txosten batean adierazi duenez, koronabirusaren pandemiak agerian utzi ditu epe luzeko arretaren egiturazko arazoak, langile eskasei, lan eskasari, kalitateari eta trebetasun eskasei dagokienez, eta horrek guztiak kostu bat du arreta eta segurtasun kalitatean (ELGA 2020).

Zainketak ematen dituzten pertsonen arazo eta zailtasun nagusien artean (adinekoentzako egoitzetan zein etxez etxeko laguntza-zerbitzuetan), txostenak honako hauek identifikatzen ditu: segurtasun-neurrien eskasia (pandemiaren lehen olatuan), baliabiderik eza eta prestazio azpi-lehenetsia, muturreko lan-baldintzak (lanaldi akigarriak, txandak luzatzea edo bikoiztea, egun libreei uko egitea), osasun fisikoan eta mentalean ondorioak dituztenak.

Egoera horretan, txostenak zenbait gomendio proposatzen ditu, zainketen sektoreko enplegua eta emandako zerbitzuen kalitatea nabarmen hobetzeko. Horien artean, honako hauek nabarmentzen dira: finantzaketa publikoa handitzea, soldatak igotzea eta segurtasun eta higiene-baldintza oinarrizkoak bermatzea (babes integraleko ekipamenduak eskura izatea, gaixotasunagatik ordaintzeko eskubidea edo proba diagnostikoak egiteko aukera), halaber, zaintza-sektoreko prekarietatearen amaiera (kontratazio mugagabea) eta profesional guztientzako etengabeko prestakuntza, besteak beste.

Txosten osoa ikusteko, sakatu ondorengo estekan: 'On the Corona Frontline The experiences of care workers in nine European countries; Summary report / Lisa Pelling FES Nordic Countries, Estocolmo (2021)'

Espainiako egoerari buruzko txostena ikusteko sakatu ondorengo estekan: 'On the Corona Frontline The Experiences of Care Workers in Spain'.