Lan-osasuneko gidak
24. Garbiketa
24. zki. Garbitasuneko langileentzat. Langileek jasan ditzaketen arriskuak eta hartu beharreko prebentzio-neurriak.
23. Maskarak
Osasun-arloko langileentzat. Arrisku biologikoei aurre egiteko eta zitostakikoen helmenean suertatuz gero, edo beste medikamentu arriskuenean, jakiteko nola jokatu.
22. Ikuztegia
Prebentzio/lan-osasuneko unitatearen beste liburuxka bat, garbitegiaren funtzionamenduari buruzko honekin 22. zenbakira iritsi den bilduman beste ale bat osatzen duena.
21. Lagin biologikoak prestatzea, garraiatzea eta segurtsunez bidaltzea
Lagin biologikoen garraio eta harrerek eragindako infekzioei egotz dakizkiekeen gaixotasun-kasuak oraindik deskribatzeko dauden arren, ezar daitezke segurtasun-gomendio batzuk prozesu horretan esku hartzen duten langileak babesteko, enbalaje akastun, hondatu edo zikinen erabilpena saihesteko, horrek arriskuak sortzen dizkie-eta haiei.
Garrantzi handia du bidali beharreko lagin biologiko bat prestatzen duen langilearen, lagin hori garraiatzen edo bidaltzen duen langilearen eta hartzen duen langilearen arteko prozesua koordinatuta egoteak, horrela lagin biologikoaren paketea edo edukiontzia prozesuaren fase desberdinetan egoera onean dagoela eta inolako arriskurik ez duela segurtatzeko.
21. Lagin biologikoak prestatzea, garraiatzea eta segurtsunez bidaltzea
20. Eskularruak osasun munduan erabiltzeko modu egokia
Eskularruak norbera babesteko ekipamendu bat dira. Beren egitekoa, eskuak gai kutsatzaileen eraginetik babestea da, barrera fisiko baten modura jardunez.
20. Eskularruak osasun munduan erabiltzeko modu egokia
19. Gas likidotuak edo presiokoak dauzkaten botilen manipulazioa
Gas likidotuak edo presiokoak dauzkaten botilak garraiatzeak, eramateak eta manipulatzeak honako arriskuak ekar ditzake: gainesfortzuak, kolpeak eta talkak, sutea, leherketa, intoxikazioak,… Gidak prebentziozko neurriak aztertzen ditu eta material hauekin lan egiten dutenentzat oso erabilgarriak diren gomendioak eskaintzen ditu.
19. Gas likidotuak edo presiokoak dauzkaten botilen manipulazioa
18. Lanean eta eguneroko bizitzan posturak zaintzeari buruzko gomendioak
Liburuxkak gogorarazten duen bezala, bizi-kalitate ona izateko oso garrantzitsua da posturak ondo zaintzea. Ondorio kaltegarriak areagotu daitezke, postura desegokia edukitzeaz gain, karga batekin ibiltzen bada. Egia da ez direla beti izaten nahi adina baliabide eta laguntza inguruan, baina beti zenbait neurri har daitezke eta gida honek zehaztasun handiz azaltzen ditu.
18. Lanean eta eguneroko bizitzan posturak zaintzeari buruzko gomendioak
17. Haurdunaldia eta erradiazioa
Bilduma honen 17. zenbakiaren gaia “haurdunaldia eta erradiazioa” da, eta bertan definizioak eta arrisku elkartu nagusiak jasotzen dira. Horrezaz gain, honakoak ere azaltzen dira: lanean erradiaziopean egotearen mugak, nola jokatu behar den eta prebentziozko neurriak.
17. Haurdunaldia eta erradiazioa
15. Maskara iragazkidunak erabiltzeko jarraibide orokorra
Ondorengo jarraibidean azalduko ditugu material erdizurrunez egindako maskara hauen ezaugarriak: lotura-uhalak batetik (begi-babesleekin edo gabe), eta gasetarako, lurrunetarako eta horiek biak kutsatzaile partikulatuekin nahasten direnerako uhal horietan jartzen diren iragazki bereziak bestetik.
15. Maskara iragazkidunak erabiltzeko jarraibide orokorra
14. Laborategian jarduteko jarraibide orokorrak
Laborategi batean, hau da, esperimentu zientifikoak eta eragiketa kimikoak egiteko prestatutako lokal batean, lan egiteko orduan ezinbestekoak diren arauak hartu behar dira kontuan, zenbait arrisku saiheste aldera.
14. Laborategian jarduteko jarraibide orokorrak
13. Ebakuazioa emergentzia-egoeran
Ebakuazioak ustekabeko egoera baten aurrean, pertsona, instalazio eta/edo prozesuei kalte egiteko arriskua sor daitekeelako, neurriak lehenbailehen hartzea eskatzen du gerta litezkeen kalteak aurreikusi, gutxitu edo indargabetzeko. Gida honetan jarduteko modu desberdinak azaltzen dira egoeren arabera.
13. Ebakuazioa emergentzia-egoeran
12. Lanean gai biologikoen eraginpean egoteagatiko istripua/intzidentea
Gida hau, bereziki, bere lana osasun-munduan egiten duen eta pazienteen odolarekin edo bestelako jariakinekin zuzeneko edo zeharkako harremana duen langile orori dago zuzendua. Egoera bakoitza definitzeaz gain, egoera jakinetan nola jokatu behar den azaltzen da.
