Bilbao Blues Festival jaialdiaren bigarren edizioko kartela itxita dago jada. Shakura S´Aida, Tia Carroll, The Original Blues Brothers Band, Anthony Paule Soul Orchestra, Ghalia Volt eta Vasti Jackson and the Mississippi Trinity martxoan baieztatutako Rick Estrin & The Nightcats, The Cinelli Brothers, Bette Smith, The Big Flyers, Koko-Jean and The Tonics eta Los Mambo Jambo Arkestra artistekin bat egingo dute.

Joan den martxoan iragarri bezala, jaialdia uztailaren 28tik 30era izango da Areatzan, eta doakoa izango da. Kantaria eta harmonizista den Rick Estrin bluesaren legenda (Kalifornia, 1949) sarituko dute II. Bilbao Blues Festival Sariarekin.

Bere ibilbide luzean, Estrinek XX. mendearen bigarren erdialdeko artista garrantzitsuenetako batzuekin lan egin du: Windy City Johnny Young, Eddie Taylor, Sam Lay, John Littlejohn, Koko Taylor, John Hammond, Robert Cray, Muddy Waters… 1976an Little Charlie & The Nightcats taldea sortu zuen Charlie Baty gitarrista ezagutu zuenean, Lorenzo Farrell baxu-jotzailearekin eta J. Hansen bateria-jotzailearekin batera. Baty 2008an erretiratu zenean, Rick Estrin & The Nightcats sortu zuen eta horrekin irabazi zuen Blues Music Award preziatua Urteko Bandari, 2018ko eta 2021eko edizioetan.

AURRE-IREKIERA BLUES & ROOTS ANTZERKI MUSIKALAREKIN

Bilbao Blues Festivalak jaialdi-hasieraren bezperan, hau da uztailaren 27an, programatu du Blues & Roots antzerki musikala, Silvia Marsó eta Del Toro Blues Bandaren eskutik datorrena. Nazioarteko ospea duten profesionalak dira Danny Del Toro (harmonika eta ahotsa), Sergio Álvarez (gitarra elektrikoa), Javier Rodriguez (baxua) eta Fiz Novoa (bateria) eta abesti unibertsalez osatutako errepertorioa dute, hala nola, Summertime, Nobody knows you, Route 66 eta Danny Del Tororen berezko kantuak.

Blues & Roots proiektuak ibilbide egiten du musika beltzaren ariman zehar, bere jaiotzatik 1929ko “Harlem Reinassance” mugimendu artistikora, emoziozko ikuskizun baten bidez.

SHAKURA S´AIDA

Shakura S’Aida abeslari eta antzezleak 25 urteko ibilbide artistiko sendoa du. Brooklynen jaio eta Suitzan hazi zen, baina handik gutxira Torontora joan zen, eta han egin du bere karrera artistikoaren zati handi bat. 2008an bere lehen diskoa argitaratu zuen bakarka, “Blueprint”, modu independentean gainera. Haren ibilbideak bultzada handia jaso zuen Memphiseko International Blues Challenge delakoan egindako performancearen ondoren. Hogei herrialde baino gehiagotako 100 taldeen aurka lehiatu zen eta bigarren postua lortu zuen.

2010ean bigarren lana aurkeztu zuen, “Brown Sugar”, eta 2012an CD bikoitza argitaratu zuen: “Time”. “Hold on to Love” album berrian, Juno 2023 Sarietarako izendatua dagoena Sustrai Garaikideen Bilduma Onenaren kategorian, izen handiko artistez inguratuta dago, besteak beste, Eric Gales, Lee Oskar, Terra Lightfoot, Kyla Charter eta Larnell Lewis.

TIA CARROLL

Tia Carroll (Richmond, Kalifornia.' 1958) blues & soul-en gaur egungo izar handienetako bat da. 80ko hamarkadaren hasieran ekin zion bere ibilbide artistikoari, eta agertokietan zuen esperientzia sendotu zuen Jimmy McCracklin, Sugar Pie DeSanto, E.C. Scott edo Syl Johnson bi generoetako legendak biratuz. Ray Charles, B.B King edo Patti LaBelle-rekin agertokia partekatu izanaz ere.

