Centre for Ageing Better (Erresuma Batua) irabazi-asmorik gabeko erakunde britainiarrak txosten bat argitaratu du, Erresuma Batuan zahartzea gertatzen den baldintzak hobetzearen garrantziaz ohartarazten duena, COVID-19 epidemiaren inpaktuaren aurretik hainbat faktoreri dagokienez, hala nola osasun-egoerari, ekonomia- eta finantza-baldintzei eta komunitateei dagokienez, eta ondorengo ondorioei dagokienez.

COVID-19ren agerpenak, besteak beste, osasun-egoera txarra duten, segurtasunik gabeko eta kalitate eskaseko etxebizitzetan bizi diren edo hauskortasuna edo gizarte-harremanik eza pairatzen duten pertsonen bizi-baldintzak okerragotzea ekarri du.

COVID-19ren epidemiak agerian utzi du desberdintasun sozioekonomikoen eta osasun-desberdintasunen hazkundea eta zahartzen diren pertsonen bizi-baldintzetan aldaketak eta hobekuntzak sartzearen garrantzia, politika horien ondorioak, hamarkada pare batean, gizartearen zati batentzat onuragarriak izan daitezen, biztanle asko 60, 70 eta 80 urtera iristen direnean.

Txosten honek defendatzen du garrantzitsua dela Ingalaterrako gizartearen zati handi bati eragiten dioten desberdintasunak murrizten lagunduko duten politikak diseinatzea eta hedatzea, zahartze-baldintzak eta aukerak hobetzea ahalbidetuko duten ekimenak txertatuz. Era berean, Gobernuak 2035erako desgaitasunik gabeko bizi-itxaropena 5 urte gehiagotan handitzea lortzeko konpromisoa hartzea planteatzen du, COVID-19 sortu aurretik ere atzera egin duen testuinguru batean, bereziki emakumeen kasuan, eta bizi-itxaropenaren gorakada geldituta zegoen: 65 urteko gizon batek 2001ean adin bera lortu zuen batek baino bi urte gehiago bizitzea espero zezakeen 2010ean. Aldi berean, 65 urteko emakumeen bizi-itxaropena 1,6 urte luzatu zen. Bizi-itxaropenari buruzko egungo datuek adierazten dute 2018an jaiotako neska batek 62 urte osasun onarekin eta desgaitasunik gabe biziko liratekeela; 2010ean 65 urtekoa zen itxaropena. Bizi-itxaropenaren eta desgaitasunik gabeko itxaropenaren zifra horiek txikiagoak dira Ingalaterrako eremu geografikoetan, biztanleriaren osasun-egoera edo oro har egoera sozioekonomikoa okerragoa baita eremu horietan: eremu horietan, 51 urteko desgaitasunik gabeko bizi-itxaropena du neskato batek. Eta, horri buruzko neurririk hartzen ez bada, osasunaren eta baldintza sozioekonomikoen arloko alde nabarmen horiek areagotu egin daitezke, COVID-19ren ondorioz..

Osasuna

Osasun-baldintzei dagokienez, txostenak nabarmentzen du 55 urteko edo gehiagoko bi milioi pertsona baino gehiago bizi direla osasuna eta ongizate orokorra arriskuan jartzen duen etxe batean. 4,3 milioi etxekoen unitatek ez dituzte Gobernuak ezarritako oinarrizko estandarrak betetzen, hotzegiak edo hezeegiak direlako, edo estropezu egiteko eta erortzea ahalbideratzen duten arriskuak dituztelako. Izan ere, neguan hiltzen diren bost heriotzetatik bat pobrezia energetikoko egoerei egozten zaie. Gainera, etxekoen unitate horien erdietan, gutxienez, 55 urteko edo gehiagoko pertsona bat da buru (milioi bat kasutan gutxienez seme edo alaba bat bizi da).

Irisgarritasunari dagokionez, etxekoen unitateen % 9k soilik betetzen ditu horri buruzko estandar oinarrizkoenak. Hau da: sarreran nibelatutako sarbidea dutela, arran atalase bat, ateen markoak eta zirkulazio-espazio nahikoa zabala, eta bainugela bat sarreran. Egungo egoera ez da nahikoa egungo biztanleriaren premiei erantzuteko, eta are gutxiago biztanleria britainiarraren premiei erantzuteko 2040an, % 25ek 65 urte edo gehiago izango dituela kalkulatu baita. Egoera horrek erronka bat planteatzen dio Gobernuari etxebizitza eraiki berriei eska dakizkiekeen irisgarritasuneko eta egokigarritasuneko oinarrizko estandar batzuk proposatzerakoan.

