Ana Ramírez de Ocáriz Sorollari elkarrizketa, EMAIZE Sexologia Zentroko sexologoari, “Aniztasun sexuala: gizon eta emakume izateko era anitzak” online ikastaroaren hezitzaileari
- Gaur egun, hainbat eztabaida sortu dira gizartean, hala nola gurasoen PINa edo “Trans Legea” delakoa. Eragina du sexualitatearen arretan?
Azkenaldian ikusten ari gara sexualitateari ematen diogun arretaren alderdi ukaezinak, hala nola eskolak edo hezkuntza ez-formalak kalitatezko sexu-heziketari ekarpen handia egin behar diotela, auzitan jartzen direla berriro. Ezin dugu utzi “Gurasoen PINa” deritzonak eta eskuin muturreko borrokak gure lanean eraginik txikiena izan dezaten.
Trans legeari buruzko eztabaida ere gainditu behar da. Nire ustez, subjektu bakoitzak bakarrik esan dezake nor den, zein den bere identitate sexuala. Hezkuntza-eragile garen aldetik, baldintza egokiak jarri behar ditugu hori gure ingurune hurbilean errealitate izan dadin: elkarbizitza-eremu seguruak sortu behar ditugu, bakoitzak bere sexu-aniztasuna errespetatu aniztasun hori landu behar dutenak, bakoitza den subjektu sexuatua (gehienak emakumeak eta gizonak) bezala izateko, desiratzeko edo adierazteko modu desberdinetakoak.
- Emango duzuen ikastaroaren helburuetan jasoko da ikuspegi hori, ezta?
Gure lanaren ibilbide luzean, beti izan ditugu kontuan helburu berak: edozein gazte bere burua ezagutzea, ulertzea, mutila eta neska bere burua onartzea (askotan “subjektu sexuatua” esaten dugu, neska edo mutil sentitzen ez den persona, helburu horietatik at ez sentitzeko), eta inguruan askatasun eta errespetu osoz hazi eta adierazi ahal izatea.
Hori dela eta, bi helburu ditugu: “desberdintzat” hartzen denaren aurkako gaitzespen- edo eraso-egoerei aurrea hartzea, eta, are garrantzitsuagoa dena, estrategia kolektiboak garatzea adierazpenen aniztasuna, izateko moduak… ikusarazteko eta baloratzeko.
- Zuen ustez, zeintzuk dira aniztasuna lantzeko hezkuntza-gakoak?
Abiapuntua autogogoeta da, hezkuntza-eragile gisa, aniztasunarekiko balioei eta jarrerei buruz; izan ere, erraz eror daiteke borrokarako errebindikazioan. Irakaslea bera, gaztelekuko begiralea bera… tresna hezitzailerik handienak eta eraginkorrenak dira. Beraz, barnerantz begiratzea funtsezkoa da.
Hezkuntza-taldearen hausnarketa kolektiboa ere garrantzitsua da, gutxieneko irizpide batzuk adosteko, sexualitatea lantzeko hezkuntza-eredu koherentea eta hierarkiarik gabeko gizon eta emakume izateko modu guztiak aintzat hartuko dituena.
Gure ustez, estrategia inklusiboak, hala nola heterosexualitatearen presuntziorik eza edo pertsona guztiak hartzen duen lengoaia, eta desira-, familia-, gorputz-, rol- eta identitate-aukera guztiak agerian uzten dituen hizkuntza erabiltzea, hezkuntza-giltzarri egokiak dira.
Azkenik, baina ez garrantzi gutxiagokoa, interesgarria izango litzateke kontuan hartzea intersekzionalitatea, gazteen errealitatean baitago. Intersekzionalitate gisa, ezberdintasunak sortzen dituzten gizarte-kategoriez ari gara (gizarte-klasea, desiraren orientabidea, arrazializaioa…), eta zaurgarritasun handiagoa sor dezaketen gizarte-kategoriez, hala nola neska musulmana, lesbiana eta pobrea izateaz. Horrek guztiak ingurune inklusiboak eta errespetuzkoak indartuko dituzten espazio sentikorrak sortzen lagunduko du.
- Giza harremana zailtzen duten garai hauetan, nola planteatzen duzue ikastaro hau ematea?
Gure asmoa prestakuntza telematikoa ahalik eta gehien gizatiartzea da, eta, beraz, planteamendua modu presentzialaren antzekoa da: taldean hausnartzea ahalbidetuko duen giroa sortzea, askatasunez eta errespetuz hitz egin ahal izateko. Kontzeptu teorikoetatik abiatuta, hausnarketa kolektiboak sortu nahi ditugu, on line plataformak onartzen dituen dinamiken eta jardueren bidez.
