• Paseoa Muera ibaiaren ondotik doa, lurrunketa-eren azpitik, eta gatzagen turismo-erakargarritasuna sustatzen eta osatzen du 

• Ibilbideak 450.000 euroko inbertsioa izan du, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Sailaren aldetik, eta, laster, ingurumen-hezkuntzako ekipamenduen euskal sareari batuko zaio  

• Iñaki Arriola Ingurumeneko sailburuak eta Ramiro González Arabako diputatu nagusiak gatzagen ibilbideei Gatz Haranaren eskaintza aberasten duen ingurumen-ezaugarria sartzeak nolako garrantzia duen nabarmendu dute  

Iñaki Arriola Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitzako sailburuak eta Ramiro González Añanako Gatz Harana Fundazioko presidenteak eta Arabako diputatu nagusiak, gaur, gatzagen ibilbide ekologiko berria aurkeztu dute; laster, pasa den astean Nazio Batuen Erakundeak Elikadurarako eta Nekazaritzarako Munduko Nekazaritza Ondarearen Sistema Integral aitortutako espazio honen interpretazio-ibilbideei gehitu zaie.

Ibilbide hori Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak finantzatu du, 450.000 euroan, eta sortu zen Gatz Haranetik funtsean Arabako leku honen aberastasun ekologikoa eta biodibertsitatea erakusteko ibilbide berria sortzeko beharra zegoelako. Hori guztia, gatzagen ingurunea eratzen duten elementu kultural, historiko, arkeologikoek, besteak beste. Gatzagak duela 7.000 urte hasi ziren ustiatzen; bertan, natura eta kultura bereiziezinak dira, eta habitat paregabea eratzen dute.

Datozen egunetan, bertaratu nahi duten guztientzat zabalduko da ibilbide ekologiko horren lehen zatia. Zehazki, 400 metro luzeko tartea izango da; guztira 1.300 ditu. Ura eren artean banatzen duen iturburuaren zati batek Muera ibaiaren jaitsierarekin jarraitzen du, kontrako ibaiertzetik jarraitzen du, eta tarte batzuetan zurezko euskarriak oinarri dituzten lurrunketa-era berezien azpitik doa. Ibilbideak nobedade bat du: Muera ibaiaren ibilguaren ondotik ibili daiteke eta haranaren historia modu berezian argitzen duten eta ingurunea eta ingurumen-ezaugarriak ulertzeko funtsezkotzat jotzen diren sedimentu geologikoak behatu ahal dira. Bidea, batzuetan, ia ibai gainean esekita bezala geratzen da, eta aukera ematen du, gainera, ura hurbiletik ikusteko, alde bietan malda gogorrak dituen paseo itxiaren bidez.

Ikuspegi berriak gatzagak bisitatzeko

Ibilbideak bisitariarentzako interes handiko zenbait puntu ditu: berreskuratutako eren azpiko paseoa eta, laster, behatoki baten eraikuntza, gatzagen zezen-plaza izenez ezagutzen denaren aurrean, multzoaren bista paregabea eskaintzen duen puntuan.

Obra egikaritu bitartean, antzinako gatzaga-ibilbideak egokitzeko lanak egin dira, eta bide berriak sortu dira, pasabide eta zubiekin, eta zurezko egiturak, hormak, gesal-putzuak eta gatza ekoizteko erak berreskuratu dira.

Ibilbidearen lehen tartea publikora zabaldu bada ere, bitartean proiektuak ibilbidearen gainerako zatia prestatzen jarraitzen du, kilometro erdi baino pixka bat gehiago, eta dagoeneko berreskuratu diren ibilbide-tarteak sartzen, harik eta amaierako ingurumen-ibilbidea eratzen duten 1.300 metroak bete arte; horien guztien obrak datorren urte-amaierarako prest egotea aurreikusten da.

Arriola sailburuak esan du “ibilbide berriaren bidez oso aspaldiko denboretatik Gatz Haranean gatza ustiatzeko giza jarduera oreka ekologikoarekin eta naturarekiko errespetuarekin nola integratu den nabarmendu nahi dela”. Halaber nabarmendu du ibilbide horren bitartez “sustatu eta aberastu egingo dela gatzagen turismo-erakargarritasuna, eta aukera emango duela gatzagen gune guztia bisitatzeko, orain arte ikusi ez diren ikuspegiekin”. Espiritu horrekin bat, eraikuntza egiteko ingurumen-irizpideei zorrotz jarraitu zaie, eta, besteak beste, material ekologikoak baino ez dira erabili.

Arriolak iragarri du Gatz Haranaren ibilbide berria, laster, Eusko Jaurlaritzaren ingurumen-hezkuntzako ekipamenduen sareari gehituko zaiola; “funtsezko tresna da eta prestakuntzako eta kontzientziazioko lan garrantzitsua egiten du gazteenen artean, Euskadin natura eta biodibertsitatea babesteko".

Bestalde, Arabako diputatu nagusiak eta Gatz Harana Fundazioko presidenteak, Ramiro Gonzálezek, zera baieztatu du: “azpiegitura hau oso garrantzitsua da Gatz Haranaren oraintsuko historian; izan ere, ingurumen-ibilbide honen bitartez, bisitariek orain arte guneaz ezagutzera eman ez dena ezagutuko dute, biodibertsitatearen altxor honen ingurumen-osagaia: Gatz Harana”.

“Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak –esan du– aurrekoa aberasten duen ikuspegi berri hau partekatzen dugu eta, halaber, ahalegina ere partekatzen dugu, bisitan hurbiltzen den edonork hurbilagotik ezagutu ahal izateko paisaiak, ekosistemak, interes ekologikoko arloak edo, esaterako, interes biologikoko elementu oso bereziak, arraroak, ederrak edo interes zientifikokoak, besteak beste, EAEn oso mehatxatuta dauden landare-komunitate bereziak". 

Ramiro Gonzálezek, Añanako Gatz Harana Fundazioko presidente den aldetik, eskerrak eman nahi izan ditu Eusko Jaurlaritzak proiektu honetan eginiko ahalegin ekonomikoagatik. “Eskerrik asko, halaber, gainerako profesional eta teknikariei eta, oro har, beren lanarekin egunero paraje eder hau, natura paregabearen eta gizon-emakumeen lanaren fusioaz 7.000 urte hauetan lortu dena, hobetzen laguntzen duten pertsona guztiei”.