Ingurumenean inpaktuak eragiten dituzten plastikozko produktuak

Plastikoa gure ekonomian eta eguneroko bizitzan oso presente dagoen materiala da; gure gizarteak aurre egin behar dien hainbat arazo konpontzen laguntzen duten funtzio ugari ditu. Horrek azaltzen du plastikoaren kontsumoa modu esponentzialean hazi izana serieko fabrikazioa hasi zenetik, eta joera horrek, ziurrenik, datozen hamarkadetan ere jarraituko du. Plastikoaren kontsumoaren aldeko argudioetako batzuk elikagaien segurtasuna, logistika eta banaketa sistemen hobekuntza, erregaiaren aurrezpena edo material horren garraioari lotutako berotegi efektuko gasen emisioen murrizketa dira; izan ere, plastikoa material arina denez, kantitate handiagoa garraia daiteke, eta horrek erregaiaren eta horrekin lotutako emisioen aurrezpena dakar.

Baina abantaila eta argudio horiek arazo larriak sortzen dituzte ingurumenean duten eragina aztertzen dugunean. Plastikozko produktuak zabortegira bideratzen direnean baliabideak galtzen direnetik, bertan behera uzteak eragindako inpakturaino; izan ere, oso astiro degradatzen dira, eta oinarrizko elementuak ingurunean mantentzen dira, epe luzera mikro edo nano tamainako partikuletan zatikatuta, nahiz eta produktu horiek hartu zituzten produktuak edo diseinatutako helburua aspaldi desagertu. Plastikoek ingurunean duten iraunkortasun hori, produktuen konposizioan elementu toxiko batzuk egotearekin eta ingurunean kutsatzaileak berenganatzeko duten ahalmenarekin, abandonatu ondoren, arazo ekonomikoak, sozialak, sanitarioak eta biologikoak eragiten dituzten ingurumen-arazoekin lotzen da, bereziki itsas eremuan.

Erabat edo partzialki plastikoz fabrikatutako produktuak dira, eta ez dira asmatu, diseinatu edo merkatuan sartu, beren bizialdiaren barruan zirkuitu edo errotazio ugari osatzeko, ekoizle bati itzuliz, helburu berarekin betetzeko edo berrerabiltzeko.

Itsasoko zaborren karakterizazioetan sarrien agertzen diren erabilera bakarreko plastikozko produktuei, arrantza-tresnei eta plastiko zatikagarriko produktu guztiei aplikatzeko neurriak ezartzen ari dira. Neurri horien artean, nabarmentzekoak dira plastikozko produktuak murriztea, sentsibilizatzea, markatzea eta ekodiseinatzea, bai eta tresna ekonomikoak erabiltzea ere, hala nola ekoizlearen erantzukizun zabaldua eta produktu jakin batzuetarako murrizketa, horiek ordezkatzeko dauden aukerak eta merkatuan dauden alternatibak kontuan hartuta.

Murriztu beharreko erabilera bakarreko plastikozko produktuak:

  • Edarietarako edalontziak, estalkiak eta tapoiak barne.
  • Elikagaietarako ontziak, hala nola kutxak, estalkidunak edo taparik gabeak, elikagaiak edukitzeko erabiltzen direnak, baldin eta:
    • Berehalako kontsumorako dira, in situ edo eramateko.
    • Normalean, ontzian bertan kontsumitzen dira.
    • Bestelako prestaketarik gabe kontsumitzeko prest daude, hala nola janaria prestatzea, irakitea edo berotzea, janari lasterrerako elikagaietarako ontziak edo berehala kontsumitzeko prest dauden beste elikagai batzuk barne, edarietarako ontziak, platerak eta elikagaiak dituzten ontziak eta bilgarriak izan ezik.

