Genero-indarkeriaren ondorioz, 4.565 emakumek jasotzen dute Ertzaintzaren arreta Euskal Autonomia Erkidegoan
2018.eko azaroak 22
Gaur egun emakume horietako 66k dute eskolta pertsonala
Genero-indarkeriaren biktima diren 4.565 emakumek jasotzen dute gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoan Ertzaintzaren babesa. Babes-neurrien artean nabarmentzen dira Bortxa telefonoa —732 biktimek dute— eta eskolta pertsonala —gaur egun 66 emakumeri esleitu zaie—.
Lurraldeen arabera, Bizkaian 2.304 emakumek, Araban 789 emakumek eta Gipuzkoan 1.472 emakumek zabalik dute genero-indarkeriaren edo etxeko indarkeriaren ondoriozko polizia-babeserako espedientea. 2017ko azaroan guztira 4.485 emakumek zuten babes-neurriren bat: 2.081 Bizkaian, 1.045 Araban eta 1.359 Gipuzkoan. Kopuru oso horretatik, 54 emakumek zuten eskolta.
- urtetik, Ertzaintzak araututa ditu emakumeen kontrako tratu txarrei aurrea hartzeko eta aurre egiteko jardun-prozedurak. Gaur egungo protokoloak 2006. urtean jarri ziren abian, eta protokolo horien artean nabarmentzen da arriskuak ebaluatzeko sistema, Euskal Herriko Unibertsitatearekin (UPV/EHUrekin) batera prestatu zena eta Europan aitzindaria dena. Nolanahi ere, arriskuak neurtzeko prozedura hori hainbatetan berraztertu eta hobetu da, azkena 2013an.
Beste kasu bat hautematen den bakoitzean, Ertzaintzak informatikoki erregistratzen du Etxeko Indarkeriako/Genero Indarkeriako espediente batean (EI/GI). Une horretatik aurrera, biktimaren arrisku-maila edozein izanik ere, eta kasua auzitegietan ebazten bada ere, autonomia-erkidegoko poliziak babes aktiboa emango dio biktimari.
EI/GI espediente bakoitzak kasuaren historial osoa barnean hartuko du kronologikoki; elkarrizketak, salaketak, epaitegiko aginduak edo bestelako informatika-aplikazioetatik datozen datuak, besteak beste.
Babes handiagoa lortzeko eta, kasurik larrienetan, epaitegietako tramiteak errazteko, tratu txarrak jasaten dituen emakumeari epaitegira agenteek lagunduta joatea eskaintzen zaio, epaitegiko lehen tramiteetarako bederen. Horrez gain, tratu txarrak erregistratzen direnean, eta adin txikiko seme-alabei arreta emateko, gizarte-zerbitzuekin lotzen duten komunikazio-kanalak ere badaude.
Autobabesaren arloko prestakuntza
Arriskua lau mailatan sailkatzen da: oinarrizkoa, handi samarra, handia eta berezia. Horien ebaluazioa etengabea denez gero, arrisku-maila alda daiteke biktimaren edo erasotzailearen inguruabarrak aldatzen badira. Biktima guztiekiko komuna den lehen segurtasun-neurria da autobabesaren arloko prestakuntza; saio pertsonal baten barruan bideo bat ikusiko da eta informazio-liburuxka bat banatuko da. Lehen ekintza horri gainbegiratze bat jarraituko dio, aldian behin telefono bidez jarriko baita biktimarekin harremanetan.
Bortxa da Ertzaintzak tratu txarra jasan duten emakumeei eskaintzen dien larrialdietarako telefonoa. Autonomia-erkidegoko poliziaren koordinazio-zentroarekin eta kasua daraman ertzain-etxearekin zuzenean lotura duen terminal bat da, larrialdietan erabiliko dena.
