Osasun Saila / Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saila

Erresuma Batua: gizarte-zerbitzuetan erreformatu beharreko funtsezko alderdiak

Argitalpen-data: 

Koordinazio Soziosanitarioko Taldea

(Montaje de imagen para la portada del) Informe What?s your problem, social care? The eight key areas for reform

(Montaje de imagen para la portada del) Informe What?s your problem, social care? The eight key areas for reform

The King’s Fundek txostenean gai hau jorratzen du 'Zein da zure arazoa, gizarte zerbitzuak?' (What’s your problem, social care? The eight key areas for reform, 2020). Erresuma Batuan gizarte-zerbitzuen sistemaren erreformari buruz eztabaidatu diren alderdietako batzuk, gizarte-arreta finantzatzeko zailtasunei lotutako aldaketa demografiko garrantzitsuen (biztanleriaren zahartzea) testuingurutik eratorritako erronkei aurre egiteko.

 

- Gizarte-zerbitzuen sistema versus osasun sistema (NHS)

Oro har, gizarte-arretak osasun arretaren ezaugarri berberei erantzuten diela uste den arren (unibertsala, publikoa eta gehienbat doakoa), lehenengoa koordainketari lotuta dago, eta diru-sarrera txikiko eta aurrezki txikiko kasuetan baino ez da doakoa.

Gizarte-zerbitzuen sistema publikoa, unibertsala eta doakoa

Erresuma Batuko osasun-sistemaren (NHS) irudiko eta antzeko gizarte-zerbitzuen sistema bat berriz diseinatzeko aukerak pertsonek gizarte-arretarako sarbide unibertsala izatea ekarriko luke, diru-sarrerak eta aurrezkiak edozein direla ere. Adituen iritziz, planteamendu hori ekonomikoki ez da onargarria.

Kasu batzuetan, zaintza pertsonalak doakotasunaren aldeko apustua egiten da, hala nola eguneroko bizitzako oinarrizko jarduera jakin batzuetara bideratutako gizarte-laguntza, hala nola garbitzea edo janztea, eta kanpoan uzten ditu etxeko erosketa edo garbiketa edo egoitza-zentroetako ostatu-kostuak Hau da, Eskozian jadanik jarraitzen duten eredua.

Beste kasu batzuetan, proposamenak gizarte-arretarako sarbidearen zerrenda ekonomikoa handitu behar du (Galesen jada ezarri da neurri hori egoitza-zentroetan dauden adinekoentzat).

Testuinguru horretan, The King 's Fund erakundearen gomendioek gizarte-arriskua estratifikatzea eskatzen dute, gizarte-zerbitzuetarako sarbidean ekitatea bermatzeko, pertsonentzako kostua murrizteko eta osasun-sistemaren eta gizarte-zerbitzuen sistemaren arteko desadostasunak murrizteko. Horretarako, gizarte-arreta gehiago eskuratzearen aldeko apustua egiten da, kasu batzuetan dohainik, beste kasu batzuetan koordainketaren bidez edo baliabideak behar bezala ebaluatu ondoren.

 

- Gizarte-arretaren ordainketa

Dilnot Batzordearen (leiho berri batean irekitzen da) azterketaren arabera (2011), Britainia Handian, 65 urtetik gorako biztanleen % 10ek gizarte-arretaren ordainketari aurre egingo dio ondasun handiena salduz edo ordainetan emanez, hau da: etxebizitza.

Aztertutako aukeren artean, gizabanako bakoitzak bere gain hartu beharreko arreta-kostuen gehieneko muga ezartzea balioesten da (zaila da zehaztea zer alderdi kontabilizatu behar diren gizarte-arreta gisa). Horrek esan nahi du biztanleriaren beharrak ebaluatzea bateragarria dela pertsonek kontzeptu horrengatik beren gain hartzen duten gastuaren kuantifikazioarekin; hala, gehieneko zenbatekora iristen denean, Erresuma Batuko gizarte-sistemak bere gain hartuko lituzke gainerako gastuak. Beste aukera bat da ordainketak geroratzeko akordio bat ezartzea, pertsonek gizarte-arretaren kostuaren ordainketa atzeratu dezaten hil arte, une horretan tokiko agintariek etxebizitza saltzen baitute. Hirugarren aukera bat aseguru pribatuak dira (hainbat ordainketa-formulatan oinarrituta), nahiz eta nazioartean ebidentzia gutxi egon hori epe luzeko pertsonentzat konponbide eraginkorra izango dela.

The King 's Fund erakundearen ustez, pertsona askorentzat gizarte-arretak dakarren kostu handiak arrisku sozialaren estratifikazioaren komenigarritasuna planteatzen du. Alde horretatik, biztanleriari gizarte-arreta doan edo koordainketa bidez eskaintzea funtsezkoa da gizarte-zerbitzuetarako sarbidean ekitatea bermatzeko, osasun-sistemaren eta gizarte-zerbitzuen sistemaren arteko tentsioak murrizteko eta Erresuma Batuan gizarte premiak dituzten pertsona batzuek aurre egin beharreko gizarte-gastu neurrigabea murrizteko. 

