Kultura- eta sormen-industriak gora egiten ari dira Europako testuinguruan, ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-erronkei aurre egiteko irtenbide berriak aurkitzeko duten gaitasunari esker. Gainera, Euskadiko Espezializazio adimenduneko Estrategian (RIS3) identifikatutako aukera-eremuetako bat da. Izan ere, sormen-ekonomia munduko BPGaren %3 inguru da. Horregatik, Ekonomia Sortzailearen eta ingurumen-sektorearen arteko lankidetzaren potentziala aztertzen ari da Aclima.
2021 hau "garapen Jasangarrirako Ekonomia Sortzailearen Nazioarteko Urtea" izendatu du NBEk, eta nabarmendu du ekonomia sortzaileak garapen jasangarriaren, ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren hiru dimentsioetan lagundu dezakeela, bai eta 2030 Agenda lortzen ere, besteak beste, hazkunde ekonomikoa eta berrikuntza sustatuz, eta enplegu osoa eta produktiboa eta guztientzako lan duina sortuz.
Ekonomia Sortzaileak, Ekonomia Laranja ere deituak, ideiak kultura-ondasun eta -zerbitzu bihurtzea ahalbidetzen duten jarduerak biltzen ditu, balio ekonomikoa eta beste mota batekoa sortzeko gai direnak. Bere espektroaren barruan kokatzen dira, halaber, sormenari euskarria eta zerbitzua eskaintzen dioten arlo guztiak. UNESCOren arabera, Ekonomia Sortzaileak oinordetza kulturala, sormena eta bitartekoak, sorkuntza funtzionalak eta ezagutza biltzen ditu. Adituek hiru talde bereizten dituzte sektore honetan: arteak eta ondarea (ikusizko arteak eta arte eszenikoak, turismoa, hezkuntza), kultura-industriak (ikus-entzunezko industria, argitaletxea eta fonografikoa) eta teknologia berriak (bitarteko digitalak, publizitatea eta diseinua, besteak beste).
UNESCOk argitaratutako "cultural Times: The first global map of cultural and creative industries" txostenaren arabera, kulturak eta sormenarekin lotura zuzena duten ondasun edo zerbitzuek 2.250 milioi dolarreko diru-sarrerak sortzen dituzte eta 29,5 milioi pertsonari ematen diete lana munduan. Garapenerako Banku Interamerikarrak (BID) dioenez, Ekonomia Sortzailea herrialde bat balitz, Estatu Batuetako, Txinako eta Japoniaren atzetik munduko laugarren ekonomia izango litzateke; bederatzigarren esportatzaile handiena; eta laugarren lan-indarra 144 milioi langilerekin, lotutako enpresetan lan egiten dutenak zenbatuta.
Gainera, garapen bidean dauden herrialdeen hazkunderako izan dezakeen garrantzia azpimarratzen du NBEk. 2002. eta 2011. urteen artean, nazio horien batez besteko hazkundea % 12,1ekoa izan zen urteko sormen-ondasunen esportazioetan. Datu horrek agerian uzten du Ekonomia Sortzailea hazkunde-palanka bat izan daitekeela, garapen jasangarria, bidezkoa eta ekitatiboa sortzeko gai dena, beharrezkoena den lekuetan.
Euskadik ibilbide luzea du kultura- eta sormen-industriak sustatzen, eta gainera, aukera-lurralde gisa identifikatuta daude Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza 2020 Planaren Espezializazio adimenduneko Estrategiaren (RIS3) barruan. Horregatik, beharrezkoa da aliantzak bilatzea beste sektore batzuekin espazio komunak sortzeko, Ekonomia Sortzaileak ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-erronken aurrean irtenbide berriak lortzeko duen gaitasuna baliatu ahal izateko.
New Bauhaus Europarra
Europako Batzordeak Europako ondarea eta esperientzia baliatu nahi ditu diseinuaren arloan, egungo garaietara egokituz. Horregatik, Europako Bauhaus Berria bultzatzen ari da, joan den mendeko 20ko hamarkadan Alemanian sortutako proiektuaren bilakaera, diseinu modernoa, arkitektura eta artea eraldatu zituena.
Zehazki, mugimendu horren printzipioak aplikatzea da asmoa, iraunkortasunaren, estetikaren eta gizarteratzearen helburuetara bideratuz. Ekimen honen bidez, Europako eraldaketa berdea bizkortu nahi da, jasangarritasuna eta estetika uztartuz, eta Europako Itun Berdearen printzipioetan oinarrituta, esparru zientifiko-teknologikoak artearen eta kulturaren munduarekin lotzea. Horrela, erronka ekologiko eta digitalei beste ikuspegi sortzaileago batetik heltzeko helburua planteatzen da, eraldatzeko eta herritarren bizitza hobetzeko aukerak aurkituz. Horretarako, diziplina guztietako diseinatzaile, arkitekto, ingeniari, zientzialari, ikasle eta adimen-sortzaileentzako erreferentzia- eta topaketa-esparru bat ezartzen da, etorkizun iraunkorrago eta inklusiboago bat gogora dezaten.
Une honetan, Europako Bauhaus Berriaren printzipioen egungo adibide zehatzak identifikatzen ari dira. Fase horren ondoren, 2021eko udazkenean, EBko hainbat herrialdetako bost proiektu pilotu aukeratuko dira, estiloko irtenbide berri eta inklusiboen baterako diseinua prestatzeko. Azkenik, ikasitako ideiak eta kontzeptuak herritar eta profesional guztiei zabaldu nahi zaizkie, praktikoki erabil ditzaten.
Kimera
Aclimak, Eide Euskadiko diseinatzaileen elkarteak, Karraskan sormen-esperientzien sareak eta Wikitoki lankidetza-praktiken laborategiak bultzatutako ekimen honen helburua da sinergiak eta lankidetza-puntuak aurkitzea ingurumen-sektorearen eta sormen-sektorearen artean, gure gizarteak dituen erronkei aurre egiteko modu berriak sustatzeko. Horrela, ingurumenarekiko arduratsuagoak diren eta merkatu globalean lehiakorragoak diren produktuak eta zerbitzuak gara litezke.
Kimera aukera bat da ingurumenaren sektoreek eta kultura- eta sormen-sektoreek esperientziak partekatzeko eta elkarrekin lan egiteko. Aldi berean, bi arloen arteko desberdintasunak eta osagarritasunak identifikatu nahi dira, lan-ildo koordinatuak proposatuz.
Elkarri lotutako hainbat agertoki landu dira, hala nola hiri erresilientea, bizi-kalitatea eta ekonomia zirkularra. Gainera, eremu jakin batzuk aipatu dira, hala nola uraren ziklo integrala, hondakinak gaika biltzeko sistemak, naturan oinarritutako irtenbideak, hiri-ingurunean eta hiri-inguruan integratutakoak, berrikuntza ingurumen-produktu eta -zerbitzuetarako balio erantsiaren modu gisa, edo produkzio- eta zerbitizazio-ereduak, ingurunearen gaineko inpaktua minimizatzea edo material berriztagarriak eta ez-kutsatzaileak erabiltzea lehenesten dutenak.
