Osasun Saila / Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saila

Desgaitasun fisikoa duten emakumeen eta nesken eskubide-berdintasuna bermatzeko proposamenak

Argitalpen-data: 

Emakume eta desgaitasun Gidaren irudia

Emakume eta desgaitasun Gidaren irudia

Elkartean Euskadiko Desgaitasun Fisikoa duten Pertsonen Koordinakundeak (leiho berri batean irekitzen da), Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte politiketako Sailarekin batera, gida bat egin du, desgaitasun fisikoa duten emakumeen eta neskatoen desberdintasun- eta diskriminazio-faktoreak ezagutarazteko, eta zenbait ekintza proposatu ditu kolektibo horren eskubide-berdintasuna bermatzeko.

Gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna erregulatzen duen araudia abiapuntutzat hartuta, txostenak adierazten du zergatik duten desgaitasun fisikoa duten emakumeek eta neskatoek diskriminazioa eta desberdintasuna pairatzeko arrisku handiagoa; nagusiki, patriarkatuarekin eta desgaitasunaren pertzepzio esklusiboarekin lotutako zapalkuntza-faktore multzo bat elkartzeagatik azaltzen dira.

Patriarkatuaren kulturak emakumeak gutxiagotasun-posizioan jartzen ditu, eta egoera hori nabarmenagoa da desgaitasuna duten emakumeen eta nesken kasuan, eta kolektibo hori diskriminazio eta kalteberatasun handiagoko egoeretara eramaten du. Hala ere, badira beste desberdintasun-faktore batzuk (etnia, klasea, jaioterria, adina, sexu-orientazioa, etab.). kontuan hartu beharrekoak dira genero- eta desgaitasun-diskriminazioari heltzeko

Zapalkuntzaren eta desberdintasunaren faktore horien guztien intersekzionalitateak aurre egin behar die desgaitasun fisikoa duten neskatilei eta emakumeei isolamendua eta ikusezintasuna, herritar gisa dituzten eskubideak nabarmen murriztuta. Horri gehitu behar zaio desgaitasunari lotutako estereotipoen eta aurreiritzien eragin mugatzailea, haur edo emakume bakoitzak gizartean dituen gaitasunak eta parte-hartzea zehazten baitituzte.

Egoera horren ondorioek eragina dute emakumeen osasunean, eta autoestimu baxua, beren gaitasunen autopertzepzio negatiboa eta ahalduntze baxua eragiten dute beren bizi-proiektuari dagokionez; horrek zaildu egiten du emakumeek ahotsa zabaltzea diskriminazio-egoerak, abusuak, eskubideen urraketak edo laguntza eskatzeko egoerak salatzeko, eta bazterkeria eta isolamendu-arriskua areagotzen du.

Era berean, badira gizarte-desberdintasuneko beste faktore batzuk kolektibo horren isolamendu-egoera errazten dutenak eta gizarteratzeko oztopoak jartzen dituztenak. Horien artean, honako hauek nabarmentzen dira, besteak beste: hezkuntza-maila baxuak, analfabetismo-indize handiagoa, lan-jarduera murriztua ordainsari txikiko lanpostuekin, parte-hartze eskasa komunitatearen jardueretan, mendetasun handiagoa (emozionala, fisikoa eta ekonomikoa), eskuragarri dauden baliabideen erabilera txikiagoa, irisgarritasun eta egokitasun falta, edo kalteberatasun handiagoa abusuen eta indarkeria-egoeren aurrean.

Desgaitasunen bat duten emakume eta neskatoen diskriminazioan eragiten duten faktoreak bat datozela eta faktore ugari daudela kontuan hartuta, gidaren egileek azpimarratzen dute beharrezkoa dela zeharka bi aldiz jorratzea, "Genero-ikuspegia desgaitasun-politiketara eta desgaitasun-politiketara eramanez".

Horretarako, gidaliburuak esku hartzeko eta eraldatzeko proposamen batzuk jasotzen ditu hamar jardun-eremutan.

  1. Ahalduntzea, bizitza independentea eta parte hartzea. Proposamenak honako hauek sustatzen ditu: eskuragarri dauden baliabideak desgaitasun fisikoa duten emakumeen beharretara egokitzea, emakumeak ahaldunduko dituzten laguntza-taldeak sortzea, baliabideen eta horiei buruzko informazioaren irisgarritasuna erraztea, eta emakumeak komunitatean modu aktiboan parte hartzera animatzea.
  1. Prestakuntza eta enplegua Helburua da desgaitasuna duten nesken nortasuna garatzen laguntzea, bizialdi osoko prestakuntza ziurtatzea gune eta bitarteko irisgarri eta inklusiboen bidez, haien etorkizuneko prestakuntza- eta lan-itxaropenak errespetatzea, eta lan-merkatu ireki eta librera iristeko eskubidea bermatzea.
  1. Emakume zaintzalea, emakume-ama Proposamena desgaitasun fisikoa duten emakumeek mendekotasuna duten pertsonak zaintzean jasan dezaketen diskriminazio oro urruntzean oinarritzen da, bai eta zainketa horiek askatasunez eta borondatez egiten direla bermatzean ere.
  1. Irisgarritasun unibertsala. Espazio publikoetan irisgarritasuna eta segurtasuna bermatzea da kontua, bai eta Irisgarritasunari buruzko Legea betetzen laguntzea ere, eremu komunitarioaren erabilerari eta ahalduntzeari dagokienez.
  1. Proposamenaren xedea da genero-indarkeriaren aurrean segurtasun eta babes-neurriak betetzen direla bermatzea, bai eta biktima diren emakumeei emandako arreta egokitzea ere (biktima izan diren emakumeei errekonozimendua emateko edo aitorpena hartzeko gailuak desgaitasuna duten emakumeen etxeetara eramatea, biktima diren emakumeei zuzendutako laguntzetan desgaitasunaren gainkostua kontuan hartzea, etab.).
  1. Desgaitasun fisikoa duten emakumeentzako sexualitate osoa sustatzea, prebentzio-zerbitzu eta zerbitzu mediko guztietarako sarbidea bermatzea, kolektibo horren estereotipoak eta aurreiritziak ezabatzea, eta abar.
  1. Amatasunerako sarbidea bermatzea hala nahi dutenean, eta prozesu osoa eta behar diren tresnak (erditzeko, erditzeko eta erditze ondoko prestakuntza, etab.) egokituko direla bermatzea.
  1. Esku-hartzea Proposamenaren xedea da desgaitasun fisikoa duten emakumeekin esku hartu behar duten profesionalak gaitzea eta prestatzea, informazioa egokitzeko eta ulertzeko, emakumeei arreta zuzena emateko eta komunikazioa bermatzeko beharrezkoak diren baliabideak emateko, besteak beste.
  1. Mugimendu feminista. Desgaitasun fisikoa duten emakumeen presentzia eta partaidetza bermatzea ekitaldietan, batzarretan eta mugimendu feministaren beste elementu batzuetan, bai eta horiek erabiltzen diren materialetan (kartelak, ikus-entzunezkoak, liburuxkak, etab.) irudikatzea ere.
  1. Datuak eta estatistika. Azterlan eta estatistika ofizialetan, desgaitasuna duten emakumeen aldagaia eta horien mota eta maila biltzea eta sartzea, baita bestelako informazio garrantzitsua ere (indarkeria-egoerak, adibidez)

Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, txosten osoa hemen kontsultatu.