Ingalaterrako esperientzia: Arreta Integratuko Sistemak, arreta eta zaintzaren hornikuntza tokian-tokian eraldatzea

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

Integrated Care Systems explained: making sense of systems, places and neighbourhoods (The King's Fund)

The King 's Fund-ek argitaratu duen erreferentziaren arabera, arreta integratuko sistemek Britainia Handiko osasun-sistema nazionalaren (NHS) eraldaketetan duten rola aurkezten eta sakontzen du, batez ere Ingalaterrako osasun-zerbitzuen eta zaintza-zerbitzuen prestazioan eta finantzaketan.

Zer diren arreta integratuko sistemak

Arreta Integratuko Sistemak (Integrated Care Systems, ICS, ingelesezko siglekin) toki-eremuko agintariek eremu geografiko jakin batean osasun-sistema britainiarreko erakundeekin lankidetzan aritzeko formula bat dira, eta lehenengoek erantzukizun handiagoa hartzen dute baliabideen administrazio kolektiboan, emaitzetan, eta eginkizun aktiboa dute osasun-arreta eta zaintzak emateko ohiko moduak eraldatzeko.

Arreta Integratuko Sistemek eremu geografiko jakin batean biltzen dituzte NHSko zerbitzu-hornitzaileak eta -komisionatuak tokiko agintariekin eta beste bazkide/tokiko eragile batzuekin, arreta planifikatu eta integratzeko, eremu horretako herritarren beharrak asebetetzeko, nahiz eta formalki ez izan inolako arau-babesik.

2019-2029 aldirako egindako dokumentu estrategikoan, The NHS long-term plan NHSk proposatzen zuen Ingalaterrako eremu guztiek Arreta Sistema Integratu bat izatea 2021ean, eta helburu hori nekez lor zitekeen COVID-19tik eratorritako kudeaketa epidemikoaren egungo agertokian.

Arreta Integratuko Sistemen erabilgarritasuna eta ezaugarriak

Ingalaterran osasun-zerbitzuak egokitu egin behar dira biztanleriaren osasun-arretaren eta zaintzaren beharrei erantzuteko. Piramide demografikoa zahartu egin da, patologia kronikoek eraginda, osasun-desberdintasunak gero eta handiagoak dira, eta abar. Hori dela eta, arreta akutura bideratutako osasun-erakundeak eraldatu egin behar dira. Beraz, sistema horien helburua arreta hainbat erakunde eta ingurunetan integratzea da, ospitaleko eta komunitateko zerbitzuak, osasun fisikoa eta mentala, eta gizarte eta osasun arreta lotuz.

Arreta Integratuko Sistemen ezaugarriak: sistemen barruan sistemak

ICSen funtsezko ezaugarrietako bat "sistemen barruan sistemak" agertzea da, helburuen hainbat alderditan arreta jartzeko. Horrek esan nahi du, ICS bat osatzen duen elkartearen esparruan, tokiko eremu eta herri gehiagotan zentratutako elkarte txikiagoak ere badaudela. Horiek funtsezkoak dira; izan ere, ICSek eremu geografiko handiei estaldura emateko joera dute (oro har, milioi bat baino gehiagoko populazioa dute), eta, beraz, ez dira egokiak tokiko populazioen beharretara eta ezaugarrietara egokitzen diren zerbitzuetan aldaketak diseinatzeko edo garatzeko.

Sistemak, tokiak, auzoak

Sistemak

ICS maila, 1 eta 3 milioi pertsona bitarteko biztanleriari estaldura ematen diona, sistema deitzen da. Funtsezko funtzioak dira estrategia orokor bat ezartzea eta gidatzea, baliabideak eta errendimendua administratzea, arretaren justifikaziorik gabeko aldaketak murrizteko jardunbide onenak identifikatzea eta partekatzea, eta eskala handiagoan lan egitearen ondoriozko aldaketak gidatzea (besteak beste, eraldaketa digitala, ondare-eraldaketa eta lan-eraldaketa). 

