Aging & Society  aldizkariak (Cambridge Press, 2021) zainketa-estrategiak aztertzen dituen artikulu bat argitaratzen du, zaintza-estrategiak zehazten dituzten hainbat faktorerekin lotuta, Bartzelonako maila sozioekonomiko desberdineko auzoetan adinekoen segmentuek zerbitzu publikoak nola erabiltzen dituzten jakiteko.

Xedea

Albert Julià (Institut d 'Estudis Regionals i Metropolitans de Barcelona , IERMB eta Universitat de Barcelona), Sandra Escapa (Universitat de Barcelona) eta Pedro Gallo (Universitat de Barcelona) egileek Bartzelonako maila sozioekonomiko desberdineko bi auzotan bizi diren 55 urtetik gorako 530 pertsonako laginarekin egindako azterlan baten emaitzak aurkeztu dituzte, Bartzelonako mendetasun egoeran bizi diren pertsonen arteko desberdintasunak identifikatu eta aztertzeko helburuarekin. Eta zehaztea ea hiri-testuinguruak (auzoak) lotuta dauden familia, lagunak eta/edo bizilagunak zaintzeko baliabidearekin (informala), zerbitzu publikoekin edo etxeko zaintza pribatuarekin (formalki edo informalki kontrata daitekeena).

Kontuan hartuta mendetasuna duten adinekoek mendekotasun-mailaren eta -motaren arabera dituzten premien aldakortasun handia, azterlanaren egileek honako hau defendatzen dute: 'Helduaroan laguntza-aukera hautatzea fenomeno sozial konplexua eta dinamikoa da, eta askotariko faktoreek eragiten dute bertan'. Izan ere, aukera hori aukeretako baten edo horien konbinazio baten alde egin daiteke, laguntza-sareen ezaugarrien arabera. Hala ere, egileen arabera, adina, sexua, etnia, eskura dituzten baliabideak edo haiekin bizi diren pertsonen kopurua bezalako faktoreek eragin dezakete aukeraketa horretan. Horregatik, erabaki horietan norbanakoaren ezaugarriek eta testuinguruak duten garrantzia aztertzen du azterlanak, hau da, pertsonak bere ingurunean dituen zerbitzu eta politika publikoen maila.

Laginaren ezaugarriak

Adinekoen (55 urte edo gehiago) lagin-taldea diru-sarrera txikiko auzoetako ELZren erabiltzaileen % 36,8k (diru-sarrera handiko auzoetako % 19,2ren aldean) eta diru-sarrera txikiko auzoetako prestazio ekonomikoa jasotzen duten % 28,9k (diru-sarrera handiko auzoetako % 15,1en aldean) osatzen zuten. Lagineko pertsonen % 42,2k I. mailako mendetasuna zuen, % 33,1ek II. mailakoa, % 12k III. mailakoa eta % 12,7k mendetasun gradurik ez zeukaten, eta agintari publikoek ebaluatu zain zeuden; hala ere, jada ELZrako edo prestazio ekonomikorako eskubidea zuten.

Literaturaren berrikuspena

Egindako literaturaren berrikuspenak agerian uzten ditu Europan egindako ikerketetatik ateratako ondorio batzuk, eta ondorio horien arabera, ongizateaz hornitzen diren gizarteek, banakako eskubideetan oinarritutakoek, adinekoak ahalduntzeko joera dute, bai eta arreta-aukera gehiago eskaintzekoa ere, familia-elkartasunean eta zaintza informalean oinarritutako sistema duten gizarteek baino; izan ere, gizarte horietan, adinekoen eta haien familien portaera gehiago lerrokatzen da zaintzaren balio tradizionalekin (ezkontideen arteko ondorengotzak lehenesten ditu). Era berean, zerbitzu publiko batek eskain dezakeen zaintzaren eta familia batek eskain dezakeenaren arteko desberdintasunen ondorioz, familia-zaintzaren aukera erakargarriagoa da adinekoentzat eta haien familientzat.

