Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Estudioa

Eragiketa estatistikoa Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Azterlana da, 70 urte edo gehiagoko Euskal AEko pertsonei egingo zaien galdetegi bati esker garatuko dena.

Azterlanaren helburu nagusia Euskadiko 70 urtetik gorako biztanleen behatoki bat ezartzea da, zahartze ona eragiten duten prozesuak eta zaintza-ibilbideak aztertzeko.

• Zahartze ona errazten duten testuinguruak eta inguruneak ezagutzea. Auzotik, etxebizitzatik, osasun- eta gizarte-zerbitzuetatik, baina baita harremanak, jarduerak, aisialdia edo edadismoa ere.
• 70 urteko edo gehiagoko biztanleriaren zahartze-ibilbideak identifikatzea. Nola eboluzionatzen du zure osasun fisiko eta mentalak, eguneroko bizitzak, kezkek eta abarrek
• Zainketa-ibilbideak trazatzea. Nola eboluzionatzen du zaintza-premiak eta gizarte- eta osasun-zerbitzuen erabilerak, familia-zaintzak, baliabide pribatuek edo komunitarioek.
• Proiektu honen emaitzei esker, politika publikoak diseinatzeko, abian jartzeko eta ebaluatzeko orientabideak landu ahal izango dira, politika horiek zahartze-prozesu ona eta Euskal Autonomia Erkidegoko zainketen arreta hobetuko baitute.

Laginketa bidezko inkesta

Biztanleria-eremua: Urte osoan edo gehiena ohiko bizileku gisa erabiltzen diren familia-etxebizitzetara zuzentzen da, 70 urte edo gehiagoko pertsona bat edo gehiago bizi diren etxebizitzetara.

Eremu geografikoa: Euskal Autonomia Erkidegoa. Gehieneko desagregazio-maila 12 eskualdekoa da.

Denbora-eremua: Urteko erreferentziako datuak (2025) edizio honetarako.

Datuak hartzea: Informazioa modu presentzialean bilduko da familiaren bizilekuan; hala ere, inkestatutako pertsonak hala nahi badu, inkesta egingo zaion pertsonaren udalerriko udalak eskainitako areto batean jaso ahal izango da. Une bakoitzean osasun-agintariek ezartzen dituzten babes-neurriak hartuz beti.

Laginaren diseinua: Bi etapako lagina da, estratifikazioa lehen etapan eta laginaren tamaina bigarren etapan duena.

Gainera, lagina orekatua da sexuaren, adin-taldearen, jaiolekuaren (Euskadin, Estatuko gainerako lekuetan edo atzerrian jaiotako biztanleria) eta familia-tamainaren arabera, lurralde historikoaren eta 12 eskualdeetako pertsona-kopuruaren arabera.

Lagin-unitateak: Inkesta-unitatea familia-etxebizitza izango da, eta erreferentziako biztanleria-oinarri gisa lagina lortzeko unean eguneratuen dagoen biztanleria-erregistroa erabiliko da.

Laginaren tamaina: lagin osoa 2.000 etxebizitza inguruk osatzen dute, inkesta-unitateak, eta bi ordezko ematen dira lagin-unitate bakoitzeko, hau da, ordezko bat eta erreserba bat.

Estratifikazioa: Eskualdeak (12 eskualde)

• Gasteiz
• Arabako gainerakoa
• Aiara
• Eskuinaldea
• Bilbo
• Ezkerraldea
• Bizkaia-Kosta
• Durangaldea
• Donostialdea
• Tolosa-Goierri
• Debagoiena
• Debabarrena

Tipologiak: Atalen azterketa egin ondoren, atalak 9 motatan sailkatzen dira.

Esleipena: Esleipen hauen arabera egin da:

Lurralde historiko bakoitzeko etxebizitza-kopuruaren erro karratuarekiko banaketa proportzionala.

Etxebizitza kopuruaren araberako banaketa, eskualdeka.

Etxebizitza kopuruaren araberako banaketa proportzionala, motaren arabera.

Zozketa: Banaketa teorikoa lortu ondoren, zentsu-sekzioen zozketa probabilistikoa eta proportzionala izan da sekzioen tamainarekiko (PPT), okupatutako familia-etxebizitzen kopuruan neurtuta.

