(Argazki-oina, ezkerretik eskuinera: Nora Sarasola, BBK Banku Fundazioaren Gizarte Ekintzako Zuzendaria; Gorka Martínez, BBK Banku Fundazioaren zuzendari nagusia, Ohorezko Patronoa; José Luis Merino Gorospe, Antzinako Artearen museoko kontserbatzailea; eta Elixabete Etxanobe, Bizkaiko Foru Aldundiko diputatu nagusia eta Bilboko Arte Ederren Museoaren Patronatuko presidentea)

Alde batetik, arteak era guztietako historiak bisualki adierazteko duen gaitasunean eta, bestetik, museoko bildumen aberastasunean oinarrituta, BBK Artearen Ibilbidearen proposamen berriak ibilbide heterogeneo eta askotarikoa eskaintzen du mendebaldeko artean zehar, historian zehar izaera eta jatorri ezberdineko iturri literarioetan inspiratu diren egileekin.

Greziar eta erromatar Antzinatetik datozkigu, hurrenez hurren, Tito Livio eta Ovidioren kontakizunak, Lukrezia nobleari eta Europa printzesari buruzkoak, XVI. mendean Alemaniako Errenazimentuko protagonistetako bat izan zena, Lucas Cranach "Zaharra" eta Martin de Vos flandestarra inspiratu zituztenak. Biek ihes egiten diete gaiaren alderdi labainenei, bi biluzi femenino eder margotzeko. Iraganeko garai batekiko lilura erromantizista Korintoko Apoloren tenpluaren hondakinen bidez ere iristen da guregana; Isabel Baquedanok margotu zuen tenplu hori, joan den mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran Greziara eta Italiara egindako bidaia baten ondoren, eta Idoia Montónek erliebe asiriar zeremoniala ekarri zuen gogora, artistak 2019ko Kurdistan bisitatu ondoren.

Zalantzarik gabe, historiako libururik hedatuenak, Bibliak, hartzen du edizio honetako hautaketaren zati handi bat, Itun Zahar eta Berriko kontakizun eta protagonisten irudikapenekin: Eva, Francisco Durrioren zeramikazko medailoi ederrean (1908); Noeren kutxa (XIII. mendea), erromaniko katalanekoa; Orazio Gentileschiren Judit eta Holofernes (c. 1605-1612); edo/eta José Echenagusíaren Sanson eta Dalila (1887). Batzuetan, kezka dinastikoak gainditzen dituzte, hala nola lan hauetan: Lot eta bere alabak (c. 1628), hori ere Orazio Gentileschirena; Francisco Gutiérrez Cabelloren Kapritxo arkitektonikoa, Moises uretatik salbatua (c. 1653-1655); eta Mari Puri Herreroren Jakoben ametsa (1982). Beste batzuetan, fede-frogak interpretatzen dituzte, Pedro Orrenteren Isaaken sakrifizioa (c. 1616) eta Domenico Violaren Job eta bere seme-alabak (c. 1650) lanetan gertatzen den bezala.

Bibliarekin batera, kontakizun hagiografikoek ospe handiko pertsonaiak jasotzen dituzte, hala nola Alexandriako Santa Katalina, Sofonisba Anguissolak XVI. mendearen amaieran irudikatua, eta San Sebastian, Andrés Nagelek pop estetikaz betetako collage batean lau mende geroago landua.

Emakume historikoek, Kleopatra edo Joana Arc-ekoa kasu, eta garaikideek ere, Marilyn Monroe aktoreak adibidez, mito kategoria lortu dute, eta, horrela, toki nabarmena dute imajinario kolektiboan eta arte bisualetan.

Literaturari eta libretoei sobera erreparatu die pinturak, eta horrela ulertzen dugu Tristan eta Isolda (Heriotza) mihisea (1910), zeinean Rogelio de Egusquizak Richard Wagner konpositore alemaniarraren obrarekiko miresmena adierazten duen. Era berean, Anselmo Guinea margolari bilbotarra Antonio Trueba bere herrikidearen ipuin ospetsuek islatzen duten mundu atseginaz kutsatu zen bere Idilioa Arratian lanean (1889).

Azkenik, intimitateko kontakizunak ere biltzen ditu ibilbideak. Artistek ni garaikidearen konplexutasuna azaltzen dute, beren irudia argazkien eta ikus-entzunezkoen euskarri gisa erabiliz. Hori da Ana Laura Aláezen eta haren Tximeletak (2004) bideoko bi fotogramen kasua, baita Itziar Okarizen Variation sur la même t’aime (1992) argazkiarena ere.

Seigarren edizio honetan, Historiak leloak hainbat artistaren eta hainbat garai eta teknikatako 38 lanen aukeraketa bideratu du –pintura, collagea, akuarela, eskultura, kartela, argazkigintza eta bideoa–, eta José Luis Merino Gorospe museoko Antzinako Arteko kontserbadorea izan da komisarioa.

La Ruta del Arte BBK Artearen Ibilbidea

2020az geroztik, La Ruta del Arte BBK Artearen Ibilbidea museoaren hedapena eta hezkuntza bere egoitzatik harago eramaten ari da, kultura artistikoa sustatzeko eta espazio publikoetan duen ondarearen aberastasuna ezagutarazteko.

Horretarako, edizio bakoitzean, bildumako obrak fideltasun handiz erreproduzitzen dituzten panel batzuez osatutako gailu mugikor berri bati forma ematen zaio. Irudiekin batera, lan bakoitzaren iruzkinak irakur daitezke euskaraz eta gaztelaniaz; eta ingelesezko bertsioarekin ere doan deskargatu daitezke QR kode baten bidez.

Horrez gain, ekimen honek Hezkuntza eta Kultur Ekintza Saileko María Victoria Antoñanzasek eta César Ochoak egindako bitartekaritza-programa bat eskaintzen du. Programa horrek bisita komentatuak eskaintzen dizkie ikastetxeei eta kultura-elkarteei, eta erakusketa ikustera hurbiltzen diren pertsonen kontsultei erantzuten die.

Hauek izan dira aurreko bost edizioetako ibilbidearen proposamen tematikoak:

• 2020: Bildumako maisulanak
• 2021: ABC Bilboko Museoaren alfabetoa
• 2022: Emakumeak museoan
• 2023: Bizkaiari begira
• 2024 :Haurtzaroa artean

Aurten ere, BBK Banku Fundazioaren eta udalen laguntzarekin, maiatzaren 6tik (Bilbo) abenduaren 7ra (Durango), Bizkaiko 31 herritan egingo da ibilbidea.