Nekazarien elkarteei eta haien batasun eta federazioei buruzko urtarrilaren 30eko 10/2018 Dekretuaren bidez, Euskal Autonomia Erkidegoko ekoizpena elkarrekin merkaturatzen duten nekazarien elkarteak eta haien batasunak aitortzeko oinarrizko arauak ezarri ziren.

Dekretu horren 2. artikuluaren arabera, aitortza hori lortzeko, gutxieneko ekoizpen- eta merkaturatze-bolumen jakin batzuk bete behar dira, bai eta elkartean gutxienez egon beharreko kide kopurua ere, produktu bakoitzerako edo produktu-multzo bakoitzerako. Gutxieneko horiek eranskinean jasota daude.

Halaber, dekretuaren 7.2 artikuluak xedatzen duenez, nekazaritzaren arloko eskumena duen sailaren titularraren agindu baten bidez, gutxieneko ekoizpen- eta negozio-bolumenak eta ekoizleen elkarteek izan beharreko gutxieneko kide-kopurua ezarri ahal izango dira, dekretu horren eranskinean jasotzen direnez bestelako produktuetarako edo produktu-multzoetarako, bai ekoizleen elkarteei bai haien batasunei dagokienez.

Oilo-arrautzen ekoizleek adierazi zuten sektore horretako ekoizle-elkarte bat sortu nahi zutela, urtarrilaren 30eko 10/2018 Dekretuan xedatutakoa baliatuta. Horrek berekin ekarri zuen 2019ko ekainaren 13ko Agindua, Ekonomiaren Garapeneko eta Azpiegituretako sailburuarena, zeinaren bidez ezartzen baitira gutxieneko ekoizpen- eta merkaturatze-bolumena eta elkartutako ekoizleen gutxieneko kopurua, nekazarien elkarte eta haien batasun gisa aitortua izateko oilo-arrautzen sektorean.

Aipatutako agindua indarrean jarri zenetik, ikusi da sektorea ez dela aurreikusi bezala dimentsionatu, hau da: haztegi industrialek lortzen dituzte ezarritako negozio-bolumenak, baina hori zailagoa da ekoizpen-eredu hain intentsiboak ez dituzten ekoizle profesionalentzat, arrautza ekologikoak edo landa-arrautzak ekoizten dituztenentzat, esaterako. Hain zuzen ere, sektore horiek eskatu dute negozio-bolumenaren eta kide-kopuruaren bolumen-atalaseak berrikusteko eta aldatzeko.

Sailak ezarrita dauden atalaseak aldatzeko aukera aztertu du, sektorean elkarteen sorrera sustatze aldera, eta, helburu hori erdiesteko, egoki ikusten du gutxieneko negozio-bolumena murriztea eta gutxieneko kide-kopurua handitzea, bai ekoizle-taldeetan bai haien batasunetan.

Hori dela eta, indarrik gabe utzi behar da 2019ko ekainaren 13ko Agindua, Ekonomiaren Garapeneko eta Azpiegituretako sailburuarena, zeinaren bidez ezartzen baitira gutxieneko ekoizpen- eta merkaturatze-bolumena eta elkartutako ekoizleen gutxieneko kopurua, nekazarien elkarte eta haien batasun gisa aitortua izateko oilo-arrautzen sektorean, eta agindu berri bat eman behar da, zeinaren bidez ezartzen baitira gutxieneko negozio-bolumen berriak, kide-kopuru berriak eta ekoizpen-bolumen berriak, ekoizpen-eredu hain intentsiboak ez dituzten ekoizle-elkarte berriak ahalbidetzeko oilo-arrautzen sektorean.

Horiek horrela, honako hau