Tokiak

Tokiak ICS baten barruko hiriak edo barrutiak dira, oro har 250.000tik 500.000 biztanlera bitartekoak. Maila horretan diseinatzen dira zerbitzu klinikoen aldaketa gehienak, eta biztanleria-talde jakin batzuen osasuna hobetzeko esku-hartzeak erabakitzen dira. Maila horretan, hornitzaileek elkarrekin lan egin dezakete beren zerbitzuak aliantzen edo kontratu-akordio formalagoen bidez lotzeko. 

Auzoak

Auzotarrek eremu txikiak osatzen dituzte, eta, oro har, 30.000 eta 50.000 biztanle arteko biztanleei ematen diete estaldura. Horietan, lehen mailako arretako mediku-taldeek eta zerbitzu komunitarioek elkarrekin lan egiten dute arreta eta laguntza koordinatuak emateko, bereziki behar konplexuak dituzten talde eta gizabanakoentzat. Lehen Maiako arreta (Primary Care Networks) sareak eta diziplina anitzeko talde-komunitarioak maila honetan osatzen dira.

Tamaina handiko sistema batzuetan, antolamendu geografikoko laugarren geruza gehigarri bat sortu da, Londresko ipar-mendebaldean bezala, non "tokiak" barne eta kanpo barrutietan ere biltzen diren.

Geruza ezberdinek elkarri eragiteko eta elkarrekin erlazionatzeko duten modua berez konplexua da. Hierarkia tradizional bat izatetik urrun, sistema horietako antolamenduak antz handiagoa du ekosistema batekin, eta ekosistema horrek lotura eta interdependentzia asko ditu antolakundeen, erakundeen eta eragileen arteko, maila guztietan. Era berean, tokiko sistemek hainbat ikuspegi hartzen dituzte maila bakoitzeko funtzioen definizioari dagokionez. Eta, arlo askotan, "toki" mailako aliantzek izendapen desberdinak jasotzen dituzte. Batzuei arreta integratuko elkarteak deitzen zaie (Integrated Care Partnerships, ICP), beste batzuei tokiko arretako elkarteak (Local Care Partnerships, LCP) eta beste batzuei tokiko arretako erakundeak (Local Care Organizations, LCO).

Nolanahi ere, arreta integratuko sistemek erronka argia dute eragileen, erakundeen eta abarren jarduerek ikuspegi koherentea dutela bermatzeko, desartikulatutako edo bikoiztutako ekimenen multzo bihurtu beharrean.

Esperientzia eta emaitzak Arreta Integratuko Sistemen garapenean: abantailak eta desabantailak

Arreta Integratuko Sistemak garatzeko esparru espezifikorik gabe, Ingalaterran inplementatu diren prozesuek agerian uzten dute alde nabarmenak daudela sistemetan inplikatutako erakundeen eta eragileen lankidetza-lanaren tamainari, heldutasun-mailari eta emaitzei dagokienez, nahiz eta guztiek duten tokian tokiko lidergo argia, eremuan dauden indarguneak eta harremanak aprobetxatzen dituena. Ekimen goiztiarrenen emaitzen azterketak, NHSk bultzatutako aurreko eraldaketa-prozesuekin alderatuta, nolabaiteko zalantza sortzen du, bai aldaketa-prozesuaren azken emaitzari buruz, bai Ingalaterra osoan identifika daitezkeen aldaeren zentzuari eta ulermenari buruz.

Hala, aurrerapen handienak erakundeen, eragileen eta tokiko liderren arteko lankidetza- eta konfiantza-harremanak sendotzea lehenetsi duten sistemei lotuta daude, eta denbora eman dute lan partekatuaren helburua zehazteko.

