Gipuzkoako Goierri-Urola Garaia eskualdean modu pilotuan garatutako 'Lan Partekatu Sozio sanitarioaren Denbora' (2018-2019) proiektuak gizarte eta osasun arloko profesionalen artean agenda partekatua izateak gizarte- eta osasun-arreta aldi berean eta egonkorra behar duten kasuen koordinazioa errazten duen aztertzen du.
Ekimena 2017-2020 aldirako Arreta Sozio sanitarioko Lehentasun Estrategikoen barruan dago; zehazki, arretaren egituraketa sozio sanitarioari dagokion hirugarren lehentasunaren barruan.
Mikro mailako koordinazio sozio sanitarioan zentratutako proiektua da, behar sozio sanitarioak dituzten pertsonei arreta emateko diziplina anitzeko taldeak osatzen dituzten profesionalek ordezkatua. Talde horiek lehen mailako arreta sozialeko eta sanitarioko profesionalek osatzen dituzte nagusiki, eta gizarte- eta osasun-arloko premiak dituzten pertsonen, haien senideen, zaintzen dituzten pertsonen edo komunitate-ingurunearen arretaren inguruan sortzen diren dinamiken protagonista dira.
Elkargune horretan, erronka handiak sortzen dira egoeren konplexutasunaren ondorioz, eta egoera horiek erantzun bateratua eskatzen dute esparru, erakunde eta sistema desberdinetako profesionalen aldetik, eta, sarritan, urrunekoak. Eta, mikro espazio horretan, koordinazio eraginkorra funtsezkoa da premia sozio sanitarioak dituzten pertsonen eta haien familien ongizatea lortzeko.
Koordinazio-mekanismoak martxan jartzeak, batez ere protokoloak, batzordeak eta balorazio-tresna komunak, sinergia horiek bultzatzeko balio izan du; hala ere, talde sozio sanitarioetan inplikatutako profesionalek funtsezko zerbait falta zuten eguneroko praktika profesionalean: arreta-denbora partekatuak.
Proiektuaren diseinua
Baterako arretarako denborarik eza oztopo da koordinazio sozio sanitariorako; horregatik, kasu horiei erantzuteko denbora gordetzeak lantaldeen lana, komunikazioa eta kasuen erregistroa erraztuko lituzkeen jakiteko interesa dago, eta, azken batean, premia anitzak dituzten pertsonen eta haien familien koordinazioa eta arreta hobetzeko interesa.
Ikuspegi horretatik, talde sozio sanitarioen jarduera bultzatu nahi duen pilotu bat diseinatu da, profesional sanitarioen eta sozialen agendetan denbora partekatua emanez; inguruko kasu sozio sanitarioak batera lantzen ditu, eta, horretarako, InterRAI CA balorazio-tresna komunean oinarritzen da.
Proiektuak koordinazio eta balorazio sozio sanitarioko tresnak izatea eta erabiltzea jaso behar zuen, eta, beraz, haien diseinu metodologikoa hiru premisatan oinarrituta definitu zen.
- Sozio sanitario koordinaziorako protokoloak egotea, aukeratutako herrialdean. Hauek Lehen mailako arreta sozio sanitarioko taldeen lana arautu eta normalizatuko dute.
- Balorazio sozio sanitariorako tresna komunak (InterRAI CA) erabiltzea, inplikatutako eremuetako profesionalek partekatutako informazio-sistema baten sorrera gisa.
- Profesionalen borondatea eta jarrera, eta erakundeetako zuzendaritza-taldearen lidergoa ekimen honi ekiteko eta ekimenetik ikasteko.
Horrela, Gipuzkoako Goierri Urola Garaia eskualdea aukeratu da; alde batetik, adierazitako oinarrizko ezaugarriak betetzen ditu eta, bestetik, eskualde horretako lehen mailako arretako profesionalak aitzindariak izan ziren arreta sozio sanitariorako denbora partekatu hori ezartzen (pilotuaren aurretik), proiektu honen bidez jorratutako beharra aurreratuz eta agerian utziz.
Irismenari dagokionez, gutxi gorabehera hogei profesionalek hartu dute parte pilotuan, Goierri Garaia Urola Garaiko eskualdeko gizarte-zerbitzuetatik eta osasun-zerbitzuetatik etorritakoak; 12 hilabeteko pilotaje aldia ezarri da esperientzia aztertzeko (2018ko urriaren 30etik 2019ko urriaren 30era).
Emaitzak
Hala eta guztiz ere, esperientzia pilotuari esker, pultsua hartu ahal izan zaio arreta sozio sanitarioko taldeen taupadari, eta arreta sozio sanitarioko ereduaren onurak eta gabeziak identifikatu ahal izan dira, gomendioak edo hobetzeko arloak proposatzeko (ikus txostenaren AMIA analisia).