Egungo egoerak ez du gaur egungo biztanleriaren premiak asetzen dituen erantzunik ematen, 2040an biztanleria horrek zituen premiak aipatu gabe, orduan lau pertsonatik bat 65 urte edo gehiagokoa izango baitzen.

Centre for Ageing Better-en iritziz, hutsune horiek konpontzeko 4,3 bilioi libra inbertitu beharko lirateke, eta uste dute kopuru hori itzuli egin beharko litzatekeela zortzi urtean soilik NHS aurreztuz gero.

Enplegua

Txosten horrek berresten du azken 20 urteetan enplegatutako 50 urtetik gorako pertsonen kopuruak nabarmen egin duela gora. 50-64 urtekoen enplegu-tasa % 13 igo da azken hamarkadan, eta hiru langiletik batek 50 urte edo gehiago ditu orain. Hala ere, kohorte nagusienetan enplegagarritasun-tasa altu horiek ezkutatu egiten dute enpleguen galera goiztiarra eta COVID-19 sortu aurretik enplegu-bilaketa aktiboa egiten ari ziren 50 eta 64 urte bitarteko pertsonen ehuneko handia (gutxi gorabehera 800.000 pertsona), eta, jakina, lan-merkatuan sartzeko oztopoei aurre egin behar izaten zieten: adinagatiko diskriminazioa kontratazioan, malgutasunik eza, osasun-baldintzetarako laguntza nahikorik eza, zainketa-beharrak uztartzea, etab.

Atzeraldi ekonomikoaren zantzuak antzeman dira, eta, 50 urtetik gorakoen artean gero eta handiagoa den langabeziarekin batera, 50 urtetik gorakoen enplegagarritasuna larriki zaildu dezakeela uste da, baita erretiro-adinera iritsi ondoren pentsioak kobratzeko kotizazioa ere, eta, azken batean, erretiroa hartu ondoren pertsona horien pobrezia handitu daitekeela.

Dokumentuak honako hauek proposatzen ditu: lan-modalitate malguen alde egitea; adin guztietako langileak prestatzea eta gaitzea; enplegatzaileek beren eskulanaren adin-aniztasuna baloratzea; eta gobernuak berariaz babestea 50 urtetik gorakoen enplegagarritasuna.

Bizitza komunitarioa

COVID-19 izurriteak eta ezarritako konfinamendu-neurriek ondorioak izan dituzte bizitza komunitarioan eta pertsonen soziabilitatean, eta askotariko adierazpenak izan dituzte haien osasun-egoeraren eta egoera sozioekonomikoaren arabera. Desberdintasuna eta pobrezia zenbat eta handiagoak izan, orduan eta txikiagoa da ingurune komunitarioaren babesa.

Txostenak ohartarazi duenez, biztanleria helduaren eta adin ertainekoen belaunaldiak mehatxatzen ditu, desberdintasun sozioekonomikoko arrisku handiagoei aurre egin behar dietelako, besteak beste, enpleguan segurtasun falta handiagoa dagoelako, etorkizuneko pentsioak txikiagoak direlako edo higiezinen aberastasun txikiagoa dagoelako. Bizitza luzeago eta kalitatezkoago baten horizontea elementu bat izan daiteke laster biztanleriaren desberdintasun sozialak nabarmentzeko; horregatik, gobernuko agintariek ekimenak bultzatu beharko dituzte, zaharra izatea, lehen bezala, pobrearen sinonimo izan dadin.

Ondorioak

Agerian geratu da identifikatutako joerak lehengoratzeko eta Ingalaterrako gizarteari eragiten dioten desberdintasun sozioekonomikoak eta osasun-desberdintasunak larriagotzeari uzteko programak eta ekintzak bultzatu behar direla. Horregatik, txosten honek prebentzio-ekintzaren ikuspegiaren arabera jokatzearen aldeko apustua egiten du, gizarte eta ekonomia-arloan egoera txarrenean dauden komunitateetan osasun-arazoak murrizten laguntzeko. Horrela egin ezean, zahartze txarreko bide batean egongo gara: zahartzen eta pobretzen ari den gizartea.

Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondoren agertzen den txostena kontsultatu: zahartzearen egoera 2020an.  (The State of Ageing in 2020 ), 2020 urtean Center for Ageing Better argitaratutakoa.