Oreka: Lagina Kuboaren Metodoa erabiliz hautatu da (Deville and Tillé, 2004). Modu intuitiboan, metodo honek jatorrizko populazioaren proportzioak mantentzen ditu laginean, oreka-aldagai batzuetan, diseinua sartzeko probabilitateak kontuan hartuta.

Oreka-aldagaiak:

• Gizabanakoen kopurua 12 eskualdeetako bakoitzean.
• Sexua: Gizonen eta emakumeen kopurua lurralde historikoaren arabera
• Adina: 70-74 urte bitarteko, 75-84 urte bitarteko eta 85 urte eta gehiagoko pertsonen kopurua, lurralde historiko bakoitzeko.
• Jaioterria: Euskadin, Estatuko gainerako herrialdeetan eta atzerrian jaiotako gizabanakoen kopurua, lurralde historikoaren arabera.
• Tamaina familiarra: Etxebizitza kopurua: 1 egoiliar, 2 egoiliar, 3, 4 egoiliar eta 5 egoiliar edo gehiago lurralde historiko bakoitzeko.
• Landa-eremua/hiri-eremua: Euskadin dauden landako edo hiriko sekzioen kopurua. Landa-sekziotzat hartzen da populazioaren % 10 baino gehiago gune barreiatuan bizi dena.

Bigarren etapako esleipena: Laginaren lehen etapan hautatutako atal bakoitzerako, etxebizitza kopuru jakin bat aukeratuko da, eskualdearen arabera, eta 15 edo 21 etxebizitzakoak izango dira.

Beraz, lagineko 21 etxebizitzako blokeak erabiliko dira eskualde hauetan: Gasteiz, Arabako gainerakoa, Aiara, Eskuinaldea, Bilbo, Ezkerraldea, Bizkaia-Kosta, Durangaldea, Donostialdea, Tolosa-Goierri, Debagoiena eta Debabarrena.

Zozketa: Etxebizitzen zozketa ausazko zozketa sinple bidez egiten da atal bakoitzean.

Bigarren etapako oreka: Sehak berriro etxebizitzen lagina hautatu zuen kuboaren metodoa erabiliz, lagina lehen etapako aldagai beretan orekatuz, "landa/hiri" aldagaia izan ezik, eta adina kontuan hartuz.

Eusko Jaurlaritzako Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Sailak, 2023-2026 Euskal Estatistika Planean ezarritakoaren arabera, Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Azterlanerako inkesta jarri du abian.

Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Sailak bidalitako gutun bat jaso baduzu, eragiketa horren laginean dagoela eta zalantzak dituzula jakinarazteko (nahitaezkoa al da? nire datuak ziur daude?, etab.), hemen aurkituko dituzu erantzunak edo harremanetarako erreferentzia bat, galdera horiek guztiak konpontzen lagunduko dizuna.

Inkesta egin behar duten pertsonek gutun bat jasoko dute etxean, estatistika ofizialaren eragiketa bat dela eta inkesta betetzeko hautatu direla aurreratzeko. Inkesta eta informazio-bilketa DEMOMÉTRICA enpresari kontratatu zaizkio.

Inkesta honela bete ahal izango da:

1) Aurrez aurre eta familiaren etxean. Hitzordua jar dezakezu 900 670 956 doako telefonoan edo berehalako mezularitza bidez 663 888 595 telefonoan.
2) Hala ere, zure udalerriko udalak ekarritako lokal batean ere egin ahal izango da, nahi izanez gero.

Kontaktua elkarrizketatuko diren pertsonen lehentasunetara egokituko da. Zure etxean aurrez aurreko bidea aukeratuz gero, inkestagilearekin harremanetan jartzen den elkarrizketatzaileak behar bezala identifikatu beharko du bere burua; horretarako, egiaztapen-txartela aurkeztu beharko du, kontaktuaren arrazoia, eta, betiere, Eusko Jaurlaritzaren estatistika ofiziala dela adierazi beharko du. Eta etxetik kanpo nahiago izanez gero, udalak ekarritako lokal batean; inkestatzaileak eguna eta ordua zehaztuko ditu udalarekin, kontuan hartuta lokalaren eta inkesta egingo zaion pertsonaren erabilgarritasuna, eta, gainera, behar bezala identifikatuko da, lehen esan bezala.