Arreta Integratuko Sistemetan garatutako lan-arloen artean, honako hauek nabarmentzen dira:

  • Sistemaren helburuak eta lehentasunak adostea
  • Gobernantza ezartzea, erakunde eta eragile guztien arteko lana babesteko eta erabaki kolektiboak hartzeko.
  • Sistemaren lanari laguntzeko gaitasuna sortzea.
  • Sistema osoan lidergo-akordioak lortzea: ICS guztiek lidergo exekutiboa dute eta presidente ez-exekutibo independenteak izendatzen dituzte. Rol horiek ez dute autoritate formalik; eragina izateko gaitasunean oinarritzen dira, eta lidergo-estilo bideratzailea eta gaitzailea eskatzen dute.
  • Profesional eskasiari heltzea, erakunde desberdinetan lan egin ahal izan dezaten.
  • Pazienteen erregistro elektronikoen garapenean eta informazio-trukean aurrera egitea
  • Tokiko erakundeen, eragileen eta agintarien parte-hartzea sustatzea (tokiko gobernua, borondatezko sektorea eta sektore komunitarioa, sektore pribatua, etab.) biztanleriaren osasuna hobetzeko

Gaur egun, lidergorako eta gobernantza-egiturak garatzeko akordio berriak formalizatzeko fasean daude, "toki" mailan, bai eta sistema mailan ere; horrela, lankidetza babestuko da, erabakiak hartzea sustatuko da eta erantzukizuna mailarik egokienean banatuko da.

Hornitzaileen elkarteak ospitaleak, zerbitzu komunitarioak, osasun mentaleko zerbitzuak, lehen mailako arretako medikuen taldeak, gizarte-zerbitzuen hornitzaileak, hornitzaile independenteak eta hirugarren sektorekoak barne har ditzake. Talde horiek elkarte informalen forma hartzen dute kasu batzuetan, eta beste batzuetan, berriz, aliantza-kontratuen bidez edo NHSren fideikomisoaren bidez formalizatzen dira (hornitzaile nagusi gisa jarduten du eta bazkideen azpikontratazio-zerbitzuen bidez antolatzen da).

Arreta integratuko hornitzailearen kontratua, gizarte-zerbitzuak barne

NHS England eta NHS Improvement-ek elkarte horiek are gehiago formalizatzeko erabil daitekeen kontratu bat garatu dute, arreta arduratsua antolatzeko kontratu gisa ezagutzen dena (Accountable Care Organisation Contract), ondoren arreta integratuko hornitzaile-kontratu gisa (Integrated Care Provider Contract), eta epe luzerako kontratazioa egiten duena erakunde bakar batekin, biztanleria jakin bati osasun- eta arreta-zerbitzu ugari emateko. Hau da, lehen mailako arreta, gizarte-zerbitzuak, ospitale-zerbitzuak, zerbitzu komunitarioak eta abar barne hartzen ditu.

Sistemari dagokionez, hornitzaileen funtsezko eginkizuna elkarrekin lan egitea da, zerbitzuen eraldaketa planifikatzeko eta sistemaren errendimendua administratzeko. Toki- eta auzo-mailan, bere eginkizuna beste hornitzaile batzuekin lankidetzan aritzea da (baita NHStik kanpokoekin ere), tokiko herriei zuzendutako zerbitzu integratuak diseinatu eta emateko. Aldaketa horiek aurrerapen-fasean dauden tokietan, desagertu egin da erosle-hornitzaile banaketa tradizionala. Era berean, jardueraren araberako ordainketa-ereduak aldatzen hasi dira, eta pizgarriaren araberako ordainketan oinarritu dira.

The King 's Fund ongintzazko erakunde independentea da, 1897an sortua, eta Ingalaterran osasuna eta arreta hobetzeko lan egiten du, ahalik eta arreta eta osasun onena pertsona guztien eskura egon dadin.

Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, kontsultatu hurrengo argitalpena: "Arreta Integratuko Sistemei buruzko azalpenak: Sistema, leku eta auzoei zentzua emanez" (Integrated Care Systems explained: making sense of systems, places and neighbourhoods, 2020), The King’s Fund-ek argitaratuta.