International Longevity Centre (ILC) zentroak txosten berri bat argitaratu du, eta bertan nabarmentzen dira bizi-luzetasunarekin eta zahartze demografikoarekin batera dauden aukera sozial eta ekonomikoak, G20ko herrialdeetan dituzten desabantailen aurrean. Zahartze osasungarriak ematen dituen abantailak dira egileek "bizitza-luzeraren dibidendua" esaten diotenak.

Zahartze demografikoak herrialde askotako diru-kutxa publikoetan duen eragina – eta haien kostuen inguruan sortutako defentsa-politika – kontuan hartuta, txosten honek bizi-luzetasunak gizarte eta ekonomia terminoetan planteatzen dituen ekarpenak aztertzen ditu, baita ekarpen horiek maximizatzeko modua ere.

Horretarako, egileek 65 urtetik gorako biztanleen ekarpen sozial eta ekonomikoen garrantzia nabarmentzen dute, 20 herrialdeen Taldea osatzen duten herrialde gehienetan (G-20: Alemania, Saudi Arabia, Argentina, Australia, Brasil, Kanada, Txina, Hego Korea, Estatu Batuak, Frantzia, India, Indonesia, Italia, Japon, Mexiko). Biztanleria-talde hori funtsezkoa da bere ekonomiak eta dinamika sozial jakin batzuk sostengatzeko; izan ere:

• Espero da lanean ari diren 50 urtetik gorako biztanleak 2025ean % 40 izatea, eta 2018an, berriz, biztanleria aktiboaren % 29.
• lan-bizitza zabalagoak egiten dira, eta iragartzen da 50 eta 69 urte arteko pertsonen enplegu-tasak 2017an % 57tik (2035. urtean) % 65era (2035. urtean) igoko direla, eta orduko zifrak heldu gazteenen enplegu tasen antzekoak izango direla.
• Kalkuluen arabera, 2035erako 50 urtetik gorako Europako Batasuneko biztanleria aktiboak ekonomien guztizko irabazien ia % 40 sortuko du.
• 50 urtetik gorako pertsonek beren gain hartutako gastuaren hazkundea BPGaren % 22 da 2015ean) eta etxeetako gastuaren igoera % 9 igo da bost urtean (2010etik 2015era). Kohorte horren kontsumo-mailek gora egin dute, oro har, G20ko herrialde guztietan, baina bereziki enplegu-tasen hazkunde azkarrena duten 50 urtetik gorako biztanleen artean.
• Kontsumitzaileen merkatuak eboluzionatu egiten du, eta etxebizitza gastuak eta zerbitzu publikoetara, osasunera, garraiora, aisialdira eta kulturara, eta etxerako ondasun eta zerbitzuetara bideratzen dituen biztanleria sektore nagusienaren gustuak eta lehentasunak islatzen ditu.
• Adinekoen ordaindu gabeko ekarpenak (boluntariotza, zaintza ez-profesionalak beren gain hartzea, etab.) balioa gehitzen diete beren komunitateei eta ekonomia formalari eusten laguntzen dute. Kalkulatzen da 50 urtetik gorako pertsonek EBn eta Turkian merkatuari egiten dizkioten ordaindu gabeko ekarpenen balio ekonomikoa BPGaren % 1,4 izan daitekeela.

Biztanleriaren bizi-luzetasunak eskaintzen duen potentzial sozial eta ekonomikoa hertsiki lotuta dago biztanleriaren osasun baldintzekin, eta haren oztoporik handiena osasun txarra da, adinekoen parte-hartze sozial eta ekonomikoa mugatzen baitu. Europar Batasunean egiaztatu da osasun hobea duten adinekoek (hau da, kognizio hobea dutenek, eguneroko jarduerak gutxiago mugatuta dituztenek eta/edo egoera osasungarria adierazten dutenek) lan egiteko, boluntariotza egiteko, zaintzak beren gain hartzeko eta ondasunen eta zerbitzuen kontsumo handiagoa egiteko aukera gehiago dituztela.

Dokumentu horrek adierazten du 65 urtetik gorako biztanleriaren batez besteko gastua handiagoa dela osasunean eta, zehazki, prebentzio-osasuneko politiketan inbertsio handiagoa duten herrialdeetan. Ondorioz, bizi-luzetasunaren dibidenduak osasun ona du oinarri, eta txosten honen egileek prebentziorako inbertsioak defendatzen dituzte, tratamenduen kostua murrizteko eta, aldi berean, ekonomia indartzeko beharrezko bitarteko gisa.

Zahartze osasungarrian inbertitu behar da, bizitza osasuntsuak sustatuko dituzten prebentzio-ekintzak sustatuz, pertsonak beren komunitateetan aktibo egon daitezen boluntariotza-lanak eginez, zaintza informalak beren gain hartuz, lan-bizitza luzatuz eta dirua beren premiak asetzen dituzten ondasunetan eta zerbitzuetan inbertituz.