- Ase gabeko gizarte-beharrizanak

Gizarte-premien ebaluazioak, aldi berean, behar asegabea sortzen du, diru publikoekin finantzatutako gizarte-arreta diru-sarrera txikienak dituzten pertsonei mugatzen dielako. Behar asegabea arazo moraltzat ez ezik, eraginkortasun arazotzat ere hartzen da: gizarte premia handienak dituzten pertsonei laguntzeak haien bizi  baldintzak okertzeari aurrea har diezaioke, bai eta familia ingurunean zainketak beren gain hartzen dituzten pertsonei itxaropen ez errealistak saihestea ere.

Erresuma Batuan ez dago adostasunik ase gabeko premien mailari buruz (gizarte-laguntza publikorako eskubidearen definizioarekin lotuta), baina Age UKren (leiho berri batean irekitzen da) kalkuluen arabera, gutxi gorabehera 1,4 milioi adinekok ez dute behar duten gizarte-laguntza eta arreta jasotzen. Arazo horri aurre egiteko proposamenen artean, gizarte-zerbitzu publikoetatik arreta jasotzeko ezarritako premia maila murriztea iradokitzen da, edo, bestela, izaera unibertsaleko gizarte-prestazio batzuk definitzea. Beste jarrera batzuek pertsona batek bizitza erabat independentea garatzea eragozten duten beharrak asetzearen alde egiten dute. Eta, azkenik, beste ahots batzuek herritarrek gizarte premiei erantzuteko duten eskubideari buruzko informazioa hobetzea defendatzen dute, behar horiek dituzten pertsonek beren gizarte premiei erantzun diezaieten. The King 's Fund erakundeak gizarte-arretaren paradigma aldatzearen aldeko apustua egin du, osasunaren eta gizarte-arretaren arloko prebentzioa bultzatzeko, gizarte-arretaren intentsitate txikiagoa dutenei arreta eta laguntza gehiago ematea lortzeko hipotesiarekin.

- Zainketen kalitatea

Txosten horretan azpimarratzen da 'kalitate' terminoak hautemandako arazoen heterogeneotasuna barne hartzen duela. Kalitateari buruzko oinarrizko kezka orokorra dago, etxeko arretan emandako bisita-denboragatik (15 minutu), baina egoitzetan adinekoei ematen zaien tratuan arduragabekeriaz eta abusuz jokatzeko beldurragatik. Iritzi batzuek gizarte-arretako premiei erantzuten dieten profesionalen gaitasunean eta gaitasun apalean jartzen dute arreta. Beste jarrera batzuetatik zalantzan jartzen da prestazio-eredua bera, bereziki erakundeen arretaren mende egotea eta zerbitzuen erabiltzaileek hautaketarik eta kontrolik ez dutela hautematea.

Arretaren kalitatea hobetzeko proposamenen artean, kalitatean oinarritutako kontratazioa aipatzen da, eta ez prezioa (kostuen minimizazioa). Aukeren artean proposatzen da Erresuma Batuko tokiko agintariek ordaindu beharreko gutxieneko prezioa igotzea zerbitzuak kontratatzeko, bereziki etxez etxeko arreta eta egoitza zerbitzuak. Kalitatea hobetzeko beste aukera bat da gizarte-arreta emateko kontrol, , monitorizazio  eta suporte-mekanismoak hobetzea.

The King 's Fund erakundeak azpimarratu duenez, Erresuma Batuan 20.000 zerbitzu-hornitzailek baino gehiagok osatzen duten sektorearen zabaltasunak hainbat faktoreren eragina du kalitatean. Hala ere, zerbitzuen finantzaketa gehigarri oro kalitatea hobetzeko programa integral baten mende egotea proposatzen da

 

- Arreta zatikatua: atzerapenak bideratzean eta lekualdatzean, eta osasun-sistemarekiko integrazio-falta

Txosten horrek azpimarratzen du Erresuma Batuko egungo gizarte eta osasun-arretaren esparruan, sarritan, pertsonek arreta zatikatua jasotzen dutela. Bi sistemen (soziala eta sanitarioa) kultura eta egitura-desberdintasunek, dokumentuan adierazten denez, bi sistemak lotzeko asmoa urratu dute. 

Zailtasunen artean daude, besteak beste, osasun-zerbitzuen eta gizarte-zerbitzuen arteko koordinaziorik eza paziente bati ospitaleko alta ematen zaionean, pazienteak beren beharretara edo deribazio-denbora desegokietara gutxi egokitzen diren zerbitzuetara bideratzeko arazoak, eta abar.

