Artikulu batek tokiko-eremuan sektoreen arteko lankidetzari buruz dauden ebidentzien berrikuspen bat argitaratzen du, baita osasunaren hobekuntzan eta osasuneko ekitatean duten eraginari buruzkoa ere.
Osasun zerbitzuen, gizarte zerbitzuen eta beste sektore batzuen arteko lankidetza biztanleriaren osasuna eta osasun-ekitatea hobetzeko formularik egokiena dela onartzea da azterketa honen abiapuntua. Biztanleriaren osasunean egiturazko faktore sozial eta ekonomikoek eta hezkuntzaren, gizarte zerbitzuen, etxebizitzaren eta abarren arloko politika publikoek eragiten dutenez, sektoreen arteko elkarteen eta lankidetzen eragina aztertzea proposatzen da, pertsonen osasuna hobetzeko jarduerak koordinatzeko modu gisa.
Horretarako, Hugh Alderwick, Andrew Hutchings, Adam Briggs eta Nicholas Mays-ek 36 azterlanen berrikuspen sistematikoa osatu dute (berrikuspen sistematikoak, aldi berean), osasunaren arloko sektore arteko asoziazio/lankidetza moduei buruz eskuragarri dauden ebidentziak hainbat testuingurutan aztertzeko: kasu batzuetan, lankidetzei buruzko datuak aztertu dira, biztanleriaren osasun helburu zabalekin (adibidez, gaixotasunak prebenitzea eta/edo osasun arloko desberdintasunak murriztea); beste batzuetan, berriz, ikuspegi mugatuagoa duten lankidetzetan oinarritutako azterlanak izan dira (adibidez, arreta medikoa eta gizarte zerbitzuak hobeto integratzera bideratutakoak).
Azterketak adierazten duenez, tokiko agentzien artean sektore arteko elkarteen/kolaborazioen historia luzea izan den arren, oso gutxi ezagutzen da osasun arloko emaitzak hobetzeko egindako ekarpenaz. Badakigu azterlan eta txosten ugarik identifikatzen dituztela baterako lan eraginkorraren ezaugarri potentzialak, hala nola erakundeen eta liderren arteko konfiantza eta helburu partekatuak, baina ez dago behar adina ebidentziarik elkarte/lankidetza horiek beren helburu aitortuak lortzen dituztela egiaztatzeko (hobekuntzak osasunean edo murrizketak osasun-arloko desberdintasunetan).
Izan ere, egileek azpimarratzen dute elkarte/kolaborazio horien azterketa xeheagoak adieraz dezakeela ez direla hain sendoak eta ez daudela hain prestatuta beren komunitatearen osasuna eraldatzeko elkarte/kolaborazio horren ospeak iradoki lezakeena baino.
Tokiko eremuan elkarteek/lankidetzek duten eraginkortasunari buruzko ebidentzia urria ez da oztopo izan, ordea, arduradun politikoek Estatu Batuetan, Kanadan eta Erresuma Batuan, besteak beste, sustatzeko. Horri dagokionez, artikuluak berariaz aipatzen du Ingalaterrak iraunkortasuneko eta eraldaketako elkarteekin duen esperientzia, osasun-arretako erakundeen, gizarte zerbitzuetako erakundeen eta osasun publikoko erakundeen artean, lurraldeko 42 eremutan (biztanleriaren estaldura milioi bat eta hiru milioi biztanle artekoa da).
Asoziazio horien zentzua, kasuen arabera aldatzen bada ere, honako hauen bidez emaitza hobeak lortzea erraztu dezaketelako azaltzen da: abileziak eta gaitasunak uztartzea, elkarren mendetasunak kudeatzea, arriskuak banatzea eta eraginkortasuna hobetzea kostuak murriztearen ondorioz. Aldiz, koordinazio arazoak, gatazkan dauden helburuak eta boterea galtzea eragin ditzakete. Azken batean, elkartearen arrakasta ez da soilik bere buruaren mende egongo, baizik eta jarduten duen testuinguruaren mende ere bai.
Egileek egiaztatzen dute literatura zabala dagoela, antolakundearen eta osasunaren arteko lankidetzari heltzen diona, eta elkarteko lan motei buruzko hainbat berrikuspen ere kontabilizatzen dituzte. Hala ere, ondorioztatu dute ez dagoela ebidentzia eguneraturik elkarteek arreta medikoa ematen duten eta osasunarekin zerikusirik ez duten tokiko erakundeen artean dituzten inpaktuei buruz, ez eta haien arrakasta zehazten duten faktoreei buruz ere.
Hala, artikuluak egiaztatzen du ez dagoela berrikuspen orokorrik antolamendu-lankidetzarekin eta osasunarekin lotutako ebidentzia-konbinazioari buruz, eta erakusten du, teorikoki, arretarako tokiko erakundeen eta osasun-laguntzarekin zerikusirik ez duten erakundeen arteko lankidetzak herritarren osasuna hobetzen lagun lezakeela, baina ebidentzia erabilgarriek erakusten dute ez dakitela zer lankidetza motak funtzionatzen duten, norentzat eta zer testuingurutan.
Analisiaren emaitzek adierazten dute osasun zerbitzuetan duen eraginaren ebidentzia mistoa dela. Eta baliabideen erabileran eta gastuan duen eraginaren ebidentzia mugatua eta mistoa da. Hala eta guztiz ere, aztertutako azterlan gehienek lankidetza hobearekin edo txarragoarekin lotutako faktoreei buruzko informazioa ematen dute, eta egileek bost dimentsiotan multzokatu dituzte: 1) motibazioa eta xedea, 2) harremanak eta kulturak, 3) baliabideak eta gaitasunak, 4) gobernua eta lidergoa, eta 5) kanpo-faktoreak. Azterketak erakusten du dimentsio horietako faktoreak lankidetzaren emaitzekin lotzen dituzten datuak urriak direla Hala, berrikusitako azterlan guztietan, ematen du gertagarriagoa dela esku-hartze espezifikoagoetarako inpaktu positiboak jakinaraztea (adibidez, komunitate mailako eta osasun sistemako esku-hartzeak) edo inpaktu-neurri mugatuak jakinaraztea (adibidez, sarbidea). Meta-analisiek inpaktu positiboak adierazi zituztenean, oro har, heterogeneotasun handia egon zen. Aztertutako ebidentziaren kalitatea, oro har, ahula izan zen, eta aztertutako lankidetza motak asko aldatu ziren.
Egileek, beraz, ondorioztatu dute lankidetza horren onurak zehaztea eta neurtzea zaila izan daitekeela, eta, azken batean, arduradun politikoek gehiegi baloratzen dituztela. Azken batean, tokiko elkarteak/lankidetzak beren testuinguru politiko eta ekonomikoaren barruan ulertu behar dira, makro mailan, eta biztanleriaren osasunari forma emateko elkarri eragiten dioten faktoreen eta esku-hartzeen sistema zabalago baten osagai gisa.
Alderwick, H., A. Hutchings, A., Briggs, A. eta Nicholas Mays artikuluak kontsultatu nahi badituzu, ondorengora jo dezakezu: 'Osasun arretako tokiko sistemen eta osasunarekin loturarik ez duten erakundeen arteko lankidetzaren inpaktuak eta funtzionamendua azaltzen duten faktoreak: berrikuspenen berrikuspen sistematikoa'. (The impacts of collaboration between local health care and non-health care organizations and factors shaping how they work: a systematic review of reviews). BMC Public Health 
(21, 753 - 2021).aldizkarian argitaratutakoa.