Inkestako datuak biltzeko lanak 2025eko apiriletik azarora bitartean egingo dira. Datuak biltzea funtsezko lana da prozesuaren amaieran kalitatezko informazioa eta gizartearentzat erabilgarria lortzeko. Puntu horretan ere ezinbestekoa da herritarren lankidetza. Erantzuna eman behar duenarentzat normalean esker txarreko lana izaten dela jakinda, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoko Sailaren Estatistika Organo Espezifikoaren asmoa lana ahalik eta errazena izatea da.

• Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Azterlanerako beharrezkoa den informazioa lortzeko. Biziaria izeneko proiektuarekin. Biztanleriari buruzko azterlan bat da, eta, bertan, 70 urteko eta gehiagoko pertsonei jarraitzen zaie denboran zehar. Haien egunerokotasuna ezagutu nahi da, zahartze-prozesua hobetu ahal izateko.

• Zahartze ona zer ingurunek errazten duen ezagutzea. Auzotik, etxebizitzatik, osasun- eta gizarte-zerbitzuetatik, baina baita harremanetatik, jardueretatik, aisialditik...

• Zahartze onari kalte egin diezaioketen testuinguruak identifikatzea. Adibidez, edadismoa, estereotipoak...

• 70 urtetik gorako biztanleriaren zahartze-ibilbideak identifikatzea. Nola eboluzionatzen du zure osasun fisiko eta mentalak, eguneroko bizitzak, kezkek eta abarrek

• Zainketa-ibilbideak trazatzea. Nola eboluzionatzen du zaintza-premiak eta gizarte- eta osasun-zerbitzuen erabilerak, familia-zaintzak, baliabide pribatuek edo komunitarioek.

Horregatik, ezinbestekoa da gure autonomia-erkidegoan bizi diren 70 urte edo gehiagoko pertsonen lagin bat elkarrizketatzea.

Bizikidetza-unitatea osatzen duten pertsonen banakako informazioa, honako hauek barne:

• Informazio demografikoa: sexua, adina, egoera zibila, erroldatze-egoera, nazionalitatea, ikasketa-maila...
• Jarduera-egoera.

Etxeari buruzko informazioa, honako hauek barne:

• Bizikidetza-unitatearen edo familia-unitatearen hileko diru-sarrerak.
• Etxean edo bizikidetza-unitatean izaten dituzten arazo sozioekonomikoak.

70 urte edo gehiagoko pertsonen banakako informazioa, honako hauek barne:

• Gizartean eta gizarte-bizitzan duen partaidetza-maila.
• Bizimodu independente, osasungarri eta seguruak.
• Zahartze aktiboa errazteko ingurune bat izatea.

Estatistika-eragiketa ofizialek kalitatezko informazioa sortzen dute, objektiboa eta zientifikoki egiaztatua, administrazio publikoei, gizarte-eragileei eta gizarteari zuzendua, gure gizartearen egoera ezagut dezagun eta egiazko eta egiaztatutako informazioarekin jardun eta erabaki ahal izan dezagun.
Estatistika-eragiketa ofizialak Eusko Legebiltzarrak lau urtean behin onartzen dituen planetan finkatzen dira, eta Urteko Estatistika Programen bidez garatzen dira. Eusko Legebiltzarrak onartu duen azken plana 2023-2026 Euskal Estatistika Plana da (10/2023 Legea, 2023ko azaroaren 9koa).
Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Saileko Estatistika Organoak garatzen dituen estatistikak Euskal Estatistika Planaren parte dira eta, beraz, ofizialak dira eta legez araututa daude. Estatistika ofizialei erantzutea nahitaezkoa da, hala xedatzen duen lege-erreferentzia orokor bat dago Euskal Autonomia Erkidegoko Estatistikari buruzko apirilaren 23ko 4/1986 Legearen 9. artikulutik 16.era bitartekoetan, bai eta indarrean dagoen Euskal Estatistika Planaren 4. artikuluan ere (10/2023 Legea, abenduaren 9koa, 2023-2026 Euskal Estatistika Planari buruzkoa). Baina nahitaezkotasunaz gain, garrantzitsua da pertsona guztien laguntza izatea, aztertzen diren egoerak, kasu bakoitzean, benetakoak izan daitezen eta Euskadiko pertsona guztiak ordezka ditzaten.

Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Saileko Estatistika Organoak datuen sekretu estatistikoa eta konfidentzialtasuna bermatzen ditu, eta eragiketari esleitutako pertsona guztiak legezko betebehar horrekin konprometituta geratzen dira.
Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Saileko Estatistika Organoa behartuta dago informazioa ematen duten pertsonen datu pertsonalak ez zabaltzera, ez zuzenean ez zeharka, inola ere eta inola ere ez, eta informazio hori ez du erabiliko esklusioez bestelako helburuetarako.
Bestalde, inkestatutako pertsonek emandako datuak Inkestan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eskatzen diren datu pertsonalak (informazioa ematen duen pertsonaren izena eta harremanetarako telefonoa) harremanetarako eta inkesta antolatzeko baino ez dira izango. Ez dira grabatuko eta ez dira sartuko inkestaren amaierako datu-base informatikoan. Inkestaren azken fitxategi estatistikoak ez du informazio pertsonalik izango, ez eta identifikazio pertsonala ahalbidetzen duen beste aldagairik ere. Inkesta-prozesuan emandako datuak ez dira termino pertsonaletan tratatuko, datu anonimizatuak baizik.
Datuen konfidentzialtasuna bermatzen duen legeria honako hauetan zehazten da: Euskal Autonomia Erkidegoko Estatistikari buruzko apirilaren 23ko 4/1986 Legearen 19. artikulutik 23. artikulura, Datu Pertsonalak Babesteari eta Eskubide Digitalak Bermatzeari buruzko abenduaren 5eko 3/2018 Lege Organikoaren xedapen aplikagarrietan, bereziki 5. artikuluan, eta aplikatu beharreko gainerako araudian.
Garatu beharreko azterketa estatistikoan inplikatutako pertsonek edozein unetan baliatu ahal izango dituzte aipatutako legerian dagozkien eskubideak.

Inkesta garatzeaz arduratzen den enpresarekin (DEMOMETRICA) harremanetan jar zaitezke edozein zalantza argitzeko, 900 670 956 doako telefono-zenbakian edo 663 888 595 telefonoan berehalako mezularitza bidez.

Halaber, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Saileko Estatistika Organoarekin harremanetan jar zaitezke 945 01 93 58 telefonoan. Arreta ordutegia 08:00etatik 16:30era izango da, astelehenetik ostegunera (8: 00etatik 14:00etara ostiraletan). Hala ere, erantzun gabeko deiak adierazitako ordutegian itzuliko dira.

Saileko Estatistika Organoaren posta elektronikoa:  estadistica.bjrd@euskadi.eus

Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Estudioaren taula estatistikoak

• Inkestak izapidetzen ari dira; horregatik, oraindik ez dago datu estatistikorik.

Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Estudioaren emaitzen txostenak

• Inkestak izapidetzen ari dira; horregatik, oraindik ez dago estatistika-txostenik.

Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Estudioaren galde-sorta estatistikoa:

• 2025eko Euskadiko Zahartzeari eta Zaintzari buruzko Luzetarako Estudioaren galde-sorta (PDF, 1 MB)

Euskadiko zahartzeari eta zaintzari buruzko luzetarako azterlanean erabilitako terminoen definizioak

Estatistika Organoak hainbat aukera ematen dizkizu harekin harremanetan jartzeko. Edozein kontsultarako zure esanetara egongo gara:

	Honako telefono-zenbaki honetan: 945 01 93 58 Honako fax-zenbaki honetan: 945 01 94 51
	Honako helbide elektroniko honetan:estadistica.bjrd@euskadi.eus
	Bulegoak: Eusko Jaurlaritza Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren Saila Estatistika Estatistika Organo Espezifikoa Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
	Kexak edo iradokizunak Kexa edo iradokizunak posta elektronikoz igor detzakegu (estadistica.bjrd@euskadi.eus), edo posta erabilita: Eusko Jaurlaritza. Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoaren Saila. Estatistika Organo Espezifikoa Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz