The Commonwealth Fundek (2020) argitaratutako azterlan batek proposamen bat planteatzen du Estatu Batuetako Lehen Mailako Arretaren eredua eraldatzeko, emakumeei arreta integrala emateko, haien baldintza espezifikoen, adinen eta bizi-etapen arabera. 

Laurie Zephyrin, Lisa Suennen, Pavitra Viswanathan, Jared Augenstein y Deborah Bachrach-ek egiaztatu dute Lehen Mailako Arretako Estatu Batuetako sistemak ez diela erantzun eraginkorrik ematen emakumeei beren adinetan eta bizi-etapetan arreta emateko premiei, literatura akademikoa berrikusi, adituekin elkarrizketak antolatu eta bilera bat egin ondoren.

Ikerlana txosten bitan egituratzen da:

Diagnostikoa Lehen txostenean, arretaren arrakalak aztertzen dira, bai eta Estatu Batuetako Lehen Mailako Arretako sistemak emakumeen premia fisiko, konduktual eta sozialak bizitza osoan zehar asetzea eragozten duten egiturazko oztopoak ere; azken batean, arreta integrala emango die emakumeei, osasun-emaitzak hobetuko dituena eta berdintasuna sustatuko duena emakumeei arreta eskuratzean eta ematean, haien adina, hizkuntza, etnia edo arraza eta jatorri sozio ekonomikoa edozein dela ere. 

Egileek identifikatutako hiru hobekuntza kategorietan, honako hauek nabarmentzen dira: prestakuntza medikoan dauden hutsuneak; arreta jasotzeko eta arreta hori emateko oztopoak, joerak barne; denbora-mugak; faktore sozialei arretarik ez ematea; siloetako arretaren antolaketa, bizi-ibilbidearen ikuspegia zailtzen duena; emakumeen osasunerako arreta-eredu espezifikoen finantzaketa eskasa; profesionalen interes-gatazka; hizkuntzarekin lotutako sarbide-oztopoak eta kultura; lehen mailako arreta erregularra ez ematea; emakumeak lidergoan azpi ordezkatuta egotea. Azkenik, emakumeen osasun-arazoen politizazioa

Zergatitik sustatu behar da kalitatezko Lehen Mailako Arreta emakumeentzat?

Emakumeentzako lehen mailako osasun-arreta sustatzean, biztanleria osoaren osasuna eta ongizate ekonomikoa sustatzen laguntzen da. Ikerketek erakusten dutenez, ama hiltzen denean; seme-alabak eta senide eta lagunen komunitatea, osasun-, nutrizio-, hezkuntza- eta ekonomia-emaitzek okerrera egiten dutela, eta, gainera, zenbait belaunaldik gainditu beharreko finantza-galerari aurre egin behar izaten diote. Ameriketako Estatu Batuetan, emakume beltzen heriotza-tasa oso handia da (2-3 aldiz handiagoa) ama zurien artean baino; horrek esan nahi du efektu horiek areagotu egin direla komunitate beltzetan.

Emakumeak lan-indarraren funtsezko elementua dira, eta lan-indarraren ia % 60 osatzen dute, hau da, haurren zaintzaile informalen, 65 urtetik gorako senideen eta desgaitasunak dituzten beste senide batzuen ordaindu gabeko lan-indarraren % 65.

Era berean, COVID-19 pandemiaren lehen olatuan, Estatu Batuetako osasun-erakundeak neurri handi batean emakumeen mende egon dira, funtsezko bost osasun-profesionaletatik ia lau emakumeak baitira.

Emakumeentzako lehen mailako osasun-arreta funtsezkoa da egonkortasun ekonomikoa sustatzeko, eta, horrez gain, funtsezkoa da epe luzeko osasun-arretako sistema osoan kostuak mugatzeko; izan ere, osasun-arretako gastu nazionalen % 90 afekzio kronikoen eta osasun mentalaren tratamenduari dagozkio, eta horrek eragin nabarmena du emakume helduengan.

Argudio horiek gorabehera, Estatu Batuetako emakumeen osasun-egoeraren adierazleek emaitza okerragoak erakusten dituzte diru-sarrera handiko beste herrialde batzuetako emakumeek baino.  AEBetako emakumeen diru-sarreren arteko desberdintasunek ere eragin sakona dute haien osasunean: diru-sarreren banaketaren % 1 handienean daudenek emakumeek baino 10 urte gehiagoko bizi-itxaropena dute, eta aldea bizitza osoan erretzeak osasunean duen eraginaren parekoa da.

Egileek, lehen txostena amaitzeko, Estatu Batuetako emakumeen osasun-premiak artatzen dituen Lehen Mailako Arretaren eredua eraldatzeko beharra adierazi dute, eredu hori integrala, espezifikoa eta sexuari eta generoari buruzko gaiekiko eta osasun-esperientzia ugariekiko sentikorra izan dadin.

Konponbideak Bigarren txostenak egun dauden eta sortzen ari diren arreta-ereduak, teknologian oinarritutako irtenbideak eta merkataritza-ikuspegiak aztertzen ditu, arrailak murrizteko eta lehen mailako osasun-arretak dituen oztopoei irtenbideak proposatzeko ahalmena dutenak, eta Estatu Batuetako emakumeek hurrengo hamarkadan beren premiak asetzen dituztela ikusten dutenak.

Emakumeentzako lehen mailako osasun-arretako sistema integrala lortzeko bidean dauden arrakala eta oztopo horien garrantzia nabarmen murrizteko, egileek funtsezko bost erreforma proposatu dituzte, batez ere finantzaketaren, horniduraren, formulazio politikoaren, kudeaketa klinikoaren, inbertsioaren eta ekintzailetzaren arduradunek garatu beharrekoak:

• Lehen mailako osasun-arretako hornitzaileak prestatzea, emakumeen beharrei erantzungo dien arreta integrala emateko.
• Lehen mailako osasun-arretako talde integratuak sortzea, emakumeen osasun-premiei erantzuteko beharrezkoa den esperientziarekin.
• Lehen mailako osasun-arretako bisitak egitea, emakumeen eta horiek hornitzeko ardura duten profesionalen artean konfiantzazko harremanak ezartzeko aukera gisa, eta gizarte-zerbitzuekiko eta zerbitzu espezializatuekiko loturak eraginkortasunez errazteko aukera gisa.
• Osasun digitalaren arloko arreta- eta berrikuntza-ereduak hartzea, arraza/etnia, adin eta egoera sozio ekonomiko guztietako emakumeei arreta integratua emateko aukera handitzeko.
• Lehentasuna ematea arraza-/etnia- eta genero-aniztasunari osasun-industriako lidergoan

Egileen iritziz, osasun-sistemako eragile horiek guztiek erronka honi egin behar diote aurre: proposatutako esparrua erabiltzea arrakasta-neurriak definitzeko eta egindako aurrerapena ebaluatzeko, hurrengo hamarkadan emakumeen premiak behar bezala aseko dituen lehen mailako osasun-arretako sistema bat lortze aldera. Neurri horiek helburu hauek izan behar dituzte:

• Berdintasuna emakumeen arretan eta ohiko azterketetan, kontsultan edo etxean, arraza/etnia eta gizarte- eta ekonomia-jatorri guztietako emakumeei dagokienez.
• Lehen mailako osasun-arretako hornitzailerik ez duten emakumeen kopurua murriztea.
• Tele-osasuneko irtenbideak txertatzea lehen mailako osasun-arretako praktika guztietan.
• Emakumearen osasunari buruzko gaiak gehitzea Medikuntza eta Erizaintzako ikasketa-planetan.
• Parekotasuna lortzea arrisku-kapitaleko inbertsioetan, emakume eta gizonentzako osasun-konponbideetan
• Taldeak garatzea, askotariko emakumeek gutxienez osasun-kudeaketaren eta -politiken arloan erabakiak hartzen dituztenen erdiak ordezka ditzaten.

The Commonwealth Fund irabazi asmorik gabeko erakunde estatubatuarra da, eta haren jarduera errendimendu handiko arreta medikoko sistema sustatzera bideratuta dago, sarbide hobea, kalitate hobea eta eraginkortasun handiagoa lortzeko, bereziki gizarteko pertsona ahulenentzat, diru-sarrera txikiko pertsonak, aseguru medikorik gabeko pertsonak eta koloretako pertsonak barne. Bere jardueraren bidez, arreta medikoko gaiei eta osasun-praktika eta -politikak hobetzeko gaiei buruzko ikerketa independentea sustatzen du.

Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondoren agertzen diren txostenak kontsultatu: "Emakumeentzako lehen mailako osasun-arreta eraldatuz": "1txostena Hutsuneei eta oztopoei aurre egiteko esparrua" (Transforming Primary Health Care for Women. Part 1: A Framework for Addressing Gaps and Barriers eta "Txostena 2. Jarraitu beharreko bidea" Part 2: The Path Forward The Commonwealth Fund-ek, (2020) argitaratuta.