Erresuma Batuan babesa eta gizarteratzea duten etxebizitzak

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

Adinekoen bikotea etxebizitza baten kanpoaldean

Adinekoen bikotea etxebizitza baten kanpoaldean

Bristoleko Unibertsitateak, zahartzeari buruzko Nazioarteko Zentroarekin (ingelesez International Longevity Centre, ILC) eta Ikaskuntza eta Etxebizitza Hobetzeko Sarearekin (The Housing Learning and Improvement Network, Housing LIN) lankidetzan, Erresuma Batuan zaindutako eta lagundutako etxebizitzak aztertzen dituen azterlan bat egin du, eta arreta etxebizitza horien funtzionamenduan jartzen du, gizarteratzeko berme gisa.

Babesdun etxebizitzetan bizi den biztanleriaren karakterizaziotik abiatzen da txostena, gainerako adineko ez-egoiliarrekin alderatzen duen lagina hartuz. Mota horretako etxebizitzetan bizi direnen ezaugarri komunen artean, gehienak adinekoak dira, emakumeen proportzio handiagoa, bakarrik bizi direnak eta osasun okerragoa dutenak, dela autoerreferentzia bidezko osasuna, dela osasuna oro har, dela gaixotasun kronikoak edo desgaitasunak dituztelako.

Deskribatutako ezaugarriek ez dute harritzen, babesdun etxebizitzak funtsean osasun-arazoak dituzten adinekoei arreta emateko diseinatuta baitaude, haien autonomiari eutsiz.

Elementu hori da, hain zuzen ere, Erresuma Batuko biztanleria bizitoki mota horietara zergatik aldatzen den azaltzen duten arrazoietako bat. Inkestari erantzun diotenen % 52k adierazi dute independentzia dutela etxebizitza horietara joateko arrazoi nagusia. Ondoren, % 49k ematen duten babesa eta eskaintzen duten segurtasun-sentsazioa baloratzen dituzte, eta ehuneko txikiagoan, bizimodu aktiboari eusteko borondatea ( % 34), etxearen tamaina murriztea ( % 32), lagun/senideengandik hurbil bizitzeko aukera ( % 31) edo etorkizuneko arreta edo laguntza-premiei aurrea hartzea ( % 24).

Gizarteratzearen sustapena da Erresuma Batuan babesdun etxebizitzak finkatzeko oinarrietako bat, eta, horri dagokionez, azterlanak erakusten du egoiliar gehienak integratuta sentitzen direla eta komunitatean bizi direnek baino gizarte-jarduera gehiago egiten dituztela. COVID-19k eragindako isolamendu-aldietan nolabaiteko bakartasun-sentimendua egotzi bazen ere, etxebizitza mota horietan bizi diren pertsonen % 62k uste du beste egoiliar batzuekin sozializatzeko aukerak ematen direla.

Gizarte-gutxiengoko egoiliarrak sartzeari dagokionez, azterlanak adierazten du gehienek beren 'bizi-planean baloratuta eta sartuta' daudela sentitzen dutela; hala ere, badirudi pertzepzio hori igarotako denborarekin lotuta dagoela, eta inklusio-sentimendua handitu egiten dela gainerako pertsonek denborarekin hobeto ezagutzen dituzten heinean.

Hala eta guztiz ere, azterlanak ohartarazten duenez, 'isolamendu-fokuak' deiturikoak badaude, hau da, egoiliarren eta gizarte-gutxiengoetako egoiliarren artean ezartzen diren erlazioetan gutxienez 'muga batzuk ezartzen diren espazioak'. Muga horiek marjinazio, bakardade eta isolamendu-sentimenduak eragiten dituzte gutxiengoan bizi direnen artean, eta, ondorioz, inklusio-sentimendu txikiagoa eragiten dute. Azterlanean adierazten den bezala, 'egoiliarren azpitalde honek kanpoko gizarte-loturei eta beren identitatearen eta bizi-esperientziaren alderdiak islatzen zituzten taldeei gehiago erreparatzeko joera zuen'.

Azterlanaren arabera, diskriminazio mota desberdinak gertatzen dira, eta diskriminazio homofobikoa eta transfobikoa, gutxiengo etnikoetakoa izateagatiko diskriminazioa, epe luzerako desgaitasun fisikoak eta kognitiboak edo ikaskuntza eta dementzia-arazoekin lotutakoak bereiz daitezke.

