9. Larrialdi Zerbitzuak hobetzea eta euskal herritarrei, edozein larrialdi egoeratan, emandako erantzuna optimizatzea (2009/2013).

Larrialdi Zerbitzuek behar bezala erantzun behar diote herritarren eskariari. Euskadin, zerbitzu horiek garapen-maila altua eskuratu dute eta geroz eta handiagoa den eskaria gain hartzen dute, presazko eta larrialdiko ohiko egoeren nahiz arrisku larriko edo hondameneko gertaeren ondorioz. Larrialdi Zerbitzuak etengabe hobetu behar dira nahitaez, bai eta, aldi berean, horretarako jartzen diren baliabideen eraginkortasuna optimizatu ere. Horretarako, jarduera-ildo hauek aurreikusi dira:

• Larrialdiak eta Meteorologia eremuak berrantolatu eta modernizatzea, Larrialdi, Babes Zibil eta Meteorologiaren Agentzia sortuz.
• Telefono bidezko 1-1-2 Arreta Zerbitzuaren eraginkortasuna indartzea, Contact Center zerbitzua bateratzearen bitartez.
• Babes Zibileko Boluntarioen gizarte-sarea egituratu eta sare horri buruzagitza ematea.
• Erkidegoak larrialdi eta hondamen handien egoerei emandako erantzuna antolatzea eta egituratzea.
• Larrialdietan eta Babes Zibilean prestakuntza ematea Erkidegoan esku-hartze publikoa zein pribatua duten guztiei.

Euskal administrazio publikoaren erreforma serio eta sakonak, lehendakaria buru duen proiektu politikoaren ekintza-ildo gisa, larrialdi eta meteorologia arloak modernizatzera behartzen du. Euskadiko Larrialdi Zerbitzuek, oro har, eta Eusko Jaurlaritzarenek, bereziki, garapen- eta ezarpen-maila altua lortu dute gizartean. Hala eta guztiz ere, denborak aurrera egiten duen heinean garapen horrekin jarraitzeko ezinbestekoa da bere egituren modernizazioa. Bitartekoen eta baliabideen lurralde-banaketak ez du bat egiten, dagoeneko, zerbitzuen eraginkortasun-irizpideekin, iraganaren herentzia besterik ez baita.

Gobernu honek garatu nahi duen Euskadi solidariorako beharrezkoa da Babes Zibileko Boluntarioak larrialdien euskal sisteman sartzea. Boluntario horiek sustatzeak, berriz, haiek babesteko garaian euskal gizarteak ere erantzukizuna edukitzea esan nahi du, bai eta erresilientzia handiagoa ere arrisku larriko eta hondameneko egoeren aurrean.

Herrizaingo sailburuak 2009ko ekainean Erakunde, Herrizaingo eta Justizia Batzordearen aurrean edukitako agerraldian adierazpen hauek egin zituen Sailaren ildo orokorrak azaltzean:

”Ahalik eta eraginkortasun operatibo handiena lortzea da Babes Zibilean eta Larrialdiei emandako Arretan dugun kezka handiena; horrela, herritarrek ziurtasunez jakin dezaten kalitate altuko zerbitzu bat eskuratzen ari direla. Ezinezkoa izango da zorrozki eta laster jardutea, eragindako pertsonek ez badakite gure zerbitzuak existitu ere egiten direnik.

Hori dela eta, herritarren zerbitzuei buruzko ezaguera indartu nahi dugu, SOS Deiaken 112 zerbitzua optimizatzearekin batera.
Herritar guztiek jakitea nahi dugu 112 zenbakia arreta orokorreko zerbitzu iraunkorra eta profesionala dela, bakoitzaren arazoei erantzun egokia eta berehalakoa emango diena .Horretarako,  Larrialdietan eta Babes Zibilean 2010-2014 Plan Estrategikoa landuko dugu.  Orobat, Larrialdietan eta Babes Zibilenas Arreta Eskaintzeko Euskal Eskola sortuko dugu Arkauteko Poliziaren Ikastegian, eta boluntarioei eta Babes Zibilari buruzko araudi berri bat garatuko dugu. Azkenik, Euskalmeten Meteorologia eta Klimatologia Zuzendaritza erantsiko diogu Herrizaingo Sailari,  arlo horren eta Larrialdietarako Arretarenaren artean etengabeko koordinazioa ezartze aldera”.

Babes Zibila eta larrialdiei emandako erantzuna zeharkako arlo bat da, ohiko egoeretan sail garrantzitsuei eragiten diena; arrisku handiagoko egoeretan, berriz, Gobernu, aldundi eta udaletako erakundeen multzoari eragitera ere iritsi daiteke. Hausnartu diren jarduerek beheko sail eta erakunde hauen lanari eragiten diote, neurri handiagoan edo txikiagoan:

• Herrizaingo Saila: Herrizaingo Sailburuordetza eta Segurtasun Sailburuordetza.
• Osasun eta Kontsumo Saila.
• Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila: Gizarte-ongizatea.
• Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila: Uraren Euskal Agentzia.
• Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila : Garraioak eta Portuak.
• Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila.
• Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo Saila

Babes Zibilaren alorrean lan egiten duten eta Larrialdien Euskal Sisteman sartzen diren boluntario-erakundeen oinarrizko araudiak jasotzen du, dagoeneko, parte-hartzearen alderdi hori.

Larrialdiak kudeatzeko apirilaren 3ko 1/1996 Legeak V. kapituluan arautzen ditu babes zibileko boluntarioei dagozkien gaiak. Lege horren arabera, boluntario-erakundeek bermatzen eta bideratzen dute herritarrek parte-hartzea babes zibileko lanetan eta larrialdiei emandako arretan, oro har.

Duela gutxira arte ez zegoen EAEn Babes Zibileko boluntarioen dinamika bideratuko zuen organorik. Hala eta guztiz ere, Herritarrek Larrialdien Euskal Sisteman duten borondatezko parte-hartzeari buruzko urtarrilaren 19ko 24/2010 Dekretuak Babes Zibileko Boluntariotzako Aholku Batzordea sortu du, Euskadiko Babes Zibilerako Batzordearen baitan. Bertako kide izan ahalko dira Babes Zibileko Boluntariotzako Erakunde Laguntzaileen Erregistroan izena eman duten erakundeetako ordezkariak. Jarduera horrek herritarrek larrialdien kudeaketan duten parte-hartzea hobetzea azpimarratzen du.

Horretarako, halaber, Lankidetza Hitzarmenak jorratu nahi dira Babes Zibileko Boluntariotzako Erakundeekin, horretarako jada existitzen diren hitzarmenak dinamizatuz (helburuen, programen, adierazleen, gastuaren zenbaketaren eta helburuen ebaluazio dinamikoaren bitartez), eta hitzarmen berriak ezartzea sustatuz.