Txostenaren emaitzek hasierako diagnostiko bat adierazten dute, talde sozio sanitarioek garatutako esku-hartzeen sakabanaketa eta aldakortasuna ezaugarri dituena; koordinazio-protokolo bat dute, eskualdeko udalerriek eta osasun-zentroek esku hartzeko esparru gisa balio duena; ez ditu gidatzen horien jarduerak irizpide komun eta errepikagarrietan oinarrituta, eta arreta sozio sanitarioa emateko moduen heterogeneotasunaren berri ematen du, sistematizazio eskasari gehituta. Informazioaren aldetik (tresna komunak ez erabiltzeagatik edo informazio sozio sanitarioa ez erregistratzeagatik), zaila da askotariko beharrizan-egoerei erantzun eraginkorra ematea.
Halaber, pilotatutako esperientziak balio izan du balorean jartzeko esku-hartze sozio sanitario ororen sorrera. PARTEKATU, kasu honetan, denbora. Hala, datu esanguratsuak ematen dituen N bat lortu ez bada ere, esperientzia horrek eragin handia izan du, bai lortutako ikaskuntzengatik, bai emandako arretan izandako eraginagatik.
Lehenik eta behin, arreta sozio sanitarioko taldeak osatzen dituzten profesionalak hobeto ezagutzeko balio izan du. Hori oinarrizkoa izan daiteke, baina beste esparru batzuetako profesionalekin harremanetan jartzeak disrupzioak (telefono-dei bat bat-batean etetea) eta/edo nolabaiteko mesfidantza (informazio sentikorra eskatzeagatik) eragin ditzake askotan, eta harreman estuago batekin gainditu daitezke baterako lanean emandako denboran.
Bigarrenik, hainbat erakundek baliabide, esku-hartze eta arreta-denbora desberdinak dituzte, eta horrek zaildu egiten du erantzun koordinatua eta haren denborak luzatzea. Pertsonaren inguruan koordinatutako talde bat hurbil egoteak eta baloraziorako, azterketarako, bisitarako edo jarraipenerako denbora-tarte partekatua bermatzeak bide berriak irekitzen ditu arreta sozio sanitarioko ereduan, pertsonei eta haien familiei erantzun arin eta integralak emateko.
Hirugarrenik, talde sozio sanitarioak osatzen dituzten profesionalek partekatzen duten lan-denborak arreta sozio sanitarioari zorroztasuna eta konpromisoa ematen dizkio besteren lanarekin, kide bakoitzaren lanbide-nortasuna errespetatuz baina zainketen jarraitutasuna bermatzen duen koordinazioa eskainiz.
Era berean, Goierri-Urola Garaiko Erakunde Sanitario Integratuko Lehen Mailako Arretako Unitateetan "ekintza SOZIO SANITARIOA" izenekoa sortzeak talde sozio sanitarioen jarduera ikusarazten lagundu du, koordinaziora bideratutako agenda-ekintzak, horretarako erabilitako denbora eta erabilitako bitartekoa erregistratu ahal izan baitira; horrela, arlo sozio sanitarioari edukia ematea lortu da, sortutako beharrak bideratzeko espazio bat sortzean.
Azkenik, asistentzia-denbora modu eraginkorragoan antolatzeko eta inplikatutako profesionalen koordinazioa errazteko aukera ematen du. Eskuragarri dauden datuen arabera (2019ko azaroa), "Ekitaldi" hau abian jarri zenetik, aurrez aurreko 127 hitzordu eta telefono bidezko 90 hitzordu erregistratu dira. Guztira, 84 paziente artatu dira aurrez aurre (kontsultan) eta 87 paziente telefono bidezko kontsulten bidez (ikus txostenaren eranskinak). Era berean, pilotajean parte hartu duten talde sozio sanitario gehienek hilean 2 orduko bilerak egiteko jarraibidea ezarri dute.
Esperientzian parte hartu duten profesionalen ebaluazioa ere positiboa da; izan ere, inkestatuen% 100ek adierazi dute koordinazio sozio sanitarioa asko hobetu dela agenda partekatuaren eskuragarritasunetik abiatuta, eta uste dute ekimen horrek asko (% 67) edo dezente (% 33) errazten duela talde sozio sanitarioen lana. Halaber, denbora partekatuak inplikatutako profesionalen erabakiak hartzea errazten duen galdetuta, galdetutako pertsonen% 100ek adierazi du asko (% 50) edo dezente (% 50) errazten duela erabakiak hartzea. Erabilgarritasunari dagokionez, galdetegia erantzun duten profesionalen% 100ek uste dute partekatutako denbora hori baliatzeak kasu sozio sanitario gehiago ebaluatzeko eta kasu horiek hobeto planifikatzeko balio izan duela.
Azkenik, txostenaren amaieran, gomendio batzuk ematen dira, esperientzia pilotuaren ondorioz hobetzeko eta beste erakunde batzuetan aplikatzeko.
Informazio gehiago nahi izanez gero, 'Lan Partekatu Sozio sanitarioaren Denbora 
' txostena kontsulta dezakezu. Aipatutako txostena Arreta Soziosanitarioko atariko "planak eta proiektuak" gunean argitaratu da.