Kontrapuntu gisa, azterlanak zenbait ekintza proposatzen ditu jarrera horiei aurre egiten laguntzeko, egoiliar guztien inklusioa bultzatuz. Ekintza horien artean, honako hauek aipatu behar dira:

  1. Beste egoiliar batzuekin laguntza-harremanak sustatzea. Azterlanaren egileek adierazten duten bezala, bizilagunen arteko harremanak babes emozional handia dira eta ongizatea ematen diete egoiliar guztiei. Erosketekin laguntzea edo egunkaria ekartzea bezalako zereginak egoiliar guztien inklusioa errazten duten keinuak dira.
  1. Langileak inplikatzea, egoiliarren artean gizarte-harremanak modu osasungarrian ezartzen direla ziurtatzeko. Beste modu batetan esanda: 'langileek egoiliarrekin harreman onak eraikitzen lan egin dezatela'. Bizitegi-ingurunean etengabe egoteak eta laguntza emateak gizarteratzea eta gizarte-harremanak eraikitzea errazten du. Halaber, egoiliar guztientzat egokiak eta irisgarriak diren jarduerak bermatzea, bai eta parte-hartzea sustatzea eta haien itxaropenak eta balorazioak etxebizitza horien eguneroko bizitzan txertatzea ere. Alderantziz, langileen txandakatze handiak edo langileen aniztasunik ezak eragin negatiboa dute inklusioan.
  1. Tokiko-ingurunearekiko loturari eustea Etxebizitza babestuen kokapen geografikoak funtsezko zeregina du, bereziki, etxebizitza horiek aukera ematen badiete egoiliarrei beren tokiko komunitatearekin duten loturari eusteko. 'Egoiliarrak lehen bizi ziren lekutik hurbil dagoen eskema batera aldatu daitezkeenean, gizarte konexio guztiak berreraikitzeko beharra saihesten da'. Hala ere, egoiliar guztiek ezin diote hurbiltasun horri eutsi, eta, beraz, laguntzako langileek egoiliarrek kanpoko erakunde komunitarioekin parte hartzea eta elkarlaneko eta belaunaldi arteko proiektuetan laguntzea sustatzen dute.
  1. Gizarte-garapenean bizi direnen ahotsa txertatzea. Ikuspegi bakarra saihestea eta adineko egoiliarren kolektiboaren heterogeneotasuna kontuan hartzea mesedegarria da kide izatearen eta gizarteratzearen sentimendurako. 'Komunitateko adinekoen iritziak entzutea, bai eta jada HCS eskemetan bizi diren egoiliarenak ere, funtsezkoa da, beraz, pertsona nagusiekin adiskidetsuak eta guztiontzat inklusiboak izango diren bizi-inguruneak sortu eta mantentzeko'. Era berean, funtsezkoa da egoiliarrei informazioa ematea etxebizitzei buruz, haien diseinuari eta irisgarritasunari buruz, haien eskuragarritasunari buruz eta haien interesa pizten duten gaiei buruz.
  1. Bitarteko eta azpiegitura digital egokiak ematea, senideekiko harremana errazteko, bai eta beste jarduera eta gizarte konexio sozial batzuei eusteko ere. Hala ere, langileen laguntza funtsezkoa da, berriz ere, egoiliarren arteko arrakala digitala murrizteko.
  1. Biztanleriaren zahartzeari laguntzeko politika publikoak bultzatzea, etxebizitza babestuen eskari gero eta handiagoari erantzuteko. Agenda politikoan sartzea etxebizitza-politika nazional baten beharra, zaintza, osasun eta berdintasun-politika konbinatu baten definizioa barne.

Azkenik, adinekoei eta etxebizitzari arreta emateko hainbat eskumen dituzten erakunde publikoetako arduradunei zuzendutako zenbait gomendio egiten ditu txostenak, eta zerbitzu inklusiboak bultzatzeko gakoak ematen ditu.

Txosten osoa kontsultatzeko, sakatu ondorengo estekan: 'Inclusive neighboourhoods: Promoating social inclusion in housong with care and support for older people International Longevity centre, 2022)'