Txosten hau gobernuen ekintzarako proposamen batekin amaitzen da (New Deal bat), G20ko ekonomiek zahartzerako estrategiak garatzeko konpromisoa har dezaten, lau ardatz handiri eta 12 jarduera ildori buruzko konpromiso espezifikoak barne hartuta:

1. Osasuneko inbertsioak eta horien balio ekonomikoaren aitorpena

• Osasun txarra prebenitzeko gastua handitzea adin guztietan, prebentzioaren osasunean gastatzeko aurrekontuaren % 6 gutxienez konprometituz.
• Osasun-arloko desberdintasunei heltzea, gizarte-egoera ahuleko taldeen beharrak asetzeko eta populazio horietan eta adin guztietan osasunean egindako gastua lehenesteko.
• Osasuna eta inklusioa kontuan hartzea hazkunde ekonomikoa kuantifikatzean (Garapen Inklusiboaren Indizea, adibidez).

2. Enpleguari laguntzea, aldatzen eta zahartzen ari den mundu honetan

• Enplegatzaileei eta teknologia-hornitzaileei pizgarriak ematea lan-bizitza berriz diseinatzeko, produktibitatea babesteko (langileak lekuz aldatu beharrean) eta enplegatzaileak sustatzeko, adinekoen enplegurako oztopoak murriztu ditzaten.
• Belaunaldi guztiei laguntzea eta ahalduntzea lan-bizitza ona eta luzeagoa izan dezaten, erregulazio-oztopoak kenduz (nahitaezko erretiroa hartzeko adina, esaterako) eta pertsonei rol malguetan denbora luzeagoan lan egin dezaten lagunduz.
• Etengabeko ikaskuntzan inbertitzea

3. Aukerak desblokeatzea, adineko pertsonek kontsumitzaile gisa duten botere gero eta handiagoa aprobetxatzeko

• Osasunaren eta zaintzaren ekonomia babestea, balio ekonomikoa aitortzea, osasun eta arreta-zerbitzuak inbertitzea eta garatzea, laguntza berritzaileekin, eta, aldi berean, zaintza formalak gero eta eskari handiagoarekin emateko laguntza bermatzea.
• Adinekoei zerbitzuak ematen dizkieten enpresei laguntzea zahartzen ari diren kontsumitzaileak merkatura erakartzea erraztuko duten estrategiak garatuta, enpresak diru-sarreren espektro osoan aukerak aintzatestera animatuta
• Tokiko komunitateetan dauden gastu-oztopoak murriztea, gizarteratzeko eta irisgarritasunerako politiketara bideratutako funtsak esleituz.

4. Adinekoek garapen sozial eta ekonomikorako egiten dituzten ordaindu gabeko ekarpenak aitortzea eta babestea

• Kontribuzio informalak eta zeharkakoak aitortzea eta neurtzea, horien onurak termino sozial eta ekonomikoetan kalkula daitezen eta osasunaren inbertsioari buruzko erabakiak hartzean ordaindu gabeko kontribuzioetan osasunak duen eragina kontuan har dadin (hala nola kostu-onura analisi-ereduetan).
• Zaintzaile informal nagusiei eta tartean dauden aitona-amonei laguntzea, laguntza-estrategiak garatuz.
• Adin guztietan boluntariotza gaitu eta sustatzea, boluntariotza lagundu eta sustatzen duten estrategien bidez, parte hartzeko oztopoak kentzea barne, bereziki egoera ahulean dauden taldeentzat.

Azken batean, bizi-luzetasunaren dibidenduaz gozatzeko, zahartze demografikoaren ondoriozko erronka ekonomikoak kontuan hartu behar dira, eta adinekoek ekonomian eta gizartean oro har duten eragin positiboa ulertu behar da; aldi berean, inbertsioak egin behar dira osasunean eta gaixotasunaren prebentzioan, gure gizarteetan bizi-luzetasunaren ahalmen eraldatzailea aprobetxatzeko.

International Longevity Centre (Longebitaterako Nazioarteko Zentroa) bizi-luzerari buruzko ikerketa-zentroen sare batean integratutako think tank britainiarra da. Bizi-luzetasunaren eta zahartzearen eragina aztertzeko erreferentea da, eta adituek fenomeno demografiko horiek planteatzen dituzten erronkei erantzuteko konponbideak aztertzen dituzte.

Gai honi buruz argibide gehiagorik behar izanez gero, ondorengo azterlana kontsultatu: "Osasuna=aberastasuna: bizitza luzearen munduko dibidendua" (Health equals wealth: The global longevity dividend, ILC: 2019).