Ibilbide luze baten ondoren, Tia Carrollek kritikak luzaroan espero zuen aintzatespena lortu du, eta egungo blues zirkuituko talentu handienetakotzat hartzen da. Bere estiloa, grinaren eta feeling askoren adibide, Koko Taylor, Aretha Franklin edo Tina Turnerren garaierako maistrak gogorarazten ditu.

Bere curriculumean hainbat sari garrantzitsu jaso ditu; besteak beste, West Coast Blues Hall 2007 sarietako bokalistarik onena eta Memphiseko Jus Blues Music Foundation's Traditional Blues Woman Of The Year 2008 saria.

“You gotta have it” (2021) lana Blues-disko onenaren sarirako izendatu dute Memphisen eta Blast Music Awards 2021ean ematen diren BMA ospetsuetan, Soul Blues albumaren kategorian.

THE ORIGINAL BLUES BROTHERS BAND

The Original Blues Brothers Band, bere garaian Dan Aykroyd eta John Belushi buru zituen taldearen oinordekoa, bere “misio jainkotiarra” eramaten jarraitzen du planeta osoan zehar soul eta blues-festarekin. Jatorrizko erakundea denboran zehar aldatuz joan den arren, taldearen espirituak bere horretan jarraitzen du, 30 urte baino gehiago igaro ondoren, “Blue” Lou Marini (saxo) ospetsua buru duela eta Leon Pendarvis lagun duela. Haren leloetako batek dioenez, “taldea aldatu egin da, baina musikak ez du inoiz jotzeari utzi”. Azken lanean, “The Last Shade Of Blue Before Black” (2017), bere horretan eusten diote blues, soul eta rythm eta blues indartsu eta itsaskorrekin ospetsu egin zituen musika-espirituari.

1998tik, The Original Blues Brothers Band jazz-, blues - eta rock-jaialdien buru da mundu osoan. Saturday Night Live telebista-programan 1978an sortu zen musika-ikuskizunari esker John Landisen “The Blues Brothers” eta “Blues Brothers 2000” filmetan bihurtu zena Bilbao Blues Festival-era iritsiko da. Bertan, distira duten musikariak eta kanta ahaztezinak izango dira.

ANTHONY PAULE SOUL ORCHESTRA (APSO) TERRIE ODABI & THEO HUFF-EKIN

Anthony Paule gitarra-jolea (Durban, 1956) da orkestra handi honen burua. 2007an sortu zen, eta 60ko eta 70eko hamarkadetako soul eta blues-soinuetan inspiratuta dago. Terrie Odabi eta Theo Huff-en ahotsek laguntzen dute talde hau, Tony Lufrano (organoa, teklatuak eta koroak), Kevin Hayes (bateria), Endre Tarczy (baxua eta koroak), Derek James (tronboia), Charles McNeal (saxofoi tenorra) eta Ethan Pires (tronpeta) osatzen dutena.

Taldearen azken lana “Not in my lifetime” (2019) da. Wee Willie Walker kantari mitikoak maisutasunez interpretatzen dituen blues eta soul musikan sakonki errotutako eta inspiratutako abesti-multzoa da. Lan bikaina izan zen, baina, aldi berean, gazi-gozoa, grabazioak amaitu eta hiru egunera Walker hil egin baitzen ustekabean.

Terrie Odabik, inprobisazioan duen trebezia handiagatik txalotua eta adierazpen-baliabide eta -tresna bikainez hornitua, Walkerren lekukoa hartu du APSOko abeslari nagusi gisa. Oaklandeko interpretea Blues Music Awards sarietan izendatu zuten 2017, 2020, 2021 eta 2022an, ‘Emakumezkoen soul blues artista onena' kategorian.

Theo Huff ahots-tandem nagusia osatzen du. Chicagokoak blues/soul sureñoa eta rhythm and blues tradizionalak eta garaikideak konbinatzen ditu, sentsibilitatearekin, bitxikeriarekin eta eszenatokiaren nagusitasun handiarekin.

INDIGO BLUES

Ster Wax (ahotsa), Sweet Marta (harmonika eta ahotsa), Memi Sillah (tronpeta eta ahotsa), Queralt Camps (kontrabaxua), Marta Urdiales (bateria) eta Miriam Aparicio ‘Sister Marion’ (pianoa eta ahotsa) dira Indigo Blues seikote femeninoa osatzen dutenak.

Bere garaian Bartzelonako Societat de Blues elkartearen enkargu baten ondorioz proiektu gisa sortu zena, eszenatokietan emakume instrumentisten presentzia handiagoa aldarrikatzera eta leku nabarmena dutenak goratzera bideratutako kontzertu bat egiteko, gaur egun finkatutako errealitate bat da, II. Bilbao Blues Festival jaialdian berezko argiarekin distiratuko duena. Lehen kontzertuen arrakastak eta sei artista hauen arteko sintonia onak bultzatuta, Estatuko bluesaren agertokian merezitako protagonismoa lortu dute. Indarrez eta sentikortasunez betetako ikuskizun dinamikoa eta bizia eskaintzen du Indigok.

VASTI JACKSON AND THE MISSISSIPPI TRINITY

Vasti Jackson (McComb, Mississippi 1959) bluesaren gaur egungo musikari ospetsu eta polifazetikoetako bat da. Gitarrista, abeslaria, konpositorea, moldatzailea, produktorea eta hezitzailea, Vasti (Vast-eye ahoskatua) Jacksonek sari eta aintzatespen garrantzitsuak jaso ditu, besteak beste, Grammy sarietarako hainbat izendapen, 2011ko Mississippi Living Blues Legend Award saria, 2015eko Albert King Lifetime Guitar Award saria eta 2020ko JMA Lifetime Achievement Award saria. Jacksonek mundu osoko jaialdi eta antzokiak biltzen ditu, bluesaren, soularen, jazzaren, gospelaren eta munduko musiken artean erraztasunez eta aldakortasun handiz mugituz.

GHALIA VOLT

Ghalia Volt abeslari gaztea, musika-tresna anitzekoa eta Belgikako eta Espainiako blues-konpositorea da (Cádizko aiton-amonak eta Motrilgo ama), duela zenbait urte New Orleansen dagoena. Pandemiak “One Woman Band” bihurtzera bultzatu zuen, aldi berean hainbat instrumentu kantatuz eta bakarka ukituz, Estatu Batuetatik eta Europatik biratzen zuen bitartean. Lau lan argitaratu ditu: Voodoo Casino (2016) “Let The Demonds Out (2017), Mississippi Blend (2019) eta One Woman Band (2021). Volt haize freskoa eta bizigarri berria da generoarentzat. Rock’nrolla eta boogia Mississippiko deltaren bluesarekin konbinatzen dituen estiloa duena.

JARDUERA PARALELOAK: KONTZERTU PEDAGOGIKOAK, DIXIE BAND ETA BOOGIE WOOGIE KLASEAK

Guggenheim Bilbao Museoak haurrentzako doako kontzertu pedagogikoak ere eskainiko ditu, TopARTE programaren barruan. Diablues ta Bluezifer bikoteak, EiTBko aurkezle Oihan Vegarekin eta Nagore Sanz kontrabaxu-jotzailearekin batera, jarduera didaktiko honetan parte hartuko dute. Mikel Etxeberriak (ahozko soinua, gitarra eta ahotsa) eta Asier Elorzak (ahotsa, gitarra, dobroa eta tronpeta) osatzen duten talde hau. 2014az geroztik blues akustikoaren zaletasunagatik elkartuta dauden Bergarako bi musikari hauek, ezohiko soinuak eskainiko dituzte melodiekin eta instrumentu bereziekin: ahots jokoak, dobroa eta tronpeta.

Gainera, "The Blues Brothers" film historikoko Jake eta Elwood Blues anaien "Granujas a todo ritmo" dixie band-a Zazpikaleetan zehar ibiliko da erritmo bizian New Orleans estiloko kalejira batean. Komedia musikaleko protagonistek bi txotxongilo erraldoi bezala agertuko dira, talde musikalarekin batera.

Areatzako kioskoan boogie woogie doako eskolak ere itzuliko dira. Jende guztiak parte har dezake, dantzan esperientzia izan ala ez. Boogie woogie saio dibertigarri eta dinamiko hauek, swing-arekin mugimenduak partekatzen dituztenak, jende asko erakarri zuten aurreko edizioan.