Lankidetza-bide berri hori funtsezkoa da euskal udalek Next funtsetan parte har dezaten, gauzatu da, Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuaren eta Gorka Urtaran EUDELeko elkarteburuaren arteko lan-topaketan, Jose Antonio Santano EUDELeko elkarteburuordea eta Iñigo Gaztelu EUDELeko Batzorde Eragileko kidea ere bertan zirela.
Bilbon Euskadiko Udalen Elkartearen egoitzan egindako bileran izan dira orobat bai EUDELeko zuzendari nagusi Mar Zabala, eta, Ekonomia eta Ogasun Sailetik, bai Kohesio Politiken eta Europako Funtsen zuzendari Iñaki Barredo, bai Kabinete eta Komunikazioko zuzendari Yurdana Burgoa.
Ekonomia eta Ogasun Sailak bere burua eskaini du EUDELek ematen duen zerbitzua indartzeko, Eusko Jaurlaritzaren Iruzurraren aurkako Planarekin, erreferentziako eredu moduan udal bakoitzak bere plana egin dezan.
2022ko martxoaren 29ko Gobernu Kontseiluak Neurrien plan bat onetsi zuen SEM Suspertzeko eta Erresilientziarako Mekanismoaren baliabideekin finantzatutako ekimenetarako iruzurraren aurkako betekizunak, balizko interes-gatazkak, finantzaketa bikoitza eta estatu- eta ingurumen-laguntzak betetzeko; neurri horiek Suspertzeko, Eraldatzeko eta Erresilientziako Planak (SEEP) gauzatu beharrekotzat jotzen ditu, Europako laguntzak jaso ahal izateko.
Aldez aurretik, iazko abenduan, Euskadiko Udalen Elkarteak iruzurraren aurkako politikaren arloko lehen orientazio-agiriak eman zizkien udalei, bai eta erakunde-konpromisoaren eredu bat ere. Adierazpen horretan, Udalak bere gain hartuko ditu iruzurraren aurka borrokatzeko konpromisoak, Suspertzeko, Eraldatzeko eta Erresilientziako Planaren kudeaketa-sistema osatzen duen HFP/1030/2021 Aginduan ezarritako betebeharrak bete daitezen.
Iruzurraren aurkako plan baten gutxieneko edukien artean, aplikatu beharreko araudiaren arabera, honako jarduera hauek daude jasota: arriskuak aztertzea, iruzurraren eta ustelkeriaren aurkako politika, kode etikoa, salaketa-kanala eta protokoloa, interes-gatazkak prebenitzeko politika, oparien eta esku-erakutsien politika, eta iruzurra kontrolatzeko organo bat izendatzea.
Iruzurraren prebentzioaren arloko kontzientziazioa eta prestakuntza ere oinarrizko baldintza dira. Gai hori jorratzeko, EUDELeko webinarren zikloaren barruan, Ekonomia eta Ogasun Sailak prestakuntza-saioa emango du ekainaren 21ean, asteartez, Euskadiko Udalen Elkartearekin batera antolatuta. Informazioa bereziki kontu-hartzaileei, idazkariei eta teknikariei zuzendua da, baina badu interesa udal-arduradunentzat ere, horiek gidatuko dituzte funtsak garaiz eta behar bezala gauzatzea.
Erakundeen arteko topaketa hori EUDEL Europako funtsen arloan EAEko toki-erakundeei ematen ari zaien informazio- eta laguntza-zerbitzua babesteko Eusko Jaurlaritzak egindako eskaintzaren ondorio da.
EUDEL Next EU! zerbitzua 2021eko martxoan abiarazi zen, SEMeko deialdiak aktibatu baino hilabete batzuk lehenago, helburutzat hartuta Euskadiko udalak aldez aurretik informatuta eta prest izateko laguntza gehiago eskuratzea eta Europatik datozen finantzaketa-aukera guztiak ahalik eta gehien aprobetxatzea.
Era berean, Eusko Jaurlaritzak NextGen Euskadi webaren berri eman du. Webgune horrek bide erraza izan nahi du SEM Suspertzeko eta Erresilientziarako Mekanismoari dagozkion funtsak eskuratu nahi dituzten eragileek erraz eta bizkor aurki ditzaten deialdiak, lizitazioak eta laguntzak. Atari hori Euskadi.eus webgune instituzionalean dago, Europako Kohesio Politika eta Funtsen Zuzendaritzaren barruan: https://www.euskadi.eus/araudia-next-gen/web01-a2ogafon/eu/
Eusko Jaurlaritzak eta EUDELek udalerrien funtsezko zeregina azpimarratu dute, Europako Funtsak Euskadi suspertzeko eta eraldatzeko tresna izan daitezen, herri eta hirietako proiektu eta plan estrategikoak bultzatuz. Garapen jasangarriaren eta inklusiboaren euskal ereduarekin koherentea den estrategia da, eraldatze ekonomiko, ekologiko eta digitalak eragin positiboa izan dezan pertsonen bizi-kalitatean, enpresa-sarearen lehiakortasunean eta gizarte-kohesioan.
Bi erakundeek elkarrekin lan egiteko konpromiso partekatua dute, funtsen gauzatze efikaza eta eraginkorra bizkortzeko erronkari aurre egin diezaioten. Toki-erakundeetan, gainerako administrazioetan bezala, beharrezkoa izango da "botila-lepoak" ikuskatzea kudeaketa publikoko prozedura eta tresnetan, kontrol-betebeharrak murriztu gabe.
