Provivienda irabazi-asmorik gabeko erakundea da, eta hauskortasun-egoeran dauden pertsonen bizitegi-premiei erantzuteko lan egiten du. Azterlan bat egin du, etxebizitzaren egoera txarra edo etxebizitzarik eza eta osasun-arazoak (fisikoa, mentala eta soziala) erlazionatzen dituena.
Ikerketaren helburua etxebizitzaren eta osasunaren artean dauden loturen sakontasuna eta heterogeneotasuna erakustea da, ebidentzia zientifiko ugaria eta Espainiako hiru hiritan (Madril, Bartzelona eta Tenerifeko Santa Cruz) artatutako pertsonek emandako testigantzak aztertuz.
Azterlanaren xedea da, halaber, erakunde publikoek gai horri ematen dioten erantzun eskasa salatzea, baita bizitegi-bazterketaren atzean ezkutatzen diren eta haurrei eta nerabeei modu zorrotzagoan eragiten dieten bizi-egoerak ikusaraztea ere.
Hala, ikerketa honen hipotesiak dioen bezala, 'pertsonek eta familiek gaixotzen dira etxebizitzarik ez dutenean edo etxebizitza desegokia denean'.
Ikuspegi horretatik, osasunaren kontzeptuaren ikuspegi integrala hartuta, etxebizitzak garrantzi handia du pertsonen ongizate fisiko, mental eta sozialaren bermean, garapen pertsonalaren, bizi-proiektuen eta gizarte-harremanen eraikuntzaren oinarria baita; azken batean, gizarteratzearen funtsezko elementua da.
Ildo horretan, azterlanak identifikatzen dituen zirkunstantziek eragin negatiboa dute pairatzen dutenen osasunean, hala nola etxebizitza bat eskuratzeko arazoak, segurtasunik eza haren edukitzan, bizigarritasun-baldintza txarrak (hala nola izurriteak, egitura-arazoak, umoreak, aireztapenik eza, etab.), energia-prekarietatea, pilaketa edo ingurumenarekin eta ingurunearen segurtasunarekin lotutako beste arazo batzuk (gehiegizko zarata, kutsadura, zikinkeria edo delinkuentzia, besteak beste); Mentala (antsietatea, depresioa, estresa edo bestelako trastornoak), erruduntasun-egonaldiak, kontrolik eza edo bakardadea, eta adingabeen kasuan, ondorioak eskola-errendimenduan, lotsa eta frustrazioa.
Nabarmentzekoa da biztanleria-talde horretan gertatzen den inpaktua; izan ere, Osasunaren Mundu Erakundearen txosten batean oinarrituta egindako azterlanean adierazten den bezala, 'Haurrak eta nerabeak bizi diren etxebizitzaren eta ingurunearen kalitateak eta beste pertsona batzuekin dituzten edo ez dituzten interakzioek eragin handia dute haien garapenean, esperientzien eta aukeren bitartez' (OME, 2013). Ildo horretan, hiperaktibitatea, jokabide txarra edo arazo emozionalak dituzten haurren % 20 etxebizitza prekarioetan bizi dira, eta kolektibo horren % 17k soilik lortu ditu emaitza akademiko onak (Hipotekak Kaltetutakoen Plataforma, 2015).
Azterlanak, era berean, Espainiako testuinguru sozioekonomikoaren berezitasunak sakontzen ditu, eta etxebizitzaren eskuragarritasunik eza eragiten duten egoerak eragiten dituzten arrazoiak aztertzen ditu; azken batean, agerian uzten du etxebizitzaren arloan politika publikoen ahulezia, eta adierazten du: pobreziako eta gizarte-bazterkeriako arriskua murrizteko, besteak beste, etxebizitza eskuratzeko politikak babestu behar dira.
Era berean, etxebizitzaren eta ingurunearen hiru dimentsio edo ezaugarri identifikatu dira, bizilagunen osasunean eragiten dutenak. Dimentsioak dira:
- Etxea, itzaren zentzu emozional eta sozialean, garapen pertsonal eta bizikorako espazio gisa. Etxe disfuntzional batek edo gastu erantsi onartezinak dituen etxe batek, muturreko kasuetan, bizitegi-bazterketako egoerak eragin ditzake, osasun fisiko eta mentaleko arazo larriekin.
- Etxebizitzaren baldintza fisikoak eta pilaketa. Bizigarritasun-baldintza txarrak, hala nola humazioak eta lizuna agertzea, etxebizitza tenperatura egokian mantentzeko zailtasuna, aireztapen eskasa edo gainokupazioko edo pilaketako egoerak lotuta daude arnas gaixotasunen prebalentzia handiagoarekin (haurren asma, bronkitisa), patologia kardiobaskularrekin, hilgarritasun handiagoarekin edo osasun mental txarra jasatearekin (antsietatea, depresioa). Adingabeen kasuan, tamaina txikiko etxebizitzetan konfinatzeak maiz arazo motorrak, loaren trastornoak edo jokabide arriskutsuak eragin ditzake, besteak beste.
- Ingurune fisiko eta soziala, hau da, etxebizitza dagoen komunitatea edo auzoa. Irisgarritasun urrikoa, segurtasunik gabea edo desegokia den ingurune fisiko batek arazo mentalak edo arrisku-jokabideak eragin ditzake, hilkortasuna areagotzeko. Kanpoko ingurunea ez-segurutzat hartzen bada, murriztu egiten dira etxetik kanpoko denbora eta, horrekin batera, jarduera fisikoa eta gizarte-loturei eustea, eta bakardade eta deserrotze-sentimenduak eragin ditzakete.
Azkenik, azterlanaren amaieran gomendio batzuk egiten dira, hala nola etxebizitza eskuratzeko gizarte-laguntzako prozesuan komunitate-integrazioko estrategiak sartzea gizarte-loturarik ez dagoenean, osasun-eremuan etxe gabetasun-egoerak goiz detektatzeko eta esku hartzeko protokoloak garatzea, prebentzio-politikak garatzea, edo zerbitzuen (sozialak, sanitarioak, etxebizitzakoak eta gizarte-eragileak) arteko koordinazioa indartzea, besteak beste.
Txosten osoa kontsulatu nahi izanez gero, sakatu hurrengo estekan: https://www.provivienda.org/wp-content/uploads/INFORME-CUANDO-LA-CASA-NOS-ENFERMA-1.pdf
