Osasun Saila / Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saila

Zaintzaile helduei laguntzeko gida (NICE, 2020)

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

Logoa, Osasun eta Arreta Bikaintasunerako Institutu Nazionalarena(National Institute for Health and Care Excellence, NICE)

Logoa, Osasun eta Arreta Bikaintasunerako Institutu Nazionalarena(National Institute for Health and Care Excellence, NICE)

El National Institute for Health and Care Excellence (NICE) argitaratzen du 'Zaintzaile helduei laguntza eman' (2020. ). Zaintzaile helduentzako gomendioak biltzen dituen gida bat, zaintzaile helduen ongizatea, erresilientzia eta bizi-esperientzia hobetuko dituzten jardunbide egokiak identifikatuz.

Erresuma Batuko zainketa eta laguntza sozio sanitarioko erakundearen testuinguruan zaintzaileen eraginkortasunari, errentagarritasunari eta esperientziei buruz eskura dagoen ebidentziarik onenean oinarrituta egindako bilduma da.

Horren bidez, informazioa eta orientazio egokiak eman nahi zaizkie osasun eta/edo gizarte-laguntzako premiak dituen 16 urtetik gorako edonori ordaindu gabeko arreta eskaintzen dioten helduei (18 urtetik gorakoei).

 

Edukiak

Gidak ondorengo gaiei buruz gomendioak ematen ditu:

 

- Informazio eta laguntza zaintzaileei, horien bidez, Erresuma Batuko tokiko agintariei gonbita egiten zaie zaintzaileei informazioa ematean zeregin aktiboa izan dezaten, zaintzaileek laguntza sozial eta komunitarioetarako sarbidea izatea sustatuz.

Zaintzaileekin harremanetan dauden gizarte eta osasun profesionalei gogorarazten zaie, haiei informazioa eta orientazioa emateko ardura dutenez, komunikazio egokirako ezagutza, denbora eta baliabideak edukitzeko gomendioa. Ildo horretan, gomendioen artean nabarmentzekoa da pertsona zaintzaileei behin eta berriz informazio bera emateko aukera, asimilazio zaileko informazioa denean edo horiek bizi duten estres emozionaleko egoeragatik.  Era berean, partekatutako informazioak beti errespetatuko du konfidentzialtasuna eta zaintzen ari den pertsonaren gurariak.

Zaintzaileei emandako laguntzaren artean, nabarmentzekoa da osasunaren eta gizarte-zerbitzuen arloko profesionalek zaintzan adituak diren bazkide gisa hautemateko gomendioa, lehenengoek zaintzen duten pertsonari dagokionez dituzten trebetasunak eta ezagutzak baloratu ditzaten.

Azkenik gomendatu egien da profesionalek (osasun eta gizarte zerbitzuetakoek) zaintzaileei azaltzea zaindutako pertsonak aurrera egin dezakeela, zaintzaileek ulertu ahal izan dezaten, posible dela  zaintza-prozesuan zehar rola aldatzea.

 

- Zaintzaileen identifikazioa. Ekintza horren bidez, profesionalak eta erakundeak (gizarte eta osasunekoak) gonbidatzen dira zaintzaileei laguntza eta gainerako gizarte baliabide eta komunitarioen berri emateko.

Nolanahi ere, azpimarratzen da garrantzitsua dela kontziente izatea batzuetan zaintzaileek ez dutela beren burua halakotzat hartzen, batzuetan zaintza beren gain hartzeko prozesuak progresiboak direlako, edo zaintzailearen lehen mailako identifikazioa senar, emazte, seme-alaba edo anai-arreba gisa izan daitekeelako, edo ez delako halakotzat hartzen zaindutako pertsonarekin bizi ez delako, besteak beste.

Zaintzaileak identifikatzeak onura sozial eta komunitarioa ekarriko du, beren zaintza-esperientzia partekatzen duten eta zaintzak hartzeko prozesuan beste pertsona batzuk gaitzeko balio duten aditu bihur daitezkeen unetik.

 

- Zaintzaileen beharrak ebaluatzea, Zaintzak beren gain hartzen dituzten pertsonen osasunari, ongizateari eta gizarte- eta zaintza-premiei buruzko alderdiak jaso behar dituela.

Gidako gomendioen bidez, zaintzailearen ebaluazio egokiaren balioa azpimarratzen da (zaindutako pertsonaren egoera – adibidez, bizitzaren amaierako egoeran –, zaintzaileak izandako estres-mailak, zaindutako pertsonaren ospitaleratze-altaren plangintza, zaintza rolen aldaketak, gaikuntza premiak, zaintzak bere gain hartzeko trebetasunak eta abar kontuan hartuta). Berez izan daitekeela esku-hartze terapeutiko bat eta etorkizuneko arazoak prebenitzeko tresna bat bezala.

Zaintzaileari laguntzeko plan bat egitea lortzen bada, haren ebaluazioaren ondorioz, hura erregulartasunez monitorizatzea eta berrikustea gomendatzen da.

 

- Zaintzaileei laguntzak, enpleguan, hezkuntzan eta gaikuntzan sartzeko edo berriz ere sartzeko. Horrenbestez ahaleginak egitea gomendatzen da, zaintzaile-rola lan-bizitzarekin, prestakuntza- eta/edo gaikuntza-prozesuekin uztartzen duten pertsonek laguntza-zerbitzu pertsonalizatuak eta beren behar bereziei erantzuten dietenak izatea bermatzeko.

Lanera itzultzeko edo prestakuntzarako ongizate edo gaikuntza-eskubideei buruzko aholkularitza ematen duten zerbitzuek zaintzaileen beharrak ondo ulertu behar dituzte. Estrategia gisa, honako hau iradokitzen da: "Zaintza-txapeldun" gisa akreditatutako pertsonengan hasten diren eta zainketen arloko erreferente bihurtzen diren mailakako prestakuntzak diseinatzea, haien ezagutzagatik, aholku adituagatik eta beste profesional batzuei gizarte- edo osasun-zerbitzuetan prestakuntza emateko gaitasunagatik (ezagutza-transferentzia).

Nolanahi ere, enpresekin akordioak sustatzea proposatzen da, zaintzaileek zaintzak lan-jarduerarekin eta haien osasun emozionalarekin uztartu ditzaten. Era berean, gomendatzen da lantokietan jakinaraztea zer neurri hartu behar dituzten zaintzak beren gain hartzea eta lana uztartzea behar duten pertsonek.

 

- Zaintzaileentzako giza eta laguntza komunitarioa. Horrela, erakunde horiek eskura dituzten laguntza-baliabideen berri izango dute: zerga-onurak, finantza-laguntzak, autozainketei buruzko aholkuak, autolaguntza-taldeak, tokiko laguntza-zerbitzuak, etab. Zaintzaileek maiz eta modu antolatuan gozatu behar dute atsedenaldiez.

 

- Zainketak burutzeko gaikuntza eta laguntza. Horrela, bada, prestakuntza-eskaintza bat diseinatzea gomendatzen da, identifikatutako premiei erantzungo dien eta zainketen garapena modu seguruan indartuko duena, gai orokorrei helduz: osasun-baldintzak, desgaitasuna eta beste zainketa premia batzuk; nork bere burua zaintzeko printzipioak; zainketetan trantsizioak egiteko plangintza eta prestakuntza; farmakoen administrazioa; dietei eta nutrizioari buruzko alderdiak; higiene pertsonalari buruzko kontzeptuak; kudeaketari eta ongizateari buruzko alderdiak. Teknologia berriei eta zaintzan laguntzeko baliabide digitalak erabiltzeari, besteak.

 

- Zaintzaileei laguntza emozionala eta psikologikoa.. Horrela, estrategia pertsonalizatuak garatuko dira eta zaintzaileen autozaintzarako eta ongizaterako (fisikoa eta emozionala) lagunduko duten trebetasunak ahalbideratuko dira. Zaintza-prozesuaren hainbat unetan laguntza emozionala eta psikologikoa ematea gomendatzen da, eta laguntza horiek zaintzaile bakoitzaren egoera pertsonalarekin uztartzen laguntzea (adibidez, ordutegi-lehentasuna, lehentasun berezia, mugikortasunaren eta irisgarritasun fisikoaren baldintzatzaileak, eta abar).).

 

- Laguntza ematea zaintza-funtzioen aldaketetan eta artatutako pertsonaren bizitzaren amaierako egoeretan.

Gomendatzen da kontziente izatea zaintza-beharrak ez direla desagertzen zaindutako pertsona egoitza-zentro batera edo ospitale batera eramaten denean.

Zaintzak eta horiek ematen dituen pertsonak zaintza prozesuan gerta daitezkeen hainbat aldaketatara egokitu behar dute: zaindutako pertsona helduarora iristen denetik bere osasun egoeran aldaketa esanguratsuak izatera, bere osasun-egoerak okerrera egiteak bizitzaren amaierako zaintzak eskatzen dituenera, ustekabeko heriotzara, beste egoera posible askoren artean.

Gida honek gomendio bereziak ere baditu, zaintzaileek bizitzaren amaierako egoeran dagoen pertsona bati laguntza eta arreta eman behar dioten kasuetarako; izan ere, pertsona horiei honako hauetarako sarbidea eman behar zaie: etxeko zainketa aringarriak; beharrezko egokitzapen guztiak; zaintzak garatzeko laguntza osagarriak. Edozein modutan gomendatzen da bukaerako egoeran dauden pertsonen eta haien zaintzaileen duintasuna eta pribatutasuna bermatzea, ospitaleetan banakako logelak emanez.

 

Hartzaileak

Zaintzaile helduak, profesionalak ez direnak; hau da, ez dute inolako ordainsaririk jasotzen 16 urtetik gorako pertsona bati edo gehiagori ematen dizkieten zainketen truke, eta horiek dira gida honen hartzaile nagusiak, baina ez bakarrak Edukiak, beste erakunde batzuek osatutako talde handi bati zuzenduta daude. Hala nola, tokiko agintariek, batzorde klinikoek eta beste erakunde batzuk. Aipatutako hauek ebaluatu, planifikatu. kontratu eta laguntza eta informazioa ematen diete zaintzaileei eta zainduak diren pertsonei. Eta baita arreta sozio sanitarioaren hornitzaileei ere, gizarte-zerbitzuetako hornitzaileak barne, lehen mailako arreta sanitariokoak barne (farmazeutikoak barne); ospitaleko eta komunitateko arreta (akutuen arretarako eta osasun mentaleko zerbitzuak eta egoitza-arreta barne); larrialdi-zerbitzuei, erakunde komunitarioei eta boluntarioei; eta zaintzaile helduekin lan egiten duten osasuneko eta gizarte-zerbitzuetako profesionalei (laguntzaile pertsonalak barne).

Osasun eta Arreta Bikaintasunerako Institutu Nazionala (National Institute for Health and Care Excellence, Nice) Erresuma Batuko Osasun Sailaren erakunde publiko exekutiboa da. Aipatutakoak jarraibideak argitaratzen ditu eraginkortasun, segurtasun eta errentagarritasun-probetan oinarritutako ebaluazioak kontuan izanda. Lau arlotan garatzen dira: osasun-teknologien erabilera Osasun Zerbitzu Nazionalean (NHS); praktika klinikoa (gaixotasun eta afekzio espezifikoak dituzten pertsonen tratamendu eta arreta egokiari buruzko orientazioa); sektore publikoko langileentzako orientazioa osasunaren sustapenari buruz; eta gizarte-zerbitzuen zerbitzu eta erabiltzaileentzako orientazioa gaixotasunen prebentzioari buruz.

Gai honi buruzko informazio gehiago nahi izanez gero, kontsultatu ondorengo gida: 'Zaintzaile helduei laguntza eman' (Supporting adult carers (leiho berri batean irekitzen da), 2020), Osasun eta Arreta Bikaintasunerako Institutu Nazionalak (National Institute for Health and Care Excellence, NICE) argitaratutakoa.