Gainera, Eusko Jaurlaritzaren 24 orduko arreta zerbitzuaren 900 840 111 telefonora erraz sartzeko aukera ematen du —telefono zenbaki hori tratu txarren edo sexu-erasoen biktima diren emakumeei zuzentzen zaie—.Era berean, GPS bidez kokatzeko alarma aktibazioa du, besteak beste.
Gaur egun 732 terminal daude funtzionamenduan: 176 Araban, 334 Bizkaian eta 222 Gipuzkoan. Neurrien katalogoak hainbat zaintza-zeregin barnean hartzen ditu, eta espedienterik larrienen kasuan eskolta pertsonalera irits daiteke; gaur egun 66 emakumek dute eskolta pertsonalaren babesa: 50 Bizkaian, 8 Araban eta beste 8 Gipuzkoan.
Erasotzaileentzako eskumuturrekoa
Kasu jakin batzuetan, eta epailearen aginduz, erasotzaileari eskumutur elektronikoa esleitzen zaio, urruntze-agindua betetzen duela ziurtatzeko. Ertzaintzak, koordinazio-zentroen bitartez, kudeatzen ditu gailu horien alerta-abisuak. Gaur egun, mota horretako 30 eskumutur dago aktibatuta: 24 Bizkaian, 4 Gipuzkoan eta 2 Araban.
Epaile batek ezarritako babes- edo urruntze agindua ere tratu txarren biktima den emakumea babesteko beste disuasio-neurri bat da. Gaur egun, 3.023 emakumek dute, 1.410 emakumek Bizkaian, 449 emakumek Araban eta 1.164 emakumek Gipuzkoan.
Ertzaintzak arlo horretan egiten duen lanaren kalitatea aztertzen dute kanpo-erakunde batzuek. Era berean, egindako arretari buruzko iritziak jasotzen ditu biktimen artean.
Polizia-kidegoen arteko koordinazioa
Ertzaintzak elkarlanerako protokoloak ezarri ditu udalekin eta mankomunitateekin, eta beste polizia-kidego batzuekin etengabe dihardu elkarlanean informazioa trukatzeko. Elkarlan hori funtsezkoa da, batez ere bizilekua lurralde batetik bestera aldatzen duten biktimen kasuan, aldi baterako aldatu edo behin betiko aldatu.
Era berean, beste erakunde batzuekin etengabe dago harremanetan biktima diren emakumeen arreta hobetzeko, erakunde arteko akordioaren jarraipen-batzordearen esparruan. Eusko Jaurlaritzako hainbat sailekin eta Emakunderekin ere etengabe dago harremanetan.
Segurtasun-aplikazio berriak eta BORTXA telefonoak ordeztea
Segurtasun Sailak bi aplikazio praktiko jarri ditu eskuragarri aplikazio-dendetan, edozeinek deskarga eta bere telefonoan instala ditzan: App-Ertzaintza eta App-SOSDeiak_112.
Aplikazio horietako batek herritarren eta Ertzaintzako polizia-zerbitzuen arteko komunikazioa errazten du [App Ertzaintza] eta besteak herritarren eta 112 larrialdietarako arreta-telefonoaren bidez koordinatzen diren segurtasun-zerbitzu guztien arteko komunikazioa errazten du [App SOSDeiak_112].
Ertzaintzak espedientea zabalik duten etxeko indarkeriaren edo genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako aplikazio espezifiko bat ere garatu du, BORTXA aplikazioa.
Abenduaz geroztik egungo BORTXA telefonoa ordezkatuko duen aplikazio honek hobekuntzak ekarriko ditu etxeko indarkeriako eta genero-indarkeriako biktima diren emakumeei egiten zaien arreta-zerbitzuan.
Hobekuntzarik adierazgarrienetako bat izango da aplikazioa biktimaren telefono pertsonalean aplikatzeko aukera.
Ordezkapena modu progresiboan egingo da, betiere zerbitzua ziurtatuz eta biktima diren emakumeen premiak errespetatuz.