12. Lanean gai biologikoen eraginpean egoteagatiko istripua/intzidentea
11. Produktu kimikoekin istripua-intzidentea gertatuz gero jarduteko plana
Aipatzen diren arrisku kimikoak hauexek dira: gaien ezaugarri arriskutsuak ez ezagutzea; identifikatu gabeko substantziak; biltegiratze desegokiak, luzarokoak; segurtasun-datuen fitxak ez edukitzea; lan egiteko metodoak eta prozedurak ez ezagutzea; produktu kimikoen ontziak zabalik edo gaizki itxita edukitzeagatik, aireztapen eskasagatik, xurgatzeko edo erauzteko ekipamenduak ez erabiltzeagatik edo oker erabiltzeagatik ingurumenean sortutako kutsadura; eta laborategiko material desegokia edo kalitate txarrekoa erabiltzea.
11. Produktu kimikoekin istripua-intzidentea gertatuz gero jarduteko plana
10. Produktu eta ekipamenduen erosketarekin zerikusia duten prebentzio-baldintzak
Gida hau, gai kimikoak eta prestakin arriskutsuak, hala nola, laneko ekipamendua (makinak, aparatuak, etab.), tresneria, segurtasun-materiala eta norbera babesteko ekipamendua erosten dituztenei zuzendua dago.
10. Produktu eta ekipamenduen erosketarekin zerikusia duten prebentzio-baldintzak
9. Sukaldea
Sukaldeko zerbitzuak milaka plater prestatzen ditu egunero eta arrisku handiak dituen jarduera da, esaterako, ebakiak, zipriztinak, erredurak, etab. Zenbait aparatu manipulatzeak eta erabiltzeak honelako arrisku hauek ekarriko ditu: gainesfortzuak, jarrera desegokiak edo elektrizitatearekin zerikusia dutenak, suteak, leherketak…
8. Produktu kimikoei dagozkien arriskuen prebentzioa
Ospitaleetan, askotan mota eta forma desberdineko produktu kimikoekin egiten da lan, eta horregatik, beharrezkoa izaten da neurriak hartzea. Izan ere, produktu horiek arriskutsuak izaten dira beren ezaugarri fisikokimiko, kimiko eta toxikologikoengatik.
8. Produktu kimikoei dagozkien arriskuen prebentzioa
7. Zitostatikoak segurtasunez manipulatzea
Konposatu zitostatikoa zelula tumoralen hazkunde desordenatua inhibitzeko gai den farmakoa da, diseinatua edo prestatua, zelula-dibisioa aldatu eta azkarren ugaritzen diren zelulak suntsitzen dituena. Ondorio mutagenikoak, kartzinogenikoak edo teratogenikoak izan ditzake. Zikostatikoak biltegiratzeko eta manipulatzeko aholkuak ere ematen dira.
7. Zitostatikoak segurtasunez manipulatzea
6. Norberaren babeserako ekipoak arrisku biologikoari aurre egiteko
Osasun-zentroetan dagoen arrisku handienetako bat arrisku biologikoa da; beraz, gida honetan agertzen diren norberaren babeserako ekipoak gehienbat arrisku hori gutxitzeko edo kentzeko prestatuak dira.
6. Norberaren babeserako ekipoak arrisku biologikoari aurre egiteko
5. Emergentzia-egoerak
Dokumentuak emergentziari buruzko honako definizioa hau ematen du: ustekabeko egoera, pertsona, instalazio eta/edo prozesuei kalte egiteko arriskua sor dezakeena. Horregatik behar-beharrezkoa da lehenbailehen neurriak hartzea, gerta litezkeen kalteak aurreikusi, gutxitu edo indargabetzeko.
4. Nola erabili itzalgailuak
Beharrezkoak diren neurriak eta itzalgailuak erabiltzeak dituen arriskuak argitzeaz gain, gidak nola erabili itzalgailu bat, behar izanez gero, azaltzen du modu argian eta zehatzean.
3. Zamak eskuz erabiltzea
Zamak erabiltzeko orduan egin beharreko esfortzuak nola saihestu azaltzen da bai eta hartu beharreko neurriak ere. Gainesfortzuei eta neke fisikoari dagokienez, gidak eskainitako aholkuak jarraituz saihestu daitezke.
2. Pazienteak mugitzea
Gida honek gorputz-mekanika zer den azaltzen du, eta gorputzak eguneroko bizitzako jarduera desberdinak egiteko hartzen duen postura-multzo gisa definitzen du.
Mugitzerakoan modu natural batez hartzen ditugun posturak kontuan hartzen baditugu eta pazienteak manipulatzeko orduan horiek berregiten ahalegintzen bagara, aurrez finkatuta dituzten posturei jarraitzeko beren gorputzak duen berezko joerak lagundu egingo digu zeregin horretan.
1. Odol bidez transmititutako arrisku biologikoaren prebentzioa
Osasun-langileek B eta C hepatitisaren birusarekin edo GIBarekin kutsatzeko arriskua dute, baldin eta ziztadak, ebakiak edo jariakin biologikoak dituzten zipriztinak jasaten badituzte. Gida honek prebentziorako eta arriskuak saihesteko neurriak jasotzen ditu.
1. Odol bidez transmititutako arrisku biologikoaren prebentzioa