Erabilera bakarreko plastikozko produktuak, merkatuan sartzeko mugak dituztenak:

  • Kotoizko makilatxoak, osasun-produktuak izan ezik.
  • Mahai-tresnak (sardexkak, aiztoak, koilarak, zotzak).
  • Platerak.
  • Lastotxoak.
  • Edari-irabiagailuak.
  • Globoei eusteko eta horiei lotuta joateko makilatxoak, erabilera eta aplikazio industrialetarako eta profesionaletarako globoak izan ezik, kontsumitzaileei banatzen ez zaizkienak, makilatxo horien mekanismoak barne.
  • Elikagaietarako ontziak, poliestireno hedatuz eginak.
  • Poliestireno hedatuz egindako edarientzako ontziak, horien estalkiak eta tapoiak barne.
  • Poliestireno hedatuz egindako edarietarako edariak, horien estalkiak eta tapoiak barne.

Erabilera bakarreko plastikozko produktuak, ekodiseinuko baldintzak betetzen dituztenak:

Hiru litrora arteko edukiera duten edarientzako ontziak, hau da, likidoak edukitzeko erabiltzen diren ontziak, hala nola edarientzako botilak, horien estalkiak eta tapoiak barne, eta edarientzako ontzi konposatuak, horien estalkiak eta tapoiak barne, baina ez:

  • Beirazko edo metalezko edarietarako ontziak, plastikozko estalki eta tapoiekin.
  • Erabilera mediko berezietarako elikagaietarako erabiltzen diren edarietarako ontziak

Erabilera bakarreko plastikozko produktuak, markatzeko baldintzak betetzen dituztenak:

  • Konpresak, tanpoi higienikoak eta tanpoi-aplikatzaileak.
  • Toallatxo hezeak, hau da, aurrez hezetutako toallatxoak, norberaren higienerako eta etxeko erabileretarako.
  • Iragazki eta iragazki komertzializatuak dituzten tabako-produktuak, tabako-produktuekin konbinatuta erabiltzeko.
  • Edarietarako edalontziak.

Erabilera bakarreko plastikozko produktuak, bereizita bildu behar direnak eta ekodiseinuaren baldintzak bete behar dituztenak:

Gehienez hiru litroko edukiera duten edarientzako botilak, estalkiak eta tapoiak barne, baina ez:

  • Beirazko edo metalezko edarientzako botilak, plastikozko estalki eta tapoiekin.
  • Erabilera mediko berezietarako elikagaietarako erabiltzen diren edarietarako botilak

Erabilera bakarreko plastikozko produktuak, ekoizlearen erantzukizun zabalduari eta kontzientziazio-neurriei lotuak:

Elikagaietarako ontziak, hala nola kutxak, estalkidunak edo taparik gabeak, elikagaiak edukitzeko erabiltzen direnak, baldin eta:

  • Berehalako kontsumorako dira, in situ edo eramateko.
  • Normalean, ontzian bertan kontsumitzen dira.
  • Bestelako prestaketarik gabe kontsumitzeko prest daude, hala nola janaria prestatzea, irakitea edo berotzea, janari lasterrerako elikagaietarako ontziak edo berehala kontsumitzeko prest dauden beste elikagai batzuk barne, edarietarako ontziak, platerak eta elikagaiak dituzten ontziak eta bilgarriak izan ezik.
  • Bilgarrian bertan berehala kontsumitzeko elikagaiak dituzten material malguarekin fabrikatutako ontziak eta bilgarriak, gerora bestelako prestakuntzarik egin gabe.
  • Hiru litrora arteko edukiera duten edarientzako ontziak, hau da, likidoak edukitzeko erabiltzen diren ontziak, hala nola edarientzako botilak, tapoiak eta tapak barne, eta edarientzako ontzi konposatuak, tapoiak eta tapak barne, baina ez beirazko edo metalezko edarientzako ontziak, plastikozko tapoiak eta tapak dituztenak.
  • Edarietarako edalontziak, estalkiak eta tapoiak barne.
  • Plastikozko poltsa arinak
  • Toallatxo hezeak, hau da, aurrez hezetutako toallatxoak, norberaren higienerako eta etxeko erabileretarako.
  • Globoak, erabilera eta aplikazio industrial eta profesionaletarako globoak izan ezik, kontsumitzaileei banatzen ez zaizkienak.
  • Iragazkidun tabako-produktuak eta tabako-produktuekin batera erabiltzeko merkaturatutako iragazkiak.

Azken aldaketako data: