Osasun Saila / Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saila

Pobrezia eta desparekotasuna COVID-19aren ondorioz

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea.

FUNCASen logoa eta ondorengo argitalpenaren irudia: Pandemiaren gizarte-eragina Espainian. Aurretiazko ebaluazio bat

FUNCASen logoa eta ondorengo argitalpenaren irudia: Pandemiaren gizarte-eragina Espainian. Aurretiazko ebaluazio bat

Fundación de Cajas de Ahorros (FUNCAS) Fundazioaren think tank-ek COVID-19k eragindako krisiaren ondoriozko eragin ekonomikoa, bereziki pertsona ahulenen bizitzarako, aztertzen duen azterketa argitaratu du.

Ikerketa 2020ko azaroan egin zen, eta pandemiak Espainiako herritarren artean izango dituen ondorio ekonomikoei buruzko behin-behineko hurbilketa partzial bat planteatzen du, krisiak osasun-larrialdiko egoerarekin lotutako bilakaerarekin jarraitzen duen une honetan eta etorkizun hurbilean gizartearentzat izan ditzakeen arriskuak identifikatzeko.

Edukiak bost kapitulu handitan egituratuta daude. Lehenengo biek kolektibo desberdinen arteko errenten beherakada aztertzen dute, COVID-19ren agerpenagatik eta, horren ondorioz, jarduera ekonomikoa aldi baterako eteteagatik sektore hauetan:  turismoan, aisialdian, garbiketan, merkataritzan edo garraioan. Era berean, enpleguen ezaugarriak aztertzen dira (adina, lanpostuaren behin-behinekotasuna edo kokapena – ETEak, adibidez –, etab.) eta  biztanleriaren langabezia-tasen gorakadarekin duen lotura.

Hirugarren kapituluan, krisiak muturreko premia-egoeretan duen eragina planteatzen da, eta, zifren desberdintasuna (eta kalitate estatistiko zalantzagarria) gorabehera, gobernuz kanpoko erakunde handien gizarte-ekintzaren eskaria nabarmen handitu dela identifikatzen da, baita hirugarren sektoreko erakundeen laguntza-eskatzaile berri gisa pertsona askoren debuta ere. Profilei dagokienez, guraso bakarreko familiei eragiten dieten premia handieneko egoerak nabarmentzen dira, baita etorkinen gehiegizko presentzia eta laguntza eskatu duten pertsona berrien gaztetasun handiagoaren berri ematen duten zenbait ebidentzia ere.

Laugarren kapituluan pandemiaren inpaktuaren gizarte-pertzepzioa azpimarratzen da, eta egoera ekonomiko orokorraren balorazioaren ezaugarri den ezkortasunaren eta errentei eusteko politika publikoek mesede egiten dioten familien egoera ekonomikoaren pertzepzio onuragarrienaren arteko desadostasunak egiaztatzen dira.

Azken kapituluak COVID-19 pandemiaren gizarte-kudeaketatik eratorritako gizarte-erronkak identifikatzea proposatzen du, baita gizarte-babeseko sarean egon daitezkeen zuloak ere (batzuetan gizarte-politiken diseinuari berari dagozkio, eta beste batzuetan politika horien kudeaketa ez-eraginkorrari). Gainera, krisi honen luzapenak abian diren politika publikoen finantza-iraunkortasunerako izan ditzakeen ondorioak baloratzen dira, baita hibernazio ekonomikoak lanpostuen galerari eustea lortzeko zailtasuna ere.

Ondorioak:

  • Osasun-krisia gizarteari transmititzeko mekanismo nagusia, milaka pertsonaren osasunean (eta bizitzan) duen eraginetik harago, lan-merkatuan dago, bereziki ekonomia informalean jarduten duten edo profesional autonomo gisa jarduten duten pertsonentzat. Hau da, enplegua da pandemiak pertsonen etxeko ekonomian duen eragina azaltzen duten aldagai nagusietako bat.
  • Krisia asimetrikoa izan da gizartean duen eraginari dagokionez; izan ere, eragin eskasa izan du kolektibo profesional batzuetan, bai telelaneko neurrien onuradun izateagatik edo errenta nagusiak Estatutik lortzeagatik – Pentsiodunak eta/edo funtzionarioak –, bai pandemiaren hasieratik Estatuak egindako errenta-transferentziaren hartzaile izateagatik; aitzitik, beste pertsona batzuek pobrezia-egoerei aurre egin behar izan diete edo premia-egoerak larriagotu zaizkie. Hau da, krisiak gizarte-kolektibo batzuen kalteberetasuna areagotu du.
  • Hala ere, politika publikoen birbanatze-efektua (ERTE, jarduera uzteagatik laguntzak, etab.) COVID-19k eragindako krisiaren ondorio ekonomikoak arintzea lortu du, aurreko krisiekin alderatuta.
  • Ondorioz, lan-jarduera etetea bat dator ekonomiaren beherakadarekin, 2020an % 13 izatea espero baita. Hala ere, langabezia-tasak ez du dagokion murrizketa erakusten, krisiaren eraginaren zati handi bat moteldu egin baitute krisiaren aurkako neurriek (ERTE eta beste ekimen batzuk), nahiz eta soldatapekoen bilakaeraren azterketak aldi baterako kontratuak dituztenen artean enplegu-galera handia erakusten duen.
  • Aztertutako datuek adierazten dutenez, gutxi gorabehera 280.000 pertsona dira pandemiaren hasierako hilabeteetan diru-sarrera guztiak galdu dituzten etxekoen unitateetakoak (gizarte-larrialdiko egoeran), eta 1.250.000 inguruk gutxienez % 30eko beherakada izan dute beren diru-sarreretan.
  • Krisiaren gizarte-inpaktuaren bilakaera zehaztea ez da soilik ekonomiaren bilakaeraren mende egongo, osasun-krisiaren mende ere egongo da.
  • Azkenik, COVID-19k eragindako krisiaren ondoriozko erronkek eragina dute, besteak beste, krisi ekonomikoari aurre egiteko egungo prebentzio eta euste-neurriek estaltzen ez dituzten (edo behar bezala babesten ez dituzten) kolektibo kalteberen egoeran. Horrek krisiaren ondorioak modu eraginkorrean arintzeko mekanismo espezializatuak diseinatzea aholka lezake (eta enplegu-politika aktiboen edo beste baliabide batzuen gaineko presioa murriztea, hala nola bizitzako gutxieneko diru-sarrerak). Esate baterako, gazte kalteberen kasuan, arreta pertsonalizatua eta trebakuntza-programetan parte hartzea konbinatuz gero, gizarteratze sozioekonomikoan lagundu ahal izango litzaieke, eta, azken batean, pobreziako eta gizarte-desberdintasuneko arriskuei aurre egin.

FUNCAS (leiho berri batean irekitzen da)think tank bat da, ikerketa ekonomiko eta soziala egiten eta zabaltzen duena, eta esparru akademikoaren eta ekonomia errealaren arteko elkarreragina sustatzen du, Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioaren (CECA) gizarte-ekintzaren zati gisa.

Informazio gehiago nahi izanez gero, ondorengo gaiari burozko edukietara jo dezakezu: Pandemiaren gizarte-eragina Espainian. Aurretiazko ebaluazio bat (2021), FUNCASek argitaratuta.