Lehendakariordeak etsipenetik ihes egiteko konpromisoa hartu du, eta gizarte-eragileei ziurgabetasunei aurre egiteko akordioak bilatzeko eskatu die

2022-09-09

 

• Krisi pandemikotik ateratzea ahalbidetu zuten indarrak gogorarazi ditu, eta Sailaren ateak patronalarentzat eta sindikatuentzat irekita mantentzeko borondatea berretsi du

Lehendakariorde eta Lan eta Enpleguko sailburu Idoia Mendiak konpromisoa hartu du gizarte-eragileen aurrean etsipenetik ihes egiteko, sortzen diren ziurgabetasun ekonomiko berrien aurrean, eta ditugun tresna guztiak erabiltzeko, bai Eusko Jaurlaritzaren eskumenei dagokienez, bai elkarrizketa sozialari dagokionez, bi alderdiko eta hiru alderdiko eremuetan.

Mendiak gizarte-eragile adierazgarrienen txanda itxi du ostiral honetan; duela bi urtetik hona, legegintzaldiaren hasieran, beraiekin ireki du urte politikoa, azterketa eta aurreikuspenak trukatuz, hausnarketak kontuan har daitezen datorren urterako Aurrekontuak egitean ere.

Laneko eta Gizarte Segurantzako sailburuorde Elena Pérez Barredok eta Enplegu eta Gizarteratzeko sailburuorde Alfonso Gurpeguik lagunduta, Lehendakariordeak, azken bi egun hauetan, honako hauek jaso ditu: Confebask, zuzendari nagusi Eduardo Aréchagak eta erakundeko Lege eta Lan Saileko arduradun Virginia Múgicak ordezkatuta; ELA, idazkari nagusi Mikel Lakuntzak eta Ikasketa Kabineteko arduradun Mikel Novalek ordezkatuta; LAB, koordinatzaile nagusi Garbiñe Aranburuk, Oihana Lopetegik (Ekintza Sindikalaren arduraduna) eta Endika Perezek (Ekintza Sozialaren arduraduna) ordezkatuta; Comisiones Obreras-Euskadi, idazkari nagusi Loli Garcíak eta Ekintza Sozialeko idazkaria Fran Osunak ordezkatuta, zuzendaritza sindikaleko Santiago Martínez eta Arantza Martínezekin batera; eta UGT-Euskadi, idazkari nagusi Raúl Arzak eta erakundeko buru Arantxa Ruizek, Arantza Niñok eta Daniel Gonzálezek ordezkatuta. LABekin egindako bileraren kasuan, sindikatuari azaldutako azken orduko kontuek lehendakariordea bertaratzea eragotzi dute, eta horrek zuzendaritzarekin biltzeko asmoa du, eskatu bezala.

Bileretan, Lan eta Enplegu Sailak enpleguaren bilakaera berrikusi du aurten, baita legegintzaldia hasi zenetik ere. Legegintzaldian, 32.000 pertsona gutxiago daude langabezian, eta 30.000 afiliatu gehiago. Soldata-arrakala % 22,6tik % 17,9ra jaitsi da. 14.500 emakume gutxiago daude langabezian, ia 11.000 gazte gutxiago, eta 45 urtetik gorako ia 7.000 emakumek utzi dituzte langabezia-zerrendak. Gainera, lan-erreformari esker, kontratu mugagabeak % 230 gehitu dira. Datu horiek enpleguaren hazkunde sendoa erakusten dute, bidean zailtasun handiak izan badira ere.

 Akordioak lortzeko gaitasuna

Hala ere, lehendakariordeak berariaz adierazi duenez, une oro oso balioespen zuhurra egin behar da, eta ez da ezkutatu behar bilakaera horrek erakusten duela konfiantza dagoela gure produkzio-sarean eta gizarte-eragileek enpresetan enplegua suntsitzea eragotziko luketen akordioak bilatzeko duten gaitasunean.

“Orain testuinguru zail batera goaz. Salbuespenezko beste egoera bat da, eta aparteko ahalegin guztiak egitea eskatuko digu. Gobernuek eta gizarte-eragileek ihes egin behar diogu etsipenari. Eta gure Sailak argi eta garbi egin nahi dio aurre egoera horri gure tresnak baliatuz, bakoitzak ditugunak, bai Gobernuaren eskumenei dagokienez, bai elkarrizketa sozialari dagokionez, bi alderdiko eta hiru alderdiko eremuetan”, nabarmendu du.

Ildo horretan, Sailak bere solaskideei jakinarazi die salbuespenezko egoera horrek ez duela inola ere soldata-debaluaziorik ekarri behar. “Lan egiten dutenen errenten bermea balio bat da enpresentzat berentzat, ekonomiarentzat oro har, eta gizarte-kohesioarentzat. Planteamenduak errealista izan behar du: ahaleginak banatzea gauzak okerrago doazenean, eta onurak banatzea gauzak ondo doazenean. Nola zehazten den sektore bakoitzeko enpresek eta sindikatuek dakite. Eta zenbait sektoretan azken hilabeteetan lortutako akordioak, hainbat sindikatuk eta patronalek sinatutakoak, adibide bat dira”, azaldu du Mendiak.

Horregatik, eta bi alderdiko negoziazio kolektiboaren esparruarekin batera, funtsezkotzat jotzen da Gizarte Elkarrizketarako Mahaia betetzen ari den eginkizuna, bai eta politika berritzaileen diseinuan parte hartzen duten hainbat organoena ere, enpleguko aukera eta kalitatea hobetzeko, bai eta ekarpen zehatzak egitea ere Diru Sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren Legean, Enplegu Legean eta Lanbideren eraldaketan.

Nolanahi ere, eta ziurgabetasun ekonomikoen testuinguruan berritzeko dauden hitzarmenen errealitatea kontuan hartuta, Sailak lankidetza eskaini du akordioak aurkitzeko, gatazka guztietan egiten duen bezala, betiere bi alderdiek bitartekaritza hori onartzen badute, eta kasu askotan eraginkorra dela frogatu dena, batzuk eragin publiko handikoak.

Lehendakariordeak eta bere taldeak adierazi dutenez, aldi horretako enpleguari dagokion daturik txarrena laneko istripu-tasarena da, batez ere altueratik erortzearekin eta basogintza-sektorean gertatzen direnena. Gai horri dagokionez, gogorarazi da “Ikuskaritzak ez diola istripu horietako bakar bat ikertzeari eta zehatzeari utziko, eta enpresen betebeharra dela prebentzio-neurriak betetzen direla bermatzea”. Baina badira eragina duten eta Osalanek aztertzen dituen beste faktore batzuk ere, Laneko Osasunaren Estrategian adostutako prebentzio-kulturaren zati gisa sartu behar direnak.

Azkenik, Sailak aurreratu du zein ildotan eragin nahi duen hurrengo aurrekontuetan, Lanaren eta enpleguaren arloan gizarte-inbertsio handiena egin behar dutenak izan daitezen. Horretarako, berriz indartu ditu gazteei, emakumeei eta 45 urtetik gorakoei buruzko partidak, bai eta Laneko Osasunaren Estrategia, ekintzailetza kolektiboa eta belaunaldi-ordezkapena hedatzeko aukera emango dutenak ere, eta gizarte-kohesioan islatuko dena, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren Legea indarrean sartzearekin eta BGDS erabat integratzearekin batera.