Era berean, biziguneen (barrutiak, bizilagunak edo komunitate txikiak) hirigintzaren alderdiak (ezaugarri fisikoak, hiri-diseinua edo komunikazioak, adibidez) kontuan hartzen badira, literatura zientifikoak agerian uzten du lurraldeen arteko desberdintasun esanguratsuak antzeman daitezkeela espazio horien artean (hirigunea versus landa-eremua, hiri-eremuen artean), eta zenbait egilek diru-sarreren desberdintasunei egozten dizkietela, beste batzuk erabiltzaileen edo eremu geografiko jakin bateko biztanleen profilari, zenbait ezaugarri etnikori, eta abar. Honako hau da ondorioa: egileek berrikusitako azterlan guztien elementu komuna da arreta-estrategietan alde esanguratsuak daudela pertsona bat bizi den lekuaren arabera, eta kanpoko faktoreak daudela pertsonek laguntza-zerbitzu publikoei dagokienez erabakiak hartzea, portaera eta estrategiak zehazten dituztenak.

Ondorio nagusiak

Artikulu horren ondorioek azpimarratzen dute mendetasuna duten pertsonen edo arreta-sarearen ezaugarriek ez ezik, testuinguru-faktoreek ere (sozializazio-prozesuek definitutako lehentasun pertsonalak, adibidez) garrantzia dutela mendetasuna duten adinekoak zaintzeko eta artatzeko aukeratutako arreta-estrategiak zehazteko garaian.

Auzo mota eta haren ezaugarriak adineko pertsonei arreta emateko estrategiak azaltzeko kontuan hartzeak planteatzen duen ikuspegiak gainditu egiten du per se alderdi indibidualen azterketa (diru-sarrerak, etxeko pertsona-kopurua, adina, sexua edo mendetasun-maila), eta, egileen arabera, erabilitako zaintza motan desberdintasunak hiri berean errepikatzen dituzten lurralde-desberdintasunen eta desberdintasun sozioekonomikoen garrantziaren azterketan sartzen du. Egindako azterketaren emaitzek iradokitzen dutenez, diru-sarrera handiko auzoetan mendetasun-egoeran dauden adinekoek aukera gehiago dituzte etxean laguntza formal ordaindua jasotzeko, eta aukera gutxiago senideen arreta edo etxez etxeko arreta-zerbitzu publikoak jasotzeko.  Alde horiek adierazten dute diru-sarrera handiko auzoetako mendekotasuna duten pertsonek eskura dituzten zainketa-estrategien aukera zabalagoa dutela, eta horrek aukera ematen duela beren premien araberako zaintzaren antolamenduan malgutasun handiagoa izateko, eta karga txikiagoa familiarentzat, ahaideentzat eta lagunentzat, zaintzaile gisa.

Hala ere, etxekoen unitatearen baldintza ekonomiko berberak direla-eta (hau da, diru-sarreren maila), diru-sarrera handiko auzoetan bizi diren mendekotasuna duten adinekoak gutxiago erakartzen dituzte udaletako gizarte-zerbitzuak erabiltzeagatik , diru-sarrera txikiko auzoetan bizi diren profil sozioekonomiko eta bizikidetza-profil bereko pertsonek baino.

Egileen arabera, azalpen posible bat izan liteke auzo aberatsenetan arreta publikoko zerbitzuak eskuratzeko oztopo batzuk hautematea, esate baterako, udaletako gizarte-zerbitzuen erabilerarekin lotutako estigmatizazioarekin eta zerbitzu horien kalitatearen pertzepzioarekin loturikoak, beste zaintza-modu batzuen erabilera sustatuko luketenak.

Azkenik, egileek diote adineko pertsonei arreta emateko zerbitzu publikoek ez dutela mendekoen ezaugarri indibidualetan soilik oinarritu behar, baizik eta komunitateen eta bizilagunen ezaugarriak ere baloratu behar dituztela zerbitzu horien eraginkortasuna hobetzeko; izan ere, hiriko testuinguru sozioekonomikoetan dauden desberdintasunek zenbait desberdintasun eragiten dituzte zerbitzu horien erabileran, baita desberdintasun sozioekonomiko indibidualak kontrolatu ondoren ere.

Informazio gehiago nahi baduzu, ondorengo artikulua kontsulta dezakezu: 'Auzoen profil sozioekonomikoaren eragina inoren laguntza behar duten adinekoentzako etxez etxeko arretarako estrategien hautaketan' (Influence of socio-economic profile of neighbourhoods on the selection of home care strategies for older dependants ), 2021 urtean Ageing & Society aldizkariak argitaratutakoa.