Txosten honen arabera, gizarte-zerbitzuen eta osasun-zerbitzuen sistemen arteko mugak konplexutasuna eta eztabaida dira, NHS Continuing Healthcare-k adierazitakoaren arabera. Ekimen horrek diziplina anitzeko ebaluazioa sustatzen du osasun-sistemak (NHS) gizarte-arretaren kostua bere gain hartzen duen 'lehen mailako osasun-premiak' dituzten pertsona helduen kasuetarako.

Gizarte eta osasun premiak dituzten pertsonei eragiten dien laguntza-zatiketa gainditzeko proposamenen artean, gizarte-arretarako doako sarbidea eskaintzea planteatzen da, bi sistemen arteko desberdintasunak murrizten eta bien arteko truke azkarragoak eta eraginkorragoak sortzen lagun dezakeen neurri gisa. Txostenak azpimarratzen du Barker Komisioak (leiho berri batean irekitzen da) 2014 urtean proposatzen zuen arreta guztia doakoa izatea premia handienak dituzten pertsonentzat. Hala ere, hautagarritasuna zabaltzea ez da arazo guztien konponbidea, eta, ezinbestean, kostu ekonomiko handia du. Osasun Sistema Integratuetan oinarritutako funtzionamendua (Integrated Care Systems, ICS) baterako lana hobetzeko oztopoei heltzea ahalbidetzen duen beste aukera bat da. Hala ere, bada anbibalentzia bat (batzuetan bi sistemetan), tokiko agintariak sistema horietan eskubide osoko bazkide diren ala alderdi interesdun bat besterik ez den. Testuinguru horretan, arazo atzeraezinak tratatzeko presioak tentsio iturri izan daitezke sistemako bazkideen artean. Gainera, ICS bezalako egiturak ere bi sistemetan lan egiten duten pertsonen arteko harremanen mende daude, eraginkorrak izateko, helburuak lortzeko denbora behar dutelako eta pertsonek rolak aldatzen dituztenean eragina izan dezaketelako. Teknologia osasun eta gizarte-zerbitzuen sistemen arteko komunikazio eraginkorrak hobetzen laguntzeko bitartekoa izan daiteke (adibidez: baterako arretarako erregistroak edo egoitzetatik NHSren posta elektronikorako sarbidea). Txostenean adierazten da baliabide teknologikoek emaitza berritzaileak izan ditzaketela, baina haien inplementazioa motela izan daiteke, eta, egiturarekin gertatzen den bezala, berez ez dute arreta integratuagoa sortzen. Gainera, hobeto finantzatutako NHS bat gizarte zerbitzuen sektorera aurreratzeko arriskua dago, oso heterogeneoa eta baliabide gutxirekin. Azkenik, aurrekontu pertsonalen zeregina nabarmentzen da, pertsonek zerbitzuak beren inguruan integra ditzaten, gizarte eta osasun-beharrak finantzatzeko moduari buruzko erabaki pertsonalak hartuz. Hala ere, nahiz eta aurrekontu pertsonalek pertsona batzuen bizitza aldatzeko potentziala duten, zalantzak daude ekimena biztanleria-segmentu desberdinetan zabal daitekeen (adinekoen kasua adibide gisa hartuta).

 

The King 's Fund erakundearen arabera, 'Osasunaren eta gizarte-laguntzaren integrazioak pertsonen emaitzak eta esperientziak hobetzeko ahalmena du, batez ere patologia kronikoak dituzten pertsonen gero eta kopuru handiagoarentzat'. Horretarako, Osasun Sistema Integratuek (Integrated Care Systems, ICS) tokiko agintariak bazkide gisa baldintza berdinetan inplikatzea gomendatzen da. Sistemaren hautagarritasunean, teknologian eta aurrekontu integratuetan izandako aldaketek ere lagun dezakete, baina badago faktore erabakigarri bat, tokiko liderren eta haien erakundeen arteko harremanen kalitatean eta konfiantzan oinarritutako loturak eraikitzea lortzen duten heinean. Txosten horretan jasotzen denez: 'aurrerapena konfiantzaren abiaduran gertatzen da'.

The King 's Fund (leiho berri batean irekitzen da) ongintzako erakunde independentea da, 1897an sortua, eta Ingalaterran osasuna eta arreta hobetzeko lan egiten du, ahalik eta arreta eta osasun onena pertsona guztien eskura egon dadin.

Erresuma Batuko gizarte-zerbitzuen sistemaren erreformak dituen zortzi erronkei buruzko informazio gehiago nahi izanez gero,  kontsultatu txosten hau: 'Zein da zure arazoa, gizarte-zerbitzuak?' (What 's your problem, social care? The eight key areas for reform, 2020), The King 's Fundek argitaratua.