Ekitatea osasunean. Marmot berrikuspena 10 urte geroago

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

Ekitatea Osasunean Ingalaterran: Marmot berrikuspena 10 urte geroago (2020) dokumentuaren azala (Health Equity in England: The Marmot Review 10 Years (2020)

Ekitatea Osasunean Ingalaterran: Marmot berrikuspena 10 urte geroago (2020) dokumentuaren azala (Health Equity in England: The Marmot Review 10 Years (2020)

Marmot Txostena argitaratu eta hamar urtera, Michael Marmotek talde bat zuzentzen du, The Health Foundation-ek (leiho berri batean irekitzen da) finantzatuta. Taldearen helburua da aztertzea 2020an zer desberdintasun dauden Ingalaterrako biztanleen artean osasunaren alorrean. Dokumentu honek eguneratu egiten du 2008an Osasuneko estatu-idazkariak  M. Marmoti eta haren taldeari eskatutako txostena, zeinak, 'Gizarte justua, bizitza osasungarriak' izenburuarekin (Fair Society Healthy Lives, The Marmot Review 2010 (leiho berri batean irekitzen da)), ebidentzia zientifiko eraginkorrenetan oinarrituta, estrategia bat planteatzen baitzuen osasunaren baldintzatzaile sozialei heltzeko eta Ingalaterran osasun-arloko desberdintasunak murrizteko, M. Marmot et al. enpresak 2010ean egindako txostenak ondorioztatu zuen osasun-arloko desberdintasunak murrizteko ekintza politikoa beharko zela, lehentasunezko sei ardatzetan:

  • Haur bakoitzari bizitzan hasierarik onena ematea.
  • Haur, gazte eta heldu guztiei beren gaitasunak maximizatzen eta bizitza kontrolatzen uztea.
  • Guztiontzat enplegu-baldintza egoki eta justuak sortzea.
  • Guztiontzat bizi-maila osasungarria bermatzea.
  • Leku eta komunitate osasungarri eta jasangarriak sortzea eta garatzea.
  • Osasun txarra prebenitzeko politiken zeregina eta eragina indartzea.

2020ko txosten berriak paradoxa bat uzten du nabarmen: mende batez bizi-itxaropena etengabe hobetu ondoren, 2011. urteaz geroztik, Ingalaterran bizi-itxaropena murriztu egin da, eta horrek eragina du Londresko kanpoaldeko komunitate baztertuetako emakumeengan, eta beste eremu batzuetan, gizonen kasuan. Azken batean, Marmot 2020 txosten honek berretsi egiten du gizonen eta emakumeen osasun txarrak gora egin duela, eta datu hori kontrastean dago azken mendean eta urtez urte biztanleriaren osasunak eta bizi-itxaropenak gora egiteko izan duten joerarekin. Txostena Ingalaterrako eremura mugatzen bada ere, Marmoten eta bere lantaldearen arabera, antzeko zerbait gertatzen ari da Eskozian, Galesen eta Ipar Irlandan, eta, bere ustez, osasunak hobera egiten ez badu, gizarteak ere ez; izan ere, munduko beste leku batzuetako ebidentziek erakusten dutenez, osasuna gizartearen aurrerapen sozial eta ekonomikoaren adierazle ona da: 'Osasuna oso lotuta dago pertsonak jaio, hazi, bizi, lan egin eta zahartzen diren bizi-baldintzekin'.

Txosten honek 2010eko Marmot Txostenean jasotako sei dimentsioetako bost berrikusten ditu (osasuna prebenitzeko politikak izan ezik, azken hamarkadan asko aztertu baitira), eta egiaztatzen du austeritate ekonomikoak ondorioak izan dituela dimentsio horietan guztietan. Hala ere, berrikuspen honen egileek azpimarratzen dute ezin izan dutela kausalitate-harremanik ikusi osasun-hobekuntzen desazelerazioaren eta gizarte-desberdintasunaren hazkundearen artean.

Era berean, txostenean zehazten denez, hamarkada batean honako hauek gertatu dira: haur-pobrezia areagotu egin da eta haur-zentro ugari itxi; hezkuntzaren finantzaketa murriztu; lana eta baldintza prekarioetan dauden kontratuak areagotu; etxebizitza erosteko krisiak eta etxebizitza eskuragarririk ez izateak gora egin dute; pertsona askoren artean diru gutxi dago bizimodu osasungarria izateko, gero eta gehiago erabiltzen ari dira elikagai-bankuak oinarrizko elikadura-beharrak asetzeko; eta bizi-baldintza eskasetan irauten duten komunitateak gero eta gehiago dira. Marmontek eta bere taldeak adierazi dute emaitza horiek, oro har, are okerragoak direla talde etniko minoritarioentzat eta desgaitasuna duten pertsonentzat.

Azterlan horren berritasunen artean, egileek hauek nabarmentzen dituzte: pobreziari eta egoera ekonomiko okerrenean dauden taldeei emandako garrantzia; etnizitatea, egoera sozioekonomikoari lotuta, osasun eta ongizate orokorreko emaitza okerragoak ekartzen dituen faktorea baita; eta espazio-banaketari dagokionez dauden desberdintasunak (tokiko edo eskualdeko eskala geografikoan), eta, zentzu horretan, gomendioak prestatu dituzte Londresko kanpo-alderako edo Ingalaterrako hegoalderako, bertan gizarte-desberdintasunek eta osasun-emaitza txarrek gora egin dutelako nabarmen.

Hala ere, austeritatearen ondorio kaltegarriak berehala agertzen dira aztertutako dimentsio guztietan, eta, M. Marmontek eta bere taldeak gogorarazten digutenez, haur-pobreziaren kasuan, ondorio horiek epe luzera izango dute eragina.

Azken batean, austeritate ekonomikoak eragin negatiboa du osasuna markatzen duten mugatzaile sozialetan, epe labur, ertain eta luzean. Helduetan, austeritate hori ez da bidezkoa. Marmot et al.-ek aztertutako datuek adierazten dute inbertsioen murrizketak handiagoak izan direla osasun-baldintzak eskasagoak ziren lekuetan eta, beraz, inbertsioa beharrezkoagoa zen lekuetan.

Aldeko puntu gisa, eta Ingalaterran osasun-arloko desberdintasun sozialak areagotu diren arren, nabarmentzen dute gizarte-baldintzatzaileen inguruko kontzientzia eta lehentasuna areagotu egin direla, eta Hirugarren Sektoreko erakundeek, tokiko erakundeek eta gobernuek, osasun-profesionalek edo think tanks-ek, besteak beste, agenda politikoan sartu dituztela.

2020an egindako berrikuspenak, beraz, zenbait ekintza-proposamen jasotzen ditu, hamarkada bakar batean (2010-2020) Ingalaterrako biztanleriaren osasunak izan duen galera lehengoratzeko, funtsezko bi ardatzekin:

  • Pertsonen osasunean eta bizitzaren luzeran eragina duten desberdintasun ekonomikoak murriztea
  • Osasunean eskualdeen artean dauden desberdintasunak murriztea, eremu pobreetan bizi diren pertsonen osasuna hobetuz, batez ere Ingalaterrako hegoaldeko eta Londresko eremu erosoetatik eta urrun bizi direnena.

Marmotek eta bere taldeak ekintza hauek proposatzen dituzte osasun-arloko desberdintasunak eta gizarte-baldintzatzaileak murrizteko:

  1. Osasunaren baldintzatzaile sozialei buruzko estrategia nazional bat garatzea, osasun-arloko desberdintasunak murrizteko.
  2. Baliabideen esleipen unibertsal proportzionala eta politiken ezarpena bermatzea.
  3. Esku-hartze goiztiarra sustatzea, osasun-arloko desberdintasunak prebenitzeko
  4. Profesionalei eragiten dieten osasunaren baldintzatzaile sozialak garatzea, osasun-zerbitzuaz harago, eta, besteak beste, gizarte-zerbitzuetako, segurtasun-indarretako eta suhiltzaileetako profesional askok konpromisoa hartzea eta ezagutzea eskatzen duena.
  5. Herritarrak ikuspegi politikoaren aldaketa batean inplikatzea, osasun eta zaintzari buruzko banakako portaeren inguruko mezuak eraman ahal izateko osasunaren gizarte-baldintzatzaileei buruzko diskurtso baterantz.
  6. Osasun-sektoretik harago, osasun-arloko desberdintasunen erantzukizuna monitorizatzeko eta indartzeko sistema osoak garatzea.

Informazio gehiago nahi izanez gero, kontsultatu 'Ekitatea osasunean Ingalaterran: Marmot berrikuspena 10 urte geroago' (Health Equity in England: The Marmot Review 10 Years (leiho berri batean irekitzen da)'  Institute of Health Equity: 2020 (leiho berri